@article{article_1793223, title={Sanat Eserlerinde Üzüm İmgesinin Evrimi ve Kavramsal Dönüşümünün Analizi}, journal={Gastro-World}, pages={35–45}, year={2025}, DOI={10.5281/zenodo.17225055}, author={Özyanıkoğlu, Hacer and Kahraman, Mehmet Emin}, keywords={Üzüm, Üzüm motifi, Sanat tarihi, Üzüm sembolizmi}, abstract={Bu makalede, üzüm motifinin sanat tarihindeki simgesel dönüşümü incelenmiş ve bu motifin farklı dönemlerde kazandığı estetik, dini, ahlaki ve politik anlamlar ortaya konulmuştur. Üzüm, insanlık tarihi boyunca bereket, yaşam ve haz gibi temalarla ilişkilendirilmiş; özellikle Antik Yunan ve Roma sanatında şarap tanrısı Dionysos/Bacchus aracılığıyla mitolojik ve ritüelistik anlamlarla yüklenmiştir. Bu bağlamda üzüm, yalnızca doğal bir unsur değil, aynı zamanda insanın doğayla ve hazla kurduğu ilişkinin simgesi olarak değerlendirilmiştir.
Orta Çağ ve Rönesans dönemlerinde üzüm, Hristiyan ikonografisinde İsa’nın kanını temsil eden şarapla ilişkilendirilerek kutsal bir anlama kavuşturulmuştur. 17. yüzyılda Barok sanatın natürmortlarında ise üzüm, Vanitas geleneği içinde yaşamın geçiciliğini simgeleyen bir unsur olarak betimlenmiştir. Modernizm döneminde geleneksel anlam katmanları sorgulanmış; postmodern ve çağdaş sanat yaklaşımlarında üzüm, doğa, tüketim, iktidar, sömürgecilik ve çevre sorunları bağlamında eleştirel bir simge olarak yeniden yorumlanmıştır. Makale boyunca, üzüm motifinin tarihsel süreç içinde nasıl çok katmanlı anlamlarla donatıldığı ve sanatçılar tarafından farklı dönemlerde nasıl yeniden işlevselleştirildiği gösterilmiştir. Çalışmada, sanat tarihine ilişkin görsel materyaller, ikonografik çözümleme yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Antik çağdan günümüze uzanan dönemlerde farklı sanat eserlerinden seçilmiş örnekler karşılaştırmalı biçimde incelenmiş, ikonografik ve semiyotik analiz teknikleri aracılığıyla üzüm motifinin anlam dönüşümleri ortaya konulmuştur. Elde edilen veriler, dönemin tarihsel, dini ve sosyo-politik bağlamlarıyla ilişkilendirilerek yorumlanmıştır.}, number={5}, publisher={Atatürk Üniversitesi}