@article{article_1754972, title={Şor Masallarında “Açıklanamayan Sır-Gösterilemeyen Sihirli Nesne” Motifinin Psikolojik ve Ritüelistik Anlamları}, journal={Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi}, pages={799–821}, year={2025}, author={Uğurcan, Fatma Zehra and Koçak, Aynur}, keywords={Masal, Açıklanamayan sır motifi, Sihirli nesne, Şor Türkleri, Analitik psikoloji, Ritüel.}, abstract={“Açıklanamayan sır veya gösterilemeyen sihirli nesne”, halk masallarında sık karşılaşılan bir motiftir. Masallarda kahramanın, doğaüstü yollarla, psişik süreçlerden geçerek bazı bilgilere, güçlere ulaştığı görülür. Bu elde ediş mutlak bir mutluluğu beraberinde getirmez çünkü kahraman bilgiye/sırra sahip olmaya devam edebilmek için önemli bir kurala uymalıdır. Bu kural, sırrı kimseyle paylaşmamasını, elde ettiği nesneyi kimseye göstermemesini gerekli kılar. Sırrı elde etmeye çalışan birçok kişi bulunduğu için bu kural kahraman için büyük bir sınamadır. Masallarda genellikle uygun davranılmadığı için sihirli güç veya nesne kaybedilir. Bazı masallarda ise kahraman ve yanındaki kişilerin üstün itaatkarlığı sonucu sihirli güç veya nesne sonsuza kadar kahramanda kalır ve ona olağanüstü bir yaşam bahşeder. Masallarda çeşitli biçimlerde yer alan ama işlevleri genellikle aynı olan bu motifin çeşitli anlam katmanları bulunmaktadır. Motifin yüzeysel anlamı, geleneksel toplumlarda bilgiye dair etik bir sınırın varlığına işaret ederken, derin yapıda bireyselleşme, dönüşüm ve kutsalla temas gibi süreçlerle ilişkili olduğu görülür. Çalışmada Şor Türklerine ait masallar başta olmak birçok masal örneği üzerinden motifin anlam katmanları analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, sihirli gücün paylaşılmaması gerekliliğinin analitik psikoloji bakış açısından ve ritüelistik yönden anlam taşıdığını ortaya koymaktadır.}, number={54}, publisher={Kültür Ocağı Vakfı}, organization={Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince SDK-2019-3578 Proje Kodu ile desteklenmiştir. . İlgili proje, 2023 yılında sonuçlandırılmış olup bu makale projenin sonuç çıktılarından biri üzerine hazırlanmıştır.}