TY - JOUR T1 - Yıl ve Rakım Farklılığının Sarılop İncir Çeşidinin Meyve Kalitesine Etkileri TT - The Effect of Year and Altitudinal Differences on Fruit Quality of Sarılop Fig Cultivar AU - Ayar, Arzu AU - Kargıcak, Dr. Mehmet Ali AU - Mutlu, Demet PY - 2025 DA - November Y2 - 2025 DO - 10.53471/bahce.1790983 JF - Bahçe PB - Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü WT - DergiPark SN - 1300-8943 SP - 145 EP - 155 VL - 54 IS - 2 LA - tr AB - Aydın İli, incire has yetiştirme, ilekleme, güneşte kurutma gibi özel istekleri karşılayan ekolojisi ile Dünyaca bilinen standart kurutmalık “Sarılop” incirinin Türkiye’de en çok üretildiği bölgedir. Asırlardır bölgenin kültürünü şekillendiren ve yüksek istihdam konusu olan incir, ovalardan, eğimli ve çok eğimli, deniz seviyesinden 1000m’ye kadar yüksek rakımlara tırmanmış, bu durum yetiştiriciliğinde güçlükleri ortaya çıkartmıştır. Toprak, su yetersizlikleri ve iklimsel baskılar gibi çevresel faktörler meyve verim ve kalitesinde düşüşlerin yaşanmasına sebep olmuştur. Bu araştırmada; 3 farklı lokasyonda bulunan Sarılop incir bahçelerinde, topografik minör iklimsel farklılıklarından yararlanılarak, meyve verim ve kalitesinde meydana gelen değişiklikler incelenmiş, kalite-iklim-rakım ilişkisi ortaya konulmuştur.Genel olarak, rakım yükseldikçe meyvelerde güneş yanıklığının arttığı, meyve kalite parametrelerinin olumsuz iklim değerlerinden etkilenerek azalma gösterdikleri kaydedilmiştir. Toprak derinliğinin yeterli olduğu yüksek rakımlarda uygun gübreleme programları kullanıldığı ve toprak- su koruma önlemleri alındığı takdirde verim ve kalitenin arttırılabileceği sonucuna varılmıştır.İncirde iklim değişkenliği etkilerinin belirlenmesi, meyve kalitesi ve verimine ait bilgilerin uzun yıllar tutularak izlenmesiyle, modelleme çalışmalarına uyarlanması gibi yeni bilimsel bilgilerin üretimine, bu yolla sıra dışı iklim olayları karşısında, önlem alıcı bilinçli tarımsal uygulamalar ile incir tarımının sürdürülebilirliğine katkı sağlayacağı öngörülmektedir. KW - iklim KW - kuru incir KW - taze incir KW - rakım KW - kalite N2 - Aydın Province, with its unique ecology that meets specific requirements for fig cultivation, caprification, and sun-dried, is the region where the world-renowned standard dried "Sarılop" fig is produced most in Turkey. Figs, which have shaped the region's culture for centuries and are a source of high employment, have climbed from plains to sloping and very steep elevations, reaching altitudes of up to 1,000 meters above sea level, presenting challenges for cultivation. Environmental factors such as soil and water deficiencies and climatic pressures have led to declines in fruit yield and quality.This resaerch examined changes in fruit yield and quality in Sarılop fig orchards located in three different locations, utilizing minor topographic and climatic differences, and revealed the relationship between quality, climate, and altitude.Generally, it was noted that sunburn on fruit increases with increasing altitude, and fruit quality parameters decline due to adverse climate conditions. It was concluded that yield and quality can be increased if appropriate fertilization programs are used at high altitudes where soil depth is sufficient and soil and water conservation measures are implemented.It is anticipated that identifying the effects of climate variability on figs will contribute to the generation of new scientific knowledge, including long-term monitoring of fruit quality and yield data, and its application to modeling studies. This will contribute to the sustainability of fig cultivation through preventative, conscious agricultural practices in the face of extreme climate events. CR - Çalışkan, O., Polat, A.A., 2011. Phytochemical and antioxidant properties of selected fig (Ficus carica L.) accessions from The Eastern Mediterranean Region of Turkey. Scienta Horticulture 128:473-478. CR - Özbek, S., 1978. Özel meyvecilik (kışın yaprağını döken meyve türleri). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:128, Ders Kitabı:11, Adana, s:392-475. CR - Kösoğlu, İ., Bucak, C., 2009. İncirin klimatolojik, coğrafik ve jeolojik İstekleri: Aydın modeli. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü ve Çevre Orman Bakanlığı, Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayını. CR - Sen, B., Topcu, S., Türkeş, M., Sen, B., Warner, J.F., 2012. Projecting climate change, drought conditions and crop productivity in Turkey. Climate Research 52:175-191. CR - Kargıcak, M.A., 2025. Sarılop incir çeşidinde yüksek sıcaklık ve kuraklık stresi ile bazı uygulamaların fizyolojik ve morfolojik özellikler üzerine etkisi. (Doktora Tezi), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın. CR - Ayar, A., Seferoğlu, H.G., 2014. Sofralık ve kurutmalık incir kalite kriterleri ve kaliteyi etkileyen faktörler. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 1(1):98-108. CR - İrget, M.E., Okur, B., Ongun, A.R., Tepecik, M., Kayıkçıoğlu, H.H., Aydın, Ş., Özkan, R. Şahin, N., 2005. Topraktan kalsiyum uygulamasının İncirde bazı kalite özelliklerine etkisi. TÜBİTAK TARP Proje No:2574-7. CR - Kabasakal, A., 1983. Sarılop incir çeşidinde bazı mineral besin maddelerinin mevsimsel değişimi ve toprak-bitki-sürgün ve meyve gelişmesi İlişkileri üzerinde araştırmalar. (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. CR - Ayar, A., Kargıcak, M.A., Mutlu, D., 2025. Determination of nutrient element contents of some “Sarılop” fig (Ficus carica L.) orchards in Aydın province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 13(1):2521-2528. CR - Aksoy, U., Anaç, D., Eryüce, N., Yoltaş, T., 1987. Ege bölgesi incir bahçelerinin beslenme durumunun saptanması ve değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 24(2). CR - Horwitz, H.H., 1970. A new analysis of thermogravimetric traces. Analytic Chemistry, 35, 1464-1468, 1963. CR - Üren, A., 1999. Üç boyutlu renk ölçme yöntemleri. Gıda 24(3). CR - Kacar B., İnal A., 2010. Bitki analizleri. Fen Bilimleri Yayın No:63, Nobel Yayın No:1241, ISBN:978-605-395-036-3. CR - Mutlu, D., 2022. Farklı yükseltilerde yetiştirilen incirin (Ficus carica L. Sarılop) bitki beslenmesi açısından değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın. CR - Aksoy, U., Anaç, D., Hakerlerler, H., Düzbastılar, M., 2001. Büyük ve Küçük Menderes havzası incir bahçelerinin beslenme durumu ve incelenen toprak ve yaprak besin elementleri ile bazı verim ve kalite özellikleri arasındaki ilişkiler. Tariş Ar-Ge Proje No:4, Bornova/İzmir. CR - Aslantaş, R., Karakurt, H., 2007. Rakımın meyve yetiştiriciliğinde önemi ve etkileri. Alınteri Journal of Agriculture Science 12(2):31-37. CR - Trad, M., Gaaliche, B., Renard, M.G.C., Mars, M., 2013. Inter- and intra-tree variability in quality of figs. Influence of altitude, leaf area and fruit position in the canopy. Scientia Horticulturae 162(4):49-54. CR - Çobanoğlu, F., Ertan, B., Şahin, B., 2010. Farklı azot dozu uygulamaları ile kuru incir verimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Türkiye 9. Tarım Ekonomisi Kongresi, Şanlıurfa. UR - https://doi.org/10.53471/bahce.1790983 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5273555 ER -