@article{article_1729610, title={MEYVE SUYU ENDÜSTRİSİNDEN KAYNAKLANAN NAR İŞLEME ATIKLARI İLE HAZIRLANAN ÖN KOMPOSTLARIN VERMİKOMPOSTLAMA POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ}, journal={Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi}, volume={13}, pages={979–989}, year={2025}, DOI={10.21923/jesd.1729610}, author={Şevik, Fevzi and Tosun, İsmail and Ekinci, Kamil}, keywords={Nar işleme atığı kompostu, Solucanlı kompostlaştırma, Eisenia fetida, Çimlenme indeksi}, abstract={Kompostlaştırma, organik içerikli atıkların biyolojik süreçler aracılığıyla toprak iyileştirici bir ürüne dönüştürülmesi işlemidir. Bu çalışmada, meyve suyu endüstrisinden kaynaklanan nar işleme atıklarının; sığır gübresi, tavuk gübresi ve saman atıkları ile birlikte ön kompostlanması sonucu elde edilen karışımların solucanlı kompostlaştırmaya (vermikompostlamaya) uygunluğu araştırılmıştır. Vermikompostlama işlemi laboratuvar şartlarında, 38 L hacmindeki beş ayrı plastik kapta, Eisenia fetida türü solucanlar kullanılarak 150 gün süreyle yürütülmüştür. Uygulama sonunda elde edilen vermikompostların fizikokimyasal özellikleri ve çimlenme indeksi sonuçları değerlendirilmiştir. Vermikompost karışımlarının başlangıçtaki karbon/azot (C/N) oranları 11,70–12,50 aralığında iken, proses sonunda düşerek bu oranlar 9,95–10,20 aralığında gerçekleşmiştir. Solucan çoğalması en fazla, 2.563 bireyle K4 karışımında gerçekleşmiş; aynı karışımda en yüksek kütle ve hacim kaybı yaşanmış ve bu kayıplar sırasıyla %13,5 ve %24,0 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen solucan kompostları, Türkiye ulusal mevzuatında belirtilen organik madde oranı (≥%40) ve C/N oranı (8–22) kriterlerini sağlamıştır. Bu sayede bitkiler için organik maddece zengin ve karbon-azot açısından dengeli bir toprak iyileştirici elde edilmiştir. Ayrıca, çimlenme indeksi testine göre %25 ve %50’lik uygulama dozlarında fitotoksisite gözlenmemiştir.}, number={3}, publisher={Süleyman Demirel Üniversitesi}, organization={Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi}