@article{article_1783800, title={Nizâmşâhî’nin Târîh-i Kutbî Adlı Eserinde Ak-Koyunlulara Dair Bilgiler}, journal={Ahbar}, pages={1–50}, year={2025}, DOI={10.62425/ahbar.1783800}, author={Korkmaz, Ahmet}, keywords={Ak-Koyunlular, Nizâmşâhî, Târîh-i Kutbî, Târîh-i Elçi-yi Nizâmşâhî.}, abstract={Ak-Koyunlu tarih yazıcılığı esas itibariyle hükümdar patronajı etrafında gelişmiştir. Uzun Hasan’ın himaye ve teşvikiyle Ebu Bekr-i Tihranî’nin Kitab-ı Diyarbekriyye’si ve Sultan Yakub’un desteğiyle yazılan, daha sonra Baysungur Mirza’ya sunulan Fazlullah Rûzbehân-ı Huncî’nin Târîh-i Âlem Arâ-yı Emînî’si bu bağlamda öne çıkan iki temel kaynaktır. Bununla birlikte her iki eser de bazı tarihî boşluklar içermektedir. Bu boşluklar; Safevî, Memûk ve Osmanlı tarihçiliği, Batılı seyyahların gözlemleri, diplomatik belgeler ve nümismatik verilerle tamamlanmaktadır. 1491 yılından sonra vuku bulan taht mücadeleleri ve Safevîlerin yükselişi, siyasî istikrarsızlığı artırmış ve tarihî metinlere yönelik himayeyi zayıflatmıştır. Bu nedenle araştırmacılar daha ziyade Safevî kaynaklarına yönelmek durumundadır. Bu noktada Hûrşâh b. Kubâd Hüseynî Nizâmşâhî’nin Târîh-i Kutbî diğer bir adıyla Târîh-i Elçi-yi Nizâmşâhî de dikkate değer kaynaktır. Güney Hindistan’da tamamlanan eser, umumî bir dünya tarihi olmakla birlikte Ak-Koyunlulara dair ayrıntılı bilgiler barındırmaktadır. Eserde her ne kadar bazı kronolojik yanlışlıklar bulunsa da, Ak-Koyunlu hanedanının çözülüş döneminde Irak-ı Acem ve Fars bölgelerindeki siyasî çekişmeleri detaylandırması esere özgün bir nitelik kazandırmaktadır. Ayrıca Safevî tarih yazım geleneğini takip ederek Uzun Hasan’dan başlatılan anlatı, dönemin ideolojik perspektifini yansıtmaktadır. Nizâmşâhî’nin yazım dili retorikten uzak, daha sade bir üslup sergilemektedir. Bu özellikleri itibariyle Târîh-i Kutbî, yalnızca Ak-Koyunluların son dönemine değil, aynı zamanda Safevî tarih yazıcılığının metodolojisine dair de önemli ipuçları sunmaktadır. Bu çalışmada, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu’nunda 756 numara ile Mirzâ Ebû Tâlib el-Hemedânî el-Kâşânî’ye ait Târîh kitabı olarak kaydedilen, ancak açıkça Hûrşâh b. Kubâd Hüseynî Nizâmşâhî’ye ait Târîh-i Kutbî adlı eser olduğu anlaşılan altıncı makalenin ikinci güftarı olan Ak-Koyunlular bölümü tercüme edilerek değerlendirilecektir. Tercümesi yapılan söz konusu yazma nüshanın neşri, çalışmanın ekler kısmında sunulacaktır.}, number={4}, publisher={Atatürk Üniversitesi}