@article{article_1782127, title={Türkistan’dan Anadolu’ya: Türk-İslâm Medeniyetinin İnşasında Ahîlik Teşkilatının Rolü}, journal={Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi}, pages={84–101}, year={2025}, DOI={10.47702/sema.2025.49}, author={Kaya, Perihan Hazel and Kaya, Mustafa Göktuğ}, keywords={Anadolu, Türkistan, Türk-İslâm Medeniyeti, Ahîlik, Fütüvvet.}, abstract={Türk-İslâm medeniyeti; İslâm dini, yaşadığımız coğrafyadan aldığımız kültür unsurları ve Türklerin Türkistan’dan getirdiği kültürel değerler olmak üzere üç ana kaynaktan oluşur. Anadolu’yu Türkleştirme çalışmaları ve bu topraklarda Türk-İslâm medeniyetinin kurulmasına yönelik çabalar Malazgirt zaferinden sonra hız kazanmıştır. Bu süreçte -XII. ve XIII. yüzyıllarda- Anadolu topraklarının Türk ve İslâm yurdu haline dönüşmesinde pek çok etken rol oynamıştır. Bunların en önemlilerinden birisi Ahi Evrân-ı Veli’nin öncülüğünü yaparak kurduğu Ahîlik teşkilatıdır. Bu teşkilat; siyasî, sosyal, ekonomik, kültürel boyutları olan milli kültür, ahlak, iman, yiğitlik ve cihat hareketidir. Ahi Evrân, Moğol zulmünden kaçarak Anadolu’ya gelen Oğuzların yerleşmesine yardımcı olmuş, Türkmenlerin işsiz olanlarını meslek sahibi yapmış, esnaf ve sanatkârlara tezgâhlar hazırlayarak yerli halk karşısında ezilmelerini önlemiştir. Bu çalışmanın amacı Ahi Evrân’ın öncülüğünde Anadolu’da kurulan Ahîlik teşkilatının Türk-İslâm medeniyetinin inşasındaki rolünü değerlendirmektir. Ortaçağ Anadolu’sunun kültürel ve toplumsal dokusuna yön veren Ahîlik teşkilatının kökeni Fütüvvet anlayışına dayanmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada ilk olarak Ahîliğin kavramsal çerçevesi çizilmiş, kökeni, Fütüvvet anlayışı ile benzer ve farklı yönleri değerlendirilmiştir. Sonrasında Ahîlik teşkilatının Anadolu’daki gelişim süreci, ekonomik, sosyal, siyasî ve kültürel katkısı ve Türk-İslâm medeniyetinin oluşumundaki rolü ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Tüm değerlendirmeler sonucunda Ahîliğin Anadolu’da İslâmî inanç ve uygulamalar doğrultusunda yeni bir medeniyetin oluşmasında çok önemli bir rolü olduğu görülmüştür.}, number={Özel Sayı}, publisher={Necmettin Erbakan Üniversitesi}