@article{article_1777585, title={HEC-RAS Tabanlı 2 Boyutlu Taşkın Tehlike Çalışması: Bahadınlı ve Karadere (Burhaniye – Balıkesir)}, journal={Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi}, pages={126–149}, year={2025}, DOI={10.46453/jader.1777585}, author={Durak, Melike and Cürebal, İsa}, keywords={Taşkın Tehlike, İki Boyutlu Modelleme, Debris Faktörü, Bahadınlı Regülatörü, HEC-RAS}, abstract={Taşkın tehlike haritaları, taşkın önleme ve zarar azaltma stratejilerinin önemli bir parçasıdır. Çünkü bu haritalar, taşkın eğilimini belirleyen fiziksel özelliklere dayanarak en savunmasız bölgelerin tespit edilmesini sağlar. Bu çalışmanın amacı, Bahadınlı ve Karadere kırsal mahallelerinin (Balıkesir/Burhaniye) taşkın tehlikesini HEC-RAS yazılımı kullanılarak iki boyutlu (2D) modelleme ile ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda kullanılan altlık veriler; SYM5, Devlet Su İşleri (DSİ) D04A016 kodlu Karadere Bahadınlı istasyonunun maksimum akım verileri, arazi kullanımı ve bina verileri vb. olarak belirlenmiştir. Q5, Q10, Q50, Q100, Q500 ve Q1000 akım değerleri, Gumbel EV I (Ekstrem Değer) dağılımı kullanılarak hesaplanmıştır. HEC-RAS yazılımı ile gerçekleştirilen iki boyutlu modelleme sonucunda su derinliği ve akım hızı haritaları üretilmiştir. Ardından, ArcGIS/ArcMap 10.8 yazılımı kullanılarak taşkın tehlike haritaları oluşturulmuştur. Bahadınlı kırsal mahallesi için regülatörün varlığı ve yokluğunu içeren iki senaryo; Karadere için ise tek senaryo üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Bahadınlı’da, her iki senaryoda da taşkın suları geniş tabanlı vadi içerisinde, akarsuyun akış yönüne göre sol tarafında bulunan tarım arazileri boyunca yayılım göstermiştir. Regülatör dikkate alınmadığında hem insanlar hem de tarım arazilerindeki binalar (konut, hayvan barınağı, depo vb.) için tehlike vardır; regülatör dikkate alındığında ise büyük ölçüde yalnızca insanlar için düşük tehlike söz konusudur. Karadere Kırsal Mahallesi taşkın tehlike haritalarında, ana kanalda taşkın suyunun yatak dışına çıkmadığı görülmüştür. Yan kollardan taşan sular çevreye yayılmakla birlikte, bu yayılım genellikle insanlar için düşük ve orta tehlike sınıfındadır. Bu tür afetlerin tekrar yaşanmaması veya yaşanması durumunda oluşabilecek zararların minimuma indirgenmesi için öncelikle taşkın yatağı belirlendikten sonra bu sınırlar içinde kalan beşeri yapıların belirli bir plan çerçevesinde tahliye edilmesi düşünülebilir. Yerleşim birimlerinin yer seçiminde doğal ortam koşullarının dikkate alınması elzemdir. Ayrıca yapay kanalların havza özellikleri ve akış dinamiği ile uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Son olarak ise mevcut yerleşim birimlerinde akarsu yataklarının demonstrasyon çalışmaları ile genişletilmesi ve sürtünmeyi arttırarak akımı yavaşlatmak, sızmayı da arttırmak amacıyla havza ağaçlandırılması önerilmektedir.}, number={15}, publisher={Jeomorfoloji Derneği}