TY  - JOUR
T1  - Emek ÜŞENMEZ (2025). Türkçe İlk Kur’an Tercümelerinden Meşhed Nüshası. Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (No: 2229). (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım). İstanbul: Post Yayınevi, 514 s. ISBN: 978-625-6297-31-9.
TT  - Emek ÜŞENMEZ (2025). Türkçe İlk Kur’an Tercümelerinden Meşhed Nüshası. Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (No: 2229). (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım). İstanbul: Post Yayınevi, 514 s. ISBN: 978-625-6297-31-9.
AU  - Akpınar, Ahmet
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
JF  - BAYÜ Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Bayburt Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 3062-0910
SP  - 116
EP  - 122
VL  - 8
IS  - 16
LA  - tr
AB  - Kurˈan’ın farklı dillere tercümesinin ilk örneklerinden biri şüphesiz Farsça tercümesidir. Sâmânîler devrinde (819-1005) Mansur ibn Nuh, Miladi 961 tarihinde âlimlerden müteşekkil bir tercüme heyetine Taberî tefsirinin uzun referansları atılarak ve hikâyelerin metinleri kısaltılarak bir Farsça Kurˈan tercümesi ve ilave olarak bir de Farsça tefsir yazdırmıştır. Söz konusu tercümenin girişinde tercüme heyetindeki kişilere ve geldikleri vilayetlere de yer verilmiştir. Bu bilgiden hareketle, Togan heyette bulunan İsficablı (Sayram) âlimlerin Türk olduğunu ve bu kişilerin Farsça tercümeden kısa bir süre sonra Türkçe tercümeyi de gerçekleştirmiş olabileceğini ileri sürmüştür. Esasında halihazırda Karahanlı Türkçesiyle yazılmış bir Kur’an tercümesinin (Rylands) varlığı bu görüşü destekleyen önemli kanıttır. Zira bu tercüme, içerisinde hem Farsça hem de Türkçe tercümeyi barındırmaktadır.
KW  - Kur'an
KW  - Türkçe Kur'an çevirileri
KW  - Çeviribilim
N2  - One of the earliest examples of Quranic translations into different languages ​​is undoubtedly the Persian translation. During the Samanid period (819-1005), Mansur ibn Nuh commissioned a translation committee of scholars in 961 CE to write a Persian Quranic translation, omitting the lengthy references from Tabari's commentary and shortening the texts of the stories, along with an additional Persian commentary. The introduction to this translation also lists the members of the translation committee and the provinces they came from. Based on this information, Togan suggested that the scholars from Isficab (Sayram) on the committee were Turks and that they may have completed the Turkic translation shortly after the Persian translation. Indeed, the existence of a Quranic translation (Rylands) written in Karakhanid Turkish is significant evidence supporting this view, as this translation contains both Persian and Turkic translations.
CR  - ARGUNŞAH, M. (2019). Harezm Türkçesiyle Yapılan Kur’an Çevirisinin Beş Nüshası. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), (8)2, 654-698.
CR  - ATA, A. (2004). Karahanlı Türkçesi: Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası) Giriş-Metin-Notlar+Dizin. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - BARTHOLD, V. V. (1981). Moğol İstilâsına Kadar Türkistan. İstanbul: Kervan Yayınları.
CR  - COŞGUN, G. (2017). İran Meşhed Kütüphanesindeki Türkçe Satırarası Kur’an Tercümeleri ve 2229 Numaralı Tercüme. Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Dergisi (TÜLED), (1), 15-34.
CR  - EKER, S. (2010). "Türkçe-Farsça Dil ilişkilerinde Anlam Kopyaları Üzerine Notlar". Sosyoloji Yazıları I (s. 197-211). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
CR  - ERSOY, G. (2017). Āsitān-ı Kuds-i Razavî Kütüphanesi 2229 Numarada Kayıtlı Satır Altı Kur’an Çevirisi. Türk Kültürü, (1). 21-61.
CR  - REZAİ, M. (2016). Hārezm Türkçesiyle Yazılan Bir Kurʼan Tercümesi (Meşhed-Āstān-i Quds-i Razavî Nüshası). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 5(3), 1094-1113.
CR  - SASAM. (2025, 08 12). Sahipkıran Stratejik Araştırma Merkezi Web Sitesi: https://www.sahipkiran.org.tr/horasan-azerbaycan-medeniyet-havzasi/
CR  - ŞEŞEN, R. (1995). İbn Fazlan-Seyahâtname. İstanbul: Bedir yayınları.
CR  - ŞİMŞEK, Y. (2021). Türkler ve Kur’an. Ankara: Selenge Yayınları.
CR  - ŞİMŞEK, Y. ve Sertkaya O. F. (2015). Horezm Türkçesi ile Yapılan Kur’an Tercümelerinden Meşhed Nüshası Üzerine İlk Bilgiler I. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 4(4). 1382-1412.
CR  - TOGAN, A. (1971). Kur'an ve Türkler. İstanbul: Kapı Yayınları.
CR  - ÜŞENMEZ, E. (2017). Türkçe İlk Kur’an Tercümelerinden Meşhed Nüshası Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (No: 2229) (Orta Türkçe). International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (Turkish Studies), 12(3), 717-772.
CR  - ÜŞENMEZ, E. (2025). Türkçe İlk Kur’an Tercümelerinden Meşhed Nüshası. Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (No: 2229). (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım). İstanbul: Post Yayınevi.
CR  - WİKİPEDİ. (2025, 08 14). Wikipedi Web Sİtesi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Horasan
CR  - WİKİPEDİ. (2025, 08 14). Wikipedi Web Sitesi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Horasan_Türkleri
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/bayusbd/issue//1787483
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5257513
ER  -