@article{article_1754757, title={Halk Hekimliğinde Kadın Şifacıların Rolü: Diyarbakır Örneği}, journal={Folklor/Edebiyat}, volume={31}, pages={651–678}, year={2025}, DOI={10.22559/folklor.3841}, author={Aslan, Mehmet Yusuf}, keywords={Diyarbakır, kadın şifacılar, tedavi yöntemleri, halk hekimliği}, abstract={Şifacılık uygulamalarının tarihsel gelişiminde dinsel ve büyüsel kökenli tedavi
uygulayan ve bunu çeşitli ritüellerle ortaya koyan kadın şifacılar vardır. Tecrübeye dayanan ve sözlü kültürel bellek yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılan iyileştirme
yöntem ve pratikleri, bu kişiler aracılığıyla ihtiyaç duyan bireylere sunulmaktadır.
Bu çalışma, özellikle modern tıbbın henüz gelişmediği dönemlerden günümüze kadar şifacı kimliğiyle öne çıkan kadınların halk hekimliğindeki rolleri ile Diyarbakır
ve çevresindeki kadın şifacıların tedavi ettikleri hastalıklar ve tedavi uygulamaları
ele almaktadır. Çalışmada, şifacı kadınlarla yapılan görüşme ve gözlemlerden elde
edilen veriler, betimsel olarak içerik analizine tabi tutulmaktadır. Diyarbakır’da
halk tarafından kabul görmüş, uzmanlaşmış, dinî-büyüsel yöntemler kullanarak
kutsallıkla ilişkilendirilen, geçmişe göre sayıları azalmışsa da günümüze kadar
geleneği devam ettiren kadın şifacılar halen varlıklarını devam ettirmektedirler. Ellerinin şifalı olduğuna inanılan ocaklı ve pîrik gibi adlarla anılan kadın şifacılar,
birçok hastalıkta başvurulan önemli kişilerdir. Günümüzdeki ebe görevini üstlenen
pîrik kadın şifacılar, daha çok kadın hastalıkları, doğum öncesi, esnası ve sonrasındaki tüm işlemleri ve bebekle ilgili tedavileri gerçekleştirirler. Ocaklı olarak
adlandırılan kadın şifacılar ise çocuk hastalıkları, egzama, sarılık, siğil, kulunç ağrısı,
boyun ağrısı, kırık-çıkık, nazar değmesinde tedaviler gerçekleştirmektedirler.
Şifacılar, zengin bir bitki örtüsüne sahip olan Diyarbakır ve ilçelerinde dağlık ve
kırsal bölgelerde bulunan çeşitli bitkilerden ürettikleri ilaçlar ve kendilerine has
yöntemlerle yaptıkları tedavilerle insanları iyileştirmeye devam etmektedirler.}, number={123}, publisher={Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi}