@article{article_1742746, title={Eski Uygur Türkçesinde Leksik Bir Zaman İşaretleyicisi: Tėmin}, journal={Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi}, pages={635–658}, year={2025}, DOI={10.28981/hikmet.1742746}, author={Ersoy, Gülser}, keywords={Eski Uygur Türkçesi, tėmin, zaman, analitik form, metin bağlamsal değerlendirme}, abstract={Eski Uygur Türkçesi çeviri faaliyetleri sonucunda Sanskritçe, Çince, Toharca, Süryanice ve Soğdca’ya ait birçok unsurun ödünçlendiği; bu sebeple de alan araştırmacılarına dil açısından zengin malzemeler sunan bir dönemdir. Tėmin, böyle bir çeviri faaliyetleri sonucunda Eski Uygur Türkçesine yerleşmiş leksik bir zaman işaretleyicisidir. Oldukça geniş bir zaman aralığını işaretleyen sözcüğün kökeni, anlam alanı hususunda alan araştırmacıları arasında fikir ayrılıklarının olduğu görülmektedir. Eldeki çalışmada tėmin’de görülen anlam bulanıklığının sözcüğün kökeni ile alakası olup olmadığı sorgulanmaktadır. Ayrıca özellikle üzerinde farklı yorumların yapıldığı kimi tümcelerden yola çıkılarak meseleye metin bağlamsal açıdan yaklaşmanın ne denli önemli olduğu ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada en erken Maniheist Uygur metinlerinden klasik sonrası Budist Uygur metinlerine kadar oluşturulan korpus aracılığıyla tėmin sözcüğünün süreç içerisinde oluşturduğu analitik formlar ve bu formların işaretlediği semantik değerler incelenmektedir. Erken dönem Maniheist Uygur metinlerinde tek başına kullanılan tėmin’in Budist Uygur metinlerinden itibaren oldukça karmaşık yapılar içerisinde yer aldığı gözlemlenmektedir. Bu durumun sözcükte görülen anlam bulanıklığının giderilmek istenmesi gibi bir amaç ile ilgisinin olup olmadığı meselesine eldeki çalışma aracılığıyla açıklık getirilmeye çalışılmaktadır.}, number={23 [GÜZ 2025]}, publisher={Ahmet TANYILDIZ}