@article{article_1798877, title={ALİ ŞÎR NEVÂYÎʼNİN ESERLERİNDE HAYVAN KAVRAM ALANINA AİT SÖZ VARLIĞI VE GÜNÜMÜZ ÖZBEKÇESİYLE ORTAKLIKLARI}, journal={Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature}, volume={11}, pages={742–761}, year={2025}, DOI={10.20322/littera.1798877}, author={Kartlaşmış, Ersin}, keywords={Nevâyî, Özbekçe, Söz varlığı}, abstract={Dil, duygu ve düşünceyi insana aktaran bir vasıta olarak insan topluluklarını bir yığın olmaktan kurtarıp aralarında duygu düşünce birliği sağlamaktadır. Dil, kültürü ve milleti bir araya getiren en önemli unsurdur. Söz varlıkları dillerin eşsiz zenginliklerinden biridir. Söz varlığı çalışmaları, maddi ve manevi kültürün ve tarihsel mirasın yalnızca maddi kalıntılar üzerinden değil, aynı zamanda dil aracılığıyla da izini sürme, belgeleme ve arşivleme işlevini üstlenen tamamlayıcı bir araştırma alanıdır. Tarihsel söz varlığı çalışmaları ulusların farklılaşan kültürel alanları, ortaklaşan yaşam döngüleri, deneyimleri ve ortak geçmişleri üzerinde çalışmaya imkân tanımaktadır. Bir dilin belli bir döneminde ortaya çıkan söz varlığı da toplumların kültür seviyeleri hakkında genel bilgiler edinmek için önemli bir kaynaktır. Çalışmanın ana unsuru olan hayvan ve hayvancılık söz varlığı her toplumun edebiyatında ve kültüründe olduğu gibi Türk kültüründe de vazgeçilmez bir unsur olarak karşımıza çıkar. Konargöçer ve daha sonraları yerleşik hayata geçmiş bir toplum özelliği gösteren Türkler için hayvanlar çok önemli bir yere sahiptir. Türkler, hayvanları giyecek ve yiyecek sağlamak için kullanmanın yanı sıra kimi hayvanları kutsiyet atfederek yüceltmişlerdir. Günümüzde Türk topluluklarında hâlen avlanması yasak ve günah görülen hayvanların bulunması bu durumun örnekleri arasındadır. Bunların dışında hastalıklarına çare, dertlerine yoldaş, kendilerine ata, zamanlarına isim ve öteki dünyada yardımcı olarak da hayvanları kullanmışlardır. Hayvanlar, birçok kültürde olduğu gibi, Türk kültürünün de vazgeçilmez yapı taşlarıdır. Bu makalede günümüz Özbekçenin öncülü Çağataycadaki hayvan ve hayvancılık kavram alanı Ali Şîr Nevâyî’nin eserlerindeki söz varlığı incelenecek ve günümüz Özbekçesiyle ortaklıkları ortaya konulmaya çalışılacaktır.}, number={4}, publisher={Bahir SELÇUK}