@article{article_1758624, title={Bitkisel Bazlı İçeceklerin Etiketlemesi ve Ürün Sunumu: Mevzuat Uyumu ve Beslenme Odaklı Pazarlama Stratejilerine Yönelik Bir Piyasa Taraması}, journal={Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi}, volume={1}, pages={162–173}, year={2025}, author={Haydaroglu, Mehmet}, keywords={bitkisel bazlı içecek, etiketleme, pazarlama, mevzuat, beslenme beyanı}, abstract={Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de zincir marketlerin çevrimiçi satış platformlarında yer alan bitkisel bazlı içeceklerin, hayvansal kaynaklı ürün adlarının kullanımına yönelik yasal kısıtlamalar çerçevesinde etiketleme uygulamalarını mevzuata uygunluk açısından değerlendirmek ve ürünlerde kullanılan beslenme beyanlarının örüntüsünü incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı nitelikte kesitsel bir piyasa tarama araştırmasıdır. Türkiye’de faaliyet gösteren iki süpermarket zinciri (n₁=3344, n₂=699) ve iki indirim market zincirinin (n₃=13000, n₄=10725) çevrimiçi satış platformlarındaki süt kategorileri incelenmiştir. Dahil edilme kriterleri bitkisel kaynaklı olması ve yeterli bilgi sunulmasıdır. Hayvansal bazlı olanlar ve etiket bilgisi yetersiz olanlar dışlanmıştır. Bulgular: Süt kategorilerinde toplam 303 ürün (n₁=145, n₂=115, n₃=17, n₄=26) incelenmiş, 48 tanesinin bitkisel bazlı içecek olduğu saptanmıştır (n₁=36, n₂=12, n₃=0, n₄=0). Değerlendirilen 42 üründe (n=6, bilgi eksik) hiçbirinde ambalaj üzerinde “süt” terimine yer verilmemiştir. Ancak %47.6’sında (n=20) marka ismi veya etiket bilgilerinde “milk” ifadesi, %11.9’unda (n=5) marketin ürün başlığında “süt” ifadesi saptanmıştır. Duplikasyonlarda (n=10) sonra kalan 32 ürünün %100’ünde vegan ve laktozsuz, %84,4’ünde (n=27) glutensiz, %50’sinde (n=16) şeker ilavesiz, %15,6’sında (n=5) düşük yağ, %12,5’inde (n=4) düşük şekerli ibaresi mevcuttur. En sık bildirilen besin ögesi beyanları kalsiyum (%62.5, n=20) ve B12 vitamini (%31.3, n=10) olmuştur. Sonuç: Tüm bitkisel bazlı içecekler ambalajlarında “süt” teriminin kullanımına ilişkin yasal düzenlemelere uyum sağlasa da alternatif terim kullanılması veya süt kategorisinde yer alması hâlâ tüketicileri yanıltma potansiyeli taşımaktadır. Ürünlerdeki beslenme beyanları bu içeceklerin sağlık odaklı daha geniş bir tüketici kitlesini hedeflediğini ortaya koymakta olup ayrı bir kimlik kazanma potansiyeli mevcuttur.}, number={3}, publisher={Munzur Üniversitesi}