@article{article_1773116, title={Türk Dünyasında Nevruz Kutlamalarında Ortak Ritüellerin Ezgisel İzleri}, journal={The Journal of Social Science}, volume={9}, pages={311–344}, year={2025}, DOI={10.30520/tjsosci.1773116}, author={Kafkasyalı, Yavuz Selim}, keywords={Türk Devletleri, Milli Bayramlar, Nevruz, Türk Müzik Kültürü, Nevruz Müziği}, abstract={Türk dünyasında ortak kültürel miras olarak yaşatılan Nevruz Bayramı, sadece baharın gelişi ya da yeni yılın başlangıcı olarak değil, aynı zamanda tarihsel kimlik, inanç sistemi ve toplumsal birlikteliğin yeniden inşası açısından büyük bir anlam taşımaktadır Bu çalışmanın problemini; Nevruz’un Türk coğrafyasındaki köklü geçmişine rağmen, özellikle müzikal yönünün yeterince belgelenmemesi ve bu yönüyle müzikolojik açıdan sınırlı sayıda araştırmaya konu olması oluşturmaktadır. Türk topluluklarında ritüellerle birlikte sürdürülen bu bayramda, müzik hem sözlü kültürün taşıyıcısı hem de ortak kimliğin sembolik anlatıcısı olarak öne çıkmaktadır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden betimsel analiz yöntemi ile yürütülmüş; Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan gibi bağımsız Türk devletlerinin Nevruz kutlamalarına odaklanılmıştır. Çalışmada yazılı kaynakların yanı sıra, görsel-işitsel materyallerden de yararlanılarak, müzikli ritüellerin yapısı, kullanılan halk çalgıları, ezgilerin işlevi ve icra bağlamları analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, Nevruz müziklerinin yalnızca estetik bir unsur olmadığını; kültürel aidiyet, tarihsel bilinç ve doğayla kurulan ilişkiyi temsil eden derin bir anlatım biçimi olduğunu göstermektedir. Dombra, dutar, komuz, tuiduk, doira ve karnay gibi geleneksel çalgılar eşliğinde icra edilen halk ezgileri, halk oyunları ve maniler, Nevruz’un ruhunu yaşatan başlıca müzikal öğelerdir. Her toplulukta kullanılan çalgılar ve ezgiler farklılık gösterse de, müziğin bu kutlamalardaki birleştirici gücü ortaktır. Sonuç olarak, bu çalışma Nevruz’un yalnızca folklorik bir etkinlik olmadığını; aynı zamanda müzik aracılığıyla sürekli yeniden üretilen ve aktarılan bir kültürel hafıza alanı olduğunu ortaya koymaktadır. Nevruz müziklerinin sistemli biçimde belgelenmesi, müzik eğitimi programlarına entegre edilmesi ve genç kuşaklara aktarılması önerilmekte; bu sayede hem geleneksel müzik mirasının korunması hem de Türk dünyası arasında kültürel bütünlüğün güçlendirilmesi hedeflenmektedir.}, number={18}, publisher={Cenk AKSOY}