TY  - JOUR
T1  - Mirasından Mahrum Geçmiş: Aytmatov'un Savaş Sonrası Dünyasında Kültürel Hafıza Kaybı
AU  - Sarı, Volkan
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
JF  - Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
JO  - KTÜEFAD
PB  - Karadeniz Teknik Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2791-7312
SP  - 55
EP  - 69
IS  - 5
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, Cengiz Aytmatov’un Gün Olur Asra Bedel, Elveda Gülsarı ve Beyaz Gemi adlı eserlerini kültürel hafıza ve toplumsal travma kuramları bağlamında incelemektedir. Jan Assmann’ın kültürel bellek ve Pierre Nora’nın hafıza mekânları kavramlarıyla kuramsal temeli oluşturulan çalışmada, II. Dünya Savaşı sonrası Sovyetler Birliği’nin Orta Asya'daki kültürel asimilasyon politikalarının edebi anlatılardaki yansımaları analiz edilmiştir. Aytmatov’un anlatılarında mit, efsane ve folklorik ögeler; kültürel kimliğin aktarımı, unutmaya karşı direniş ve kolektif hafızanın korunması amacıyla işlevselleştirilmiştir. Mankurt motifi, ölen at simgesi ve geyik figürü, bu üç romanda kültürel hafıza kaybının ve kuşaklar arası kopuşun metaforları olarak öne çıkmaktadır. Eserlerde bireysel karakterlerin taşıdığı hafıza, baskıcı rejimlerin silmeye çalıştığı tarihsel kimliğe karşı bir direniş biçimi olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Aytmatov’un eserleri, Sovyet modernitesine karşı edebi bir hafıza mekânı ve kültürel direniş aracı olarak yorumlanmakta; kültürel belleğin ideolojik baskılara rağmen nasıl korunduğunu gözler önüne sermektedir.
KW  - Pierre Nora
KW  - Jan Assmann
KW  - Travma
KW  - Kültür
KW  - Orta Asya
CR  - Aksakal, H. (2009, Ocak 01). Stalin ve İkinci Dünya Savaşı Bağlamında Milliyetler Politikası. Karadeniz Araştırmaları, 21(21), s. 23-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/karadearas/issue/10075/124224 adresinden alındı.
CR  - Alexander, J. C. (2004). Toward a Theory of Cultural Trauma. Cultural Trauma and Collective Identity (s. 1-20). içinde Berkeley: University of California Press. doi:https://doi.org/10.1525/9780520936768-002
CR  - Assmann, J., & Czaplicka, J. (1995). Collective Memory and Cultural Identity. New German Critique(65), s. 125-133. doi:https://doi.org/10.2307/488538
CR  - Aytmatov, C. (2017). Elveda Gülsarı (29. b.). (R. Özdek, Çev.) İstanbul: Ötüken Neşriyat
CR  - Aytmatov, C. (2019). Beyaz Gemi (72. b.). (R. Özdek, Çev.) İstanbul: Ötüken Neşriyat
CR  - Aytmatov, C. (2019). Gün Olur Asra Bedel (62. b.). (R. Özdek, Çev.) İstanbul, Beyoğlu, Türkiye: Ötüken Neşriyat
CR  - Çift, P., & Taşağıl, A. (2022). İslamiyet Öncesi Türkler (1. b.). (S. Ergüzel, Dü.) İstanbul: YEDİTEPE YAYINEVİ.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ktuefad/issue//1739998
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5044922
ER  -