@article{article_1732789, title={Âşık İhsan Ozanoğlu’nun Derlediği Masalların Motifleri Üzerine Bir İnceleme}, journal={Türk Folklor Araştırmaları Derneği Dergisi}, pages={382–404}, year={2025}, DOI={10.61620/tfa.77}, author={Berk, Ezgi and Küçükbasmacı, Gülten}, keywords={masal, motif, Motif İndeks, İhsan Ozanoğlu, Kastamonu}, abstract={Masallar, ait oldukları toplumun maddi ve manevi kültürel değerlerini ve toplumsal bakış açısını yansıtan ortak halk anlatılarıdır. Anlatının temel yapı taşı olarak kabul edilen motiflerin birleşimiyle oluşan masallar, yüzyıllar boyunca farklı kültürlerde ve coğrafyalarda yayılarak varlığını sürdürmüştür. Masal motifleri, farklı toplumlarda benzer biçimlerde tekrar eden ve anlatının anlamını derinleştiren unsurlardır. Halkbilimciler, motifleri sistematik bir şekilde inceleyerek hem yapısını hem de işlevini çözümlemeye çalışmıştır. Stith Thompson’un halk anlatılarındaki motifleri belirli bir sistem çerçevesinde tasnif ederek hazırladığı Motif-Index of Folk-Literature adlı çalışması halk edebiyatı motif incelemelerine önemli bir yenilik getirmiştir. 23 ana başlık altında alfabetik sırayla düzenlenen İndeks, dünya çapındaki masal motiflerinin benzerliklerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Ancak Thompson’un Motif İndeks’inde Türk masallarının motiflerine yeterince yer verilmediği tespit edilmiştir. Bu eksikliği gidermek amacıyla Erkan Karagöz Tatar-Başkurt Sihirli Masalları Üzerine Karşılaştırmalı Motif Çalışması (Aktarma-Motif Tespiti (Motif-İndex of Folk Literature’ye Göre)- Motif Dizini) adlı doktora tezinde, Türk masallarında tespit edilen yeni motiflerin Motif İndeks’e sistematik bir şekilde yerleştirilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirmiştir. Bu makalede Âşık İhsan Ozanoğlu’nun Kastamonu ve çevresinde derleme yoluyla kayıt altına aldığı masalların motifleri Motif İndeks’e göre incelenerek İndeks’te yer almayan motifler için Karagöz’ün geliştirdiği atıf sistemi kullanılmıştır. Neticede Motif İndeks’te geçen 457 motif, geçmeyen 57 motif tespit edilmiştir. Türk masallarının Motif İndeks’te yer alan ortak motiflere sahip olması, masalların evrensel tarafını gösterirken yer almayan motifler ise masalların Türk kültürüne has taraflarını göstermektedir. Yereldeki masal derlemelerinde tespit edilen motifler aynı zamanda Türk Dünyası masalları ile ortaklık ve farklılıkları karşılaştırmada veri oluşturacaktır.}, number={371}, publisher={Türk Folklor Araştırmaları Derneği KKTC}