@article{article_1748957, title={Pars Pro Toto: Roma İmparatorluk Dönemi Kapı Tipli Mezar Stellerindeki Kapı Motifi Üzerine Bir Değerlendirme}, journal={Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={24}, pages={1553–1580}, year={2025}, DOI={10.21547/jss.1748957}, author={Dinç, Münteha and Fındık, Ahsen and Taştemür, Emre}, keywords={synecdoche, pars pro toto, kapı, sembol, kapı tipli mezar steli}, abstract={Çalışma kapsamında ele alınan konuda pars pro toto ifadesinin retorik alanda kullanımı metodu ile kapı motifinin anlamı ve Antik Dönem mezar sanatında özellikle kapı tipli mezar stelleri üzerinde tercih edilmesi incelenecektir. Söz konusu steller genellikle bir kişinin ya da toplumun kültürel, sosyal ve dini değerlerini yansıtan motifler/semboller ile bezenmiştir. Bu tür motiflerde, tüm kavramın ya da durumun bir nesne, figür veya sembol ile temsil edilmesi sebebiyle pars pro toto ile anlamın açıklanması oldukça uygundur. Roma İmparatorluk Dönemi kapı tipli mezar stelleri çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada önce retorik bir ifade olan pars pro toto’nun, sinedok (synecdoche) olarak adlandırılan ifade biçimi içerisinde nasıl kullanıldığı hakkında bilgiler verilmektedir. Ardından kapı motifinin Antik Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Roma kültürlerinde kullanım alanları ve mezar sanatında ifade ettiği anlamlar incelenmektedir. Daha sonra aynı bakış açısı ile Roma İmparatorluk Dönemi’nde kullanılan kapı tipli mezar stelleri üzerinde değerlendirmeler yapılacaktır. Söz konusu kapı motifinin anlamlandırılmasına yardımcı olan Antik Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Roma kültürlerine ait mitler, Roland Barthes ve Mircea Eliade’nin mit kuramı bağlamında değerlendirilerek, kapı motifinin “ilk olarak nerede ve nasıl bir anlam kazandığı” araştırılmaktadır. İlk olarak kazanılan bu anlamın mitoloji üzerinden değerlendirilmesinde, mitlerin kutsal öyküler olduğu ve mitlerle oluşturulan kozmosun bir parçası olan doğaüstü varlıkların başarıları sayesinde bir gerçekliğin yaşama nasıl geçtiği ve var olduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır. Çalışmanın değerlendirme kısmında ise kapı motifinin modern dünyadaki temsili olarak dijital ortamlara aktarılmasıyla oluşturulan anı portallarına iki güncel örnek ile yapılan değerlendirmeler sonucunda hangi verilere ulaşıldığı tartışılmaktadır.}, number={4}, publisher={Gaziantep Üniversitesi}