TY  - JOUR
T1  - ORMAN YANGINI SONRASI PEYZAJ BOZULMALARININ MEKÂNSAL ANALİZİ VE RESTORASYON STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ: BURSA ORHANELİ-HARMANCIK ÖRNEĞİ
TT  - SPATIAL ANALYSIS OF LANDSCAPE DEGRADATION FOLLOWING FOREST FIRES AND DEVELOPMENT OF RESTORATION STRATEGIES: THE CASE OF ORHANELI-HARMANCIK, BURSA
AU  - Karadaş, Gamze
AU  - Altınkaya, Fadime
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.32328/turkjforsci.1774187
JF  - Turkish Journal of Forest Science
JO  - Turk J For Sci
PB  - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6616
SP  - 490
EP  - 504
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - 27 Temmuz 2025’te Bursa’nın Orhaneli-Harmancık bölgesinde meydana gelen orman yangınının yol açtığı peyzaj bozulmaları Sentinel-2 uydu görüntüleri üzerinden analiz edilmiştir. 29 Haziran ve 29 Temmuz 2025 tarihli görüntüler, Google Colab ortamında Python tabanlı K-Means kümeleme algoritmasıyla işlenmiş ve yaklaşık 23.12 km²’lik yanan alan belirlenmiştir. Copernicus Browser platformu aracılığıyla elde edilen NDVI ve multispektral bantlar (NIR, SWIR) kullanılarak bitki örtüsündeki kayıplar nicel olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, ortalama NDVI değerinin 0.0768’e düşmesiyle yangının bitki örtüsünde neredeyse tam tahribat yarattığını ve geniş ölçekte toprak yüzeyini açığa çıkardığını göstermektedir. Ayrıca yangın şiddetinin mekânsal açıdan heterojen dağıldığı ve yüksek şiddetli alanlarda erozyon riskinin kritik seviyelere ulaştığı belirlenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, ekolojik bütünlük ve sosyo-ekonomik sürdürülebilirliği esas alan çok katmanlı bir peyzaj restorasyon stratejisi geliştirilmiştir. Bu strateji, yangın sonrası restorasyon sürecinin etkinliğini artırmak amacıyla kademeli bitkilendirme, katılımcı yönetim, kurumsal kapasite geliştirme, CBS tabanlı izleme ve iklim dirençli tür seçimi olmak üzere beş ana bileşen üzerine yapılandırılmıştır. Bu bütüncül yaklaşım, yangın sonrası benzer ekosistemlerin restorasyonuna yönelik bilimsel bir çerçeve sunmaktadır.
KW  - Bursa
KW  - mekânsal analiz
KW  - orman yangını
KW  - peyzaj restorasyonu
N2  - Landscape degradation caused by the forest fire that occurred in the Orhaneli-Harmancık region of Bursa on July 27, 2025, was analyzed using Sentinel-2 satellite imagery. The images dated June 29 and July 29, 2025, were processed using the Python-based K-Means clustering algorithm in the Google Colab environment, and a burned area of approximately 23.12 km² was determined. Vegetation losses were quantitatively assessed using NDVI and multispectral bands (NIR, SWIR) obtained through the Copernicus Browser platform. The findings indicate that the fire caused almost complete vegetation destruction, with the mean NDVI value decreasing to 0.0768, and that the soil surface was exposed on a large scale. It was also determined that the fire intensity was spatially heterogeneous, and erosion risk reached critical levels in high-intensity areas. Based on the obtained data, a multi-layered landscape restoration strategy based on ecological integrity and socio-economic sustainability was developed. This strategy is structured around five key components: phased planting, participatory management, institutional capacity building, GIS-based monitoring, and climate-resilient species selection, with the aim of increasing the effectiveness of post-fire restoration. This holistic approach provides a scientific framework for the restoration of similar ecosystems after fire.
CR  - Abatzoglou, J.T., & Kolden, C.A., & Cullen, A.C., & Sadegh, M., & Williams, E.L., & Turco, M., & Jones, M.W. (2025). Climate change has increased the odds of extreme regional forest fire years globally. Nature Communications (2025), 16:6390 https://doi.org/10.1038/s41467-025-61608-1.
CR  - Atalay, İ., & Efe, R. (2015). Türkiye biyocoğrafyası (1. baskı). İzmir: META Basım Maatbaacılık Hizmetleri.
CR  - Bağçıvan, G., & Daşkın, R. (2020). Orhaneli ilçesinin vasküler bitki çeşitliliği (Bursa, Türkiye). KSU Tarım ve Doğa Dergi, 23 (2): 416-434.
CR  - Bardakcıoğlu, Ç. (2016). Bursa İli Büyükorhan, Harmancık, Keles ve Orhaneli ilçelerinin likenleri üzerinde taksonomik incelemeler (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
CR  - Başaran, N., & Matcı, D. K., & Avdan, U. (2022). Using multiple linear regression to analyze changes in forest area: The case study of Akdeniz Region. International Journal of Engineering and Geosciences, 7(3), 247–263. https://doi.org/10.26833/ijeg.976418.
CR  - Bontrager, J.D., & Morgan, P., & Hudak, A.T., & Robichaud, P.R. (2019). Long-term vegetation response following post-fire straw mulching. Fire Ecol. https://doi.org/10.1186/s42408-019-0037-9.
CR  - Calda, B.A.N., & Turp, M. T., & Kurnaz, L. (2020). İklim değişikliğinin Akdeniz havzasındaki orman yangınlarına etkisi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(1), 15-32.
CR  - Copernicus Browser, (2025). Sentinel-2 L2A. URL: https://browser.dataspace.copernicus.eu/. Erişim Tarihi: 24.07.2025
CR  - Coşkun, M., & Toprak, F. (2023). Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) tabanlı orman yangını risk analizi: Bartın İli örneği. Geomatik, 8(3), 250-263
CR  - Çamalan, G., & Akıl, S., & Pekin, M. A. (2023). Using meteorological early warning system (MEUS) and meteorological indices for assessment of Manavgat forest fires occurred in Türkiye July-August 2021. Eur J Forest Eng 2023, 9(1):10-25
CR  - Davis, PH. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume 1-9, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
CR  - Faivre, N., & Xanthopoulos, F., & Moreno, J., & Calzada, V., & Xanthopoulos, G., & Rego, F.C., & Moreno Rodriguez, J.M., & Vallejo, V.R., & Xanthopoulos, G. (2018). Forest fires: Sparking firesmart policies in the EU. Publications Office of the European Union, Brussels. https://research-and-innovation.ec.europa.eu/knowledge-publications-tools-and-data/publications/all-publications/forest-fires-sparking-firesmart-policies-eu_en.  
FAO, (2006). Food and Agriculture Organization of the United Nations, 2006. Fire management: Global assessment 2006. FAO Forestry, 151.
CR  - Feng, S., & Zscheischler, J., & Hao, Z., & Bevacqua, E. (2025). Growing human-induced climate change fingerprint in regional weekly fire extremes. Climate and Atmospheric Science. https://doi.org/10.1038/s41612-025-01021-z.
CR  - Feyen, L., & Ciscar, J. C., & Gosling, S. (2020). JRC Politika için Bilim Raporu.
CR  - Fidanboy, M., & Adar, N., & Okyay, S. (2022). Derin öğrenmeye dayalı orman yangını tahmin modeli geliştirilmesi ve Türkiye yangın risk haritasının oluşturulması . Ormancılık Araştırma Dergisi, 9 (2) , 206-218 . DOI: 10.17568/ogmoad.1066557.
CR  - Güney, C.O. (2024). İklim değişikliğinin etkisi altında orman yangınlarına karşı dirençli toplumlar oluşturmak. Uluslararası Katılımlı Yangın Sempozyumu ve Sergisi // 3 1 -4 Ekim 2024 / İzmir
CR  - Güven, D., (2024). Bazı sert çekirdekli meyvelerde görüntü işleme teknikleri kullanılarak yaprak delen (Wılsonomyces Carpophılus Lév.) hastalığının hasar düzeyinin belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat.
CR  - Grünig, M., & Seidl, R., & Senf, C. (2023). Increasing aridity causes larger and more severe forest fires across Europe. Global Change Biology, 29(6): 1648-1659
CR  - Yıldız, H., & Mermer, A., & Ünal, E., & Akbaş, F. (2012). Türkiye bitki örtüsünün NDVI verileri ile Zamansal ve Mekânsal Analizi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2012, 21 (2): 50-56.
CR  - Hield, J. L., & Kanemasu, E. T., & Asrar, G., & Jackson, R. D., & Pinter, P. J. Jr., & Reginato,  R. J., & Idso S. B. (1985). Leaf area estimates from spectral measurements over various planting dates of wheat. Int.J. Remote Sens. 6 167–75.
CR  - Hekimoğlu, B., & Altindeğer, M. (2008). Küresel ısınma ve iklim değişikliği. Samsun Valiliği İl Tarım Müdürlüğü, 1-79.
CR  - Holik, J., & Janik, D., & Samonil, P., & Hort, L., & Kral, K. (2025). Topographic conditions dominate tree species recovery over 15 years post-fire in a temperate Pinus sylvestris forest. Fire Ecology https://doi.org/10.1186/s42408-025-00374-3.
CR  - Jegan, R., & Birajdar, G. K., & Chauhari, S. (2025). Deep residual multi resolution features and optimized Kernel ELM for forest fire image detection using imbalanced database. Fire Technology https://doi.org/10.1007/s10694-025-01729-7.
CR  - Karadaş, G., (2025). Ekosistem hizmetlerinin korunan alanların sürdürülebilir yönetimindeki rolü: Belemedik Tabiat Parkı örneği. Mekânsal Araştırmalar Dergisi, 3(1):35-48. https://doi.org/10.71298/maddergi.1670016.
CR  - Kemer, N. (2022). Orman yangınları ve sonrası: Orman ekosistem restorasyonu. European Journal of Science and Technology, (33), 373-381.
CR  - Kırış, R., & Toprak, S. (2007). İklim değişikliğinde ormanların rolü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, 379–384.
CR  - Key, C. H., & Nathan, C. B. (2006). Landscape Assessment (LA). 55.
CR  - Lopes, L. F., & Dias, F.S., & Fernandes, P.M. (2024). A remote sensing assessment of oak forest recovery after postfire restoration. European Journal of Forest Research (2024) 143:1001–1014 https://doi.org/10.1007/s10342-024-01667-z.
CR  - Miller, J.D., & Thode, A.E. (2007). Quantifying burn severity in a heterogeneous landscape with a relative version of the delta Normalized Burn Ratio (dNBR). Remote Sensing of Environment 109 (2007) 66–80. doi:10.1016/j.rse.2006.12.006.
CR  - Pausas, J. G., Keeley, J.E., (2021). Wildfires and global change. Front Ecol Environ 19:387–395. https://doi.org/10.1002/fee.2359.
CR  - Parks, S.A., & Holsinger, L.M., & Panunto, M.H., & Jolly, W.M., & Dobrowski, S.Z., & Dillon, G.K. (2018). High-severity fire: Evaluating its key drivers and mapping its probability across western US forests. Environ. Res. Lett. 13 (2018) 044037 https://doi.org/10.1088/1748-9326/aab791.
CR  - Perihanoğlu, GM., (2015). Dijital görüntü işleme teknikleri kullanılarak görüntülerden detay çıkarımı (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Ribeiro, C., & Valente, S., Fleskens, L., & Keizer, J.J., & Coelho, C. (2020) Per spetivas de Gestão Pós-Fogo: Revisão da Literatura e Análise dos Discursos dos Agentes em Portugal. Silva Lusit 28:131–154. https://doi.org/10.1051/silu/20202802115.
CR  - Robichaud, P.R., & Lewis, S.A., & Brown, R.E., & Ashmun, L.E. (2009). Emergency post-fire rehabilitation treatment effects on burned area ecology and long-term restoration. Fire Ecol 5:115–128. https:// doi: 10.4996/fireecology.0501115.
CR  - Rogers, B.M., & Balch, J.K., & Goetz, S.J., & Lehmann, CER., & Turetsky, M. (2020). Focus on changing fire regimes: interactions with climate, eco systems, and society. Environ Res Lett 15:030201. https:// https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab6d3a.
CR  - Sanna, A., & Chamberlain, C., & Prichard, S.J., & Cansler, C.A., & Hudak, A.T., & Bienz, C., & Moskal, L.M., & Kane, V.R. (2025). Assessing fuel treatments and burn severity using global and local analyses. Sanna et al. Fire Ecology (2025) 21:44 https://doi.org/10.1186/s42408-025-00387-y.
CR  - Supriya, Y., & Gadekallu, T.R. (2023). Particle swarm based federated learning approach for early detection of forest fires. Sustainability, 15(2): 964 https://doi.org/10.3390/su15020964.
CR  - Taş, K.A., & Benliay, A. (2025). Yanmış orman alanlarının ekolojik restorasyonu için uzaktan algılama ve yapay sinir ağları kullanımına dayalı yaklaşımlar. PEYZAJ - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi (PEYZAJ), 7(1):54-64
CR  - Tonbul, H. (2015). Uydu görüntü verileri kullanılarak orman yangın şiddeti ve yangın sonrası durumun zamansal olarak incelenmesi: Akdeniz bölgesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Tucker, C. (1979). Red and photographic infrared linear combination for monitoring vegetation. Remote sensing of Environment, 8, 127- 150.
CR  - TÜBİVES, (2025). Türkiye Bitkileri Veri Servisi. URL: http://194.27.225.161/yasin/tubives/index.php?sayfa=hizli_ara. Erişim tarihi: 11.08.2025
CR  - Uygun, T., Özgüven, MM., Yanar, D., (2020). A new approach to monitor and assess the damage caused by two‑spotted spider mite. Experimental and Applied Acarology (2020) 82:335–346 https://doi.org/10.1007/s10493-020-00561-8.
CR  - Ünlü, M. (2025). Orman varlığı ve orman yangınlarının etkisi. International Journal of Geography and Geography Education, (55), 212-229.
UR  - https://doi.org/10.32328/turkjforsci.1774187
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5195919
ER  -