TY  - JOUR
T1  - Kültür Dilbilim: Kuramlar, Yöntemler ve Disiplinlerarası Yaklaşımlar
AU  - Ahmed, Hanim
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.48147/dada.1735144
JF  - Disiplinler Arası Dil Araştırmaları
JO  - DADA
PB  - Disiplinler Arası Dil Araştırmaları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2757-6108
SP  - 55
EP  - 68
VL  - 11
IS  - 11
LA  - tr
AB  - Bu makale, kültür dilbiliminin kuramsal çerçevesini, temel kavramlarını ve etno-merkezli yaklaşımlarla ilişkisini incelemektedir. Kültür dilbilim, dili yalnızca bir iletişim aracı olarak değil, kültürel şemalar, metaforlar ve kavramlar aracılığıyla şekillenen kolektif bir bilişsel sistem olarak değerlendirir. Sharifian’ın (2011, 2017) kültürel şemalar kuramı ile Palmer’ın (1996) halk bilişsel modeller yaklaşımı, alanın kuramsal temelini oluşturmaktadır. Makalede, kültür dilbilimin söylem çözümlemesi, kavramsal analiz, derlem analizi ve etnografik gözlem gibi yöntemleri nasıl kullandığı tanıtılmıştır. Ayrıca kültür dilbiliminin etno-dilbilim, etnometodoloji, kültürel semantik, etnog-rafya ve etnoloji gibi alanlarla yöntemsel ve kuramsal farklılıkları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Sonuç olarak, kültür dilbilim, dil-kültür etkileşimini bütüncül ve disiplinlerarası bir yaklaşımla inceleyen dinamik bir araştırma alanı olarak değerlendirilmektedir.
KW  - Kültür dilbilim
KW  - kültürel şemalar
KW  - kültürel metaforlar
KW  - disiplinlerarası yaklaşım
KW  - dil-kültür etkileşimi
CR  - Aktay, S. (2020). Kültür Dil bilimi Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(52), 229–239.
CR  - Ceyhan, M. Ş., & Kocadaş, K. A. (2024). Kültür Kavramı ve Kültür Değişmesi Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyolojik Düşün, 9(1), 118–137.
CR  - Güvenç, B. (2002). İnsan ve Kültür, İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Jayathilaka, A. (2021) Ethnography and Organizational Ethnography: Research Methodology. Open Journal of Business and Management, 9, 91-102.
CR  - Jourdan, C. (2006). Pidgins and Creoles Genesis: An Anthropological Offering, (Eds: C. Jourdan & K. Tuite) Language, Culture and Society: Key Topics in Linguistic Anthropology In (pp. 135–155), New York: Cambridge University Press.
CR  - Kamacı Gencer, D. (2019). Toplum Dilbilimde Etnografik-Etnolojik ve Etnome-todolojik Yaklaşımlar, I. Uluslararası Din ve İnsan Sempozyumu “Din, Dil ve İletişim” Tebliğler Kitabı içinde (ss. 68-76), Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
CR  - Kamacı Gencer, D. (2022a). Küreselleşme, Kültür ve Dil, Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
CR  - Kamacı Gencer, D. (2022b). İkidillilik ve Çokdillilik Kavramlarına Toplum Dilbi-limsel Bir Bakış, (Ed: E. Hirik, N. Çelik, & S. Hirik), Türk Diline Artzamanlı ve Eşzamanlı Bakışlar İçinde (ss. 111–123), Çanakkale: Paradigma Akademi.
CR  - Kovshova, M. M. (2012). Kognitivnaya Lingvistika i Diskursivnye Praktiki, Flinta: Nauka.
CR  - Kozan, R. (2014). Kültür-Dil Etkileşimi: Kültürel Dilbilim Açısından Bir Değer-lendirme. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 45–58.
CR  - Lakoff, G. (1988). Cognitive Semantics, (Eds: U. Eco, M. Santambrogio, & P. Violi), Meaning and mental representations In (pp. 119–154), Indiana: India-na University Press.
CR  - Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
CR  - Maslova, V. A. (2001). Lingvokulturologiya, Moskova: Akademiya.
CR  - Musolff, A. (2017). Metaphor and Persuasion in Politics, (Eds: E. Semino & Z. Demjén), The Routledge Handbook of Metaphor and Language In (pp. 309–322). New York: Routledge.
CR  - Örnek, S. V. (1967). Etnolojinin Tarihçesi, Başlıca Ekolleri, Görevleri. Anthropo-logy, (4), 165-194.
CR  - Özbent, A. (2013). Dil ve Kültür İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 55–68.
CR  - Özlem, D. (2000). Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, İstanbul: İnkılap Yayımcılık.
CR  - Palmer, G. B. (1996). Toward a Theory of Cultural Linguistics, Austin: University of Texas Press.
CR  - Psathas, G. (2001). Ethnomethodology (Ed: R. Mesthrie), Concise Encyclopedia of Sociolinguistics In (pp. 160–165), Amsterdam: Elsevier.
CR  - Sapir, E. (1929). The Status of Linguistics as a Science. Language, 5(4), 207–214.
CR  - Sharifian, F. (2011). Cultural Conceptualisations and Language: Theoretical Framework and Applications, Amsterdam: John Benjamins Publishing Com-pany.
CR  - Sharifian, F. (2015). The Routledge Handbook of Language and Culture, New York: Routledge.
CR  - Sharifian, F. (2017). Advances in Cultural Linguistics, Australia: Springer.
Stepanov, Yu. S. (2001). Konstantı: Slovar’ Russkoy Kul’turı, Мoskova: Akade-mik Proje.
CR  - Teliya, V. N. (1996). Russkaya Frazeologiya: Semanticheskiy, Pragmaticheskiy i Lingvokul'turologicheskiy Aspekty [Russian Phraseology.Semantic, Pragmatic and Linguocultural Aspects], Moscow: Shkola Yazyki Russkoy Kul'tury Publ.
CR  - Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual Yayınları.
CR  - Whorf, B. L. (1956). Language, Thought and Reality: Selected Writings  of Ben-jamin Lee Whorf, (Ed: J. B. Carroll) Cambridge: The MIT Press.
CR  - Wierzbicka, A. (1997). Understanding Cultures Through Their Key Words: Eng-lish, Russian, Polish, German, and Japanese, New York: Oxford University Press.
CR  - Williams, R. (2024). Keywords: A Vocabulary of Culture and Society, (Çev. Savaş Kılıç), İstanbul: İletişim Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.48147/dada.1735144
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5024314
ER  -