@article{article_1735198, title={Sicistan’da Hâricîliğin Yükselişi ve Düşüşü: Kabile ve Mezhep Bağlamında Bir Tahlil}, journal={Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi}, volume={9}, pages={1142–1164}, year={2025}, DOI={10.32711/tiad.1735198}, author={Ateşyürek, Ahmet}, keywords={İslam Mezhepleri Tarihi, Sicistan, Ezârika, Katârî b. el-Fücâe, Hamza b. el-Edrek}, abstract={Bu makale, Hâricîliğin Nehrevân sonrası doğuya, özellikle Sicistan’a yönelişini kabile ve mezhep bağlamında incelemektedir. Sicistan, merkezi otoriteden uzaklığı, kabile asabiyetleri ve yerel halkın arayışları nedeniyle Hâricîliğin yayılmasında verimli bir zemin oluşturmuştur. Katârî b. el-Fücâe ve Hamza b. el-Edrek liderliğinde şekillenen hareket, siyasi ve dinî bir muhalefet biçimi olarak taşrada güçlü bir kimlik kazanmıştır. Yakub b. Leys es-Saffar’ın iktidara gelişiyle birlikte Sicistan’da istikrar sağlanmış, Hâricîliğin şehir merkezlerindeki etkisi büyük ölçüde sona ermiş ve bölgedeki belirleyiciliği ortadan kalkmıştır. Mezhebin imamet, kader ve muhalefet anlayışları doğrultusunda ortaya çıkan alt fırkaları, Sicistan’da yerel unsurlarla bütünleşerek özgün bir karakter sergilemiştir. Böylece, bölgedeki Hâricîliğin ortaya çıktığı şartlardaki Arap-kabileci karakterin ötesine geçtiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada, doküman analizi yöntemi benimsenerek Hâricîliğin bölgesel bir örneği üzerinden, İslam Mezhepleri Tarihi bağlamında yerel okumaların taşıdığı önem ortaya konulacaktır.}, number={3}, publisher={Yasemin ÖZCAN}