@article{article_1781186, title={Meşrutiyetten Cumhuriyete Osmanlı Parlamentoculuğu (1876–1923)}, journal={Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi}, volume={12}, pages={690–703}, year={2025}, DOI={10.46868/atdd.2025.973}, author={Ertaş, Murat}, keywords={Meşrutiyet, Cumhuriyet, İnkılap, Parlamento}, abstract={Bu çalışma, Cumhuriyet Devrimlerinin yalnızca Cumhuriyet ile başlamadığını, aksine tarihsel bir arka plan, köklü bir geçmiş ve güçlü bir mirasın devamı olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Osmanlı’nın son dönemlerinde yurt dışında faaliyet gösteren Genç Osmanlılar Cemiyeti, ilk büyük siyasi girişim olarak 1876’da Kanun-ı Esasi’nin ilanını sağlamış ve Birinci Meşrutiyet başlamıştır. Ancak anayasa 1878’de II. Abdülhamid tarafından askıya alınmış, böylece meşruti düzen kesintiye uğramıştır. Ardından Osmanlı aydınları “Jön Türkler” adıyla yeni bir hareket başlatmış, ulusal egemenlik, özgürlük ve parlamenter yönetim talepleri öne çıkmıştır. Balkan baskılarıyla 1908’de II. Meşrutiyet ilan edilmiş, on bir yıl süren bu dönem parlamenter sistemin kökleşmesine ve siyasal tartışmaların güçlenmesine zemin hazırlamıştır. 1913 sonrasında İttihat ve Terakki iktidarı yenileşme çabalarına yeni bir yön kazandırmış, çok partili ve liberal demokrasi anlayışı sonraki kuşaklara miras olmuştur. Böylece Osmanlı Devleti, 1918’deki Mondros Mütarekesi’ne anayasalı ve parlamentolu bir rejimle girmiş, 1876–1923 deneyimleri Cumhuriyet inkılaplarının tarihsel temelini oluşturmuştur.}, number={4}, publisher={Hakan YILMAZ}