@article{article_1728045, title={KLASİK ONTOLOJİNİN ÖTESİNDE: AKTÖR-AĞ TEORİSİ’NİN ONTOLOJİK MÜDAHALESİ}, journal={FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi}, pages={151–170}, year={2025}, DOI={10.53844/flsf.1728045}, author={Yeşilkaya, Nazan}, keywords={Felsefe Tarihi, Ontoloji, Aktör-Ağ Teorisi, Ontolojik Simetri, Nesne Yönelimli Ontoloji, Feminist Epistemoloji, Modernlik Eleştirisi}, abstract={Bu makale, klasik ontolojinin özcü ve ikili yapılar üzerine kurulu varlık tasarımının sosyal bilimlerdeki açıklayıcılığını büyük ölçüde yitirdiğini ileri sürerek, Aktör-Ağ Teorisi’ni (AAT) yalnızca yöntemsel bir strateji değil aynı zamanda radikal bir ontolojik müdahale olarak ele almaktadır. Kuramsal çözümlemeye dayanan bu çalışma, AAT’nin literatürde çoğunlukla yöntem düzeyinde ele alınmasının teorinin ilişkisel ve süreç temelli ontolojik katkılarını görünmez kıldığına dikkat çekmekte ve bu kuramsal boşluğu gidermeyi amaçlamaktadır. AAT’nin ontolojik simetri, ilişkisel ağlar ve süreçsellik gibi temel kavramları doğrultusunda, varlık sabit özlerden ziyade sürekli yeniden inşa edilen etki ilişkileri ağı olarak kavranmaktadır. Makale AAT’yi klasik ontoloji, eleştirel realizm, nesne yönelimli ontoloji ve feminist epistemolojiyle karşılaştırmalı biçimde değerlendirerek söz konusu yaklaşımların ontolojik varsayımlarını, açıklık alanlarını ve sınırlılıklarını görünür kılmaktadır. İnsan ile insan olmayan aktörler arasındaki etkileşimi merkeze alan AAT’nin, ontolojik çoğulluk ve dağıtılmış faillik/öznellik anlayışıyla çağdaş ontoloji tartışmalarına özgün bir katkı sunduğu savunulmaktadır. Bu yönüyle çalışma, klasik ontolojik sorulara yeni bir perspektiften yaklaşmayı önerirken sosyal bilimler ile felsefe arasındaki kuramsal geçişkenliğe katkı sunmayı amaçlamaktadır.}, number={41}, publisher={Hamdi BRAVO}