@article{article_1771077, title={Özellikleri ve İşlevleri Bağlamında Geleneksel Mutfak Kültürünün Toplumsal Yaşamdaki Yeri}, journal={Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi}, volume={8}, pages={242–258}, year={2025}, DOI={10.61729/uhad.1771077}, author={Diken, Hasan Ali}, keywords={Kültür, Gelenek, Geleneksel mutfak kültürü, Toplumsal yaşam, Ortak kültürel değerler.}, abstract={Geleneksel mutfak kültürü; yalnızca fizyolojik, biyolojik veya biyokimyasal ihtiyaçları karşılayan bir unsur olarak değil; aynı zamanda sosyokültürel, sosyoekonomik ve psikososyal değerlerin bir taşıyıcısı olarak da kabul gören çok yönlü bir kültürel yapıdır. Bu kültürel yapı, maddi ve manevi boyutlarıyla pek çok kültürel ögenin ortaya çıkışına önemli bir zemin hazırlamaktadır. Geleneksel mutfak kültürü kapsamındaki yeme-içme pratikleri, bir toplumun dünya görüşünü ve yaşam biçimini yansıtan mühim kültürel işaretler arasında sayılmaktadır. Toplumsal kimliklerin ve karakterlerin meydana gelmesinde geleneksel mutfak kültürünün ayrı bir yere, değere ve öneme sahip olduğunu ifade etmek gerekmektedir. Toplumlara ait beslenme alışkanlıkları; yemek çeşitliliği, yemek pişirme yöntemi, sofra düzeni ve sofra adabı gibi başlıca kültürel kodlarla şekillenmektedir. Bu sayede her toplum, kendi özgün kültür ve medeniyet kalıplarını geleneksel mutfak kültürü aracılığıyla da oluşturabilmektedir. Bilhassa coğrafi şartlar, geleneksel mutfak kültürünün çeşitlenmesinde ve zenginleşmesinde belirleyici roller oynarken; kültürler ve medeniyetler arasında kurulan iletişim ve etkileşim ağı da bahsi geçen kültür sahasını değiştiren ve dönüştüren faktörler dâhilindedir. Geleneksel mutfak kültürü; “insan”, “zaman” ve “mekân” üçgeninde teşekkül eden bir kültürel göstergeler sistemidir. Bu minvalde geleneksel mutfak kültürü, çevresel koşullardan en çok etkilenen alanlardan biridir. Dolayısıyla geleneksel mutfak kültürü, halkbilimi açısından da önemli bir inceleme ortamı doğurmaktadır. Kültürel çeşitliliğe bağlı olarak toplumların geleneksel mutfak örüntüleri birtakım farklılıklar gösterseler de genele dair belli mutfak davranışlarının bazı ortak evrensel nitelikler sergileyebildiklerini dile getirmekte yarar vardır. Bu çalışmada geleneksel mutfak kültürünün toplumsal yaşamdaki özellikleri ve işlevleri ile kültürel gelişim süreçleri ele alınacaktır. Söz konusu doğrultuda geleneksel mutfak kültürü, halkbiliminin (folklor) tarihsel ve işlevsel bakış açılarından yola çıkılarak incelenecektir.}, number={2}, publisher={Süleyman Fidan}