TY  - JOUR
T1  - ÇEVRE DUYARLILIĞI İÇİN SOSYAL MEDYADA TİPOGRAFİNİN KULLANIMI: WWF VE GREENPEACE ÖRNEĞİ
TT  - THE USE OF TYPOGRAPHY IN SOCIAL MEDIA FOR ENVIRONMENTAL AWARENESS: EXAMPLES FROM WWF AND GREENPEACE
AU  - Köken, Gülnihal
AU  - Kılıçkaya, Eren Evin
AU  - Özkan, Zeliha Canan
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.20488/sanattasarim.1805068
JF  - Sanat ve Tasarım Dergisi
PB  - Anadolu Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-9059
SP  - 721
EP  - 744
IS  - 15- Özel sayı
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, sosyal medya platformlarının çevre bilincinin oluşturulmasındaki rolünü veetkinliğini incelemektedir. Çevre odaklı sivil toplum kuruluşları olan WWF ve Greenpeace’in2021-2025 yılları arasında Instagram üzerinden gerçekleştirdiği paylaşımlar, kullanılanyazı tipleri, renk seçimleri ve görsel hiyerarşi unsurları bağlamında analiz edilmiştir.Çalışmada, sosyal medya ve yeni medya kavramları ele alınarak, bu platformların çevreselmesajların iletilmesindeki etkisi detaylı bir biçimde tartışılmıştır. Teknolojik gelişmeleriniletişim süreçlerine sağladığı katkılar değerlendirilmiş, tipografinin çevresel farkındalık yaratmasürecindeki stratejik rolü incelenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular, sosyal medyapaylaşımlarında kullanılan tipografik unsurların mesaj algısını güçlendirme potansiyelinesahip olduğunu ve çevre bilincinin artırılmasına katkı sağlayabileceğini göstermektedir. Bukapsamda, çevre odaklı kampanyalarda tipografinin etkili ve bilinçli kullanımına yöneliköneriler geliştirilmiş; yazı karakterleri, renk kullanımı ve görsel hiyerarşi gibi unsurlarıniletişimdeki işlevselliği değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, sosyal medya platformlarında tipografikullanımı, çevre bilinci oluşturma süreçlerinde güçlü bir araç olarak öne çıkmaktave çevresel mesajların yayılımını artırma potansiyeli taşımaktadır. Bu bağlamda, tasarımilkelerinin etkili kullanımı, mesajların daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamaktadır.
KW  - Çevre
KW  - Sosyal medya
KW  - Tipografi
KW  - WWF
KW  - Greenpeace.
N2  - This study examines the role and effectiveness of social media platforms in raising environmentalawareness. The posts of WWF and Greenpeace, environmental non-governmentalorganizations, on Instagram between 2021 and 2025 were analyzed in terms of fonts, colorchoices, and visual hierarchy elements. In the study, the concepts of social media and newmedia are explored, and the impact of these platforms in communicating environmentalmessages is discussed in detail. The contributions of technological developments to communicationprocesses are evaluated, and the strategic role of typography in the process of creatingenvironmental awareness is examined. The findings of the study show that typographicelements used in social media posts have the potential to strengthen message perceptionand contribute to raising environmental awareness. In this context, suggestions were developedfor the effective and conscious use of typography in environmentally focused campaigns,and the functionality of elements such as typefaces, color usage, and visual hierarchyin communication was evaluated. In conclusion, the use of typography on social mediaplatforms stands out as a powerful tool in environmental awareness-raising processes andhas the potential to increase the dissemination of environmental messages. In this context,the effective use of design principles enables messages to reach wider audiences.
CR  - Arslan, H. (2011). Bir “doğrudan eylem hareketi” olarak Greenpeace (Yeşil Barış). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(23), 247-258.
CR  - Aşan, Y. O., & Kılıçkaya Boğ, E. E. (2018). Çağdaş seramik sanatında alternatif bir yaklaşım olarak tipografi kullanımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1157-1169.
CR  - Bradford, T. (2019). Environmental Power [Dijital illüstrasyon]. IllustrationX. https://www.illustrationx.com/in/news/4230/environmental_power
CR  - Cılızoğlu, N. D. G., & Çetinkaya, A. (2016). Sivil toplum örgütlerinin Instagram kullanımı. Asos Journal, 161-181.
CR  - Danacıoğlu, G. (2023). Türk sosyal medyasında grafik tasarımın rolü (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Dondurucu, Z. B., & Keba Ekinci, D. (2021). Çevre hareketi bağlamında sivil toplum örgütlerinin Instagram’da iletişim süreci: Greenpeace ve WWF örneği. G. Yetkin Cılızoğlu & A. Çetinkaya (Ed.), Ağ toplumunda iletişim pratikleri (pp. 191-231). Literatürk Yayınları.
CR  - Greenpeace [@greenpeace]. (2019, 27 Ekim). The best time to act on #climatechange was 30 years ago, when we were first warned about it. [Gönderi]. Instagram.
CR  - https://www.instagram.com/p/B4G12A2FQQa/?epik=dj0yJnU9ZU9WQi1tNTlNZ002RXhoaUUxcHFKb1JXQnFfOV9Fa3ImcD0wJm49cmRaWmlQejl1V3FUcERodWw5dFFIZyZ0PUFBQUFBR2hhanNB
CR  - Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2021, 27 Ağustos). Yalnızca 1-2 dakika kullanıp atılan plastiklerin çoğunun sonu denizlerde bitiyor. [Gönderi]. Instagram.
https://www.instagram.com/p/CTEkFkjNPP5/
CR  - Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2022, 31 Ağustos). Türkiye, bu yıldan itibaren elektrik üretimi, ulaşım, sanayi ve bina kaynaklı emisyonlarda önlemleri hayata geçirerek 2030’da emisyonlarını %35 mutlak azaltabilir. [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Ch670FELR6b/
CR  - Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2024, 17 Şubat). What does it sound like at the bottom of the ocean? [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/C3dCZdKucEp/?igsh=cHg4ZWdnM3VrZDhv
CR  - Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2025, 13 Haziran). Okyanus Canlıları Desteğini Bekliyor! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/DK1dr4-IzBK/?img_index=1
CR  - Greenpeace. (2015). Bring Back the Balance [Sosyal sorumluluk afişi]. McCann Worldgroup India. https://www.desicreative.com/bring-back-the-balance-greenpeace-by-mccann-erickson/
CR  - Kara, O. (2024). We Are Social Dijital 2024. OMG İletişim. https://omgiletisim.com/we-are-social-dijital-2024-global-raporu-yayinlandi/
CR  - Karaata, E. (2024). İllüstrasyonda Kullanılan Temel Izgara Sistemleri Ve Düzensiz Alt Bölüm Tekniğinin İncelenmesi. ArtGRID - Journal of Architecture Engineering and Fine Arts, 6(1), 1-27. 
https://doi.org/10.57165/artgrid.1337368
CR  - Karakaya, B., & Canbolat, A. (2021). Temel sanat/tasarım ögelerinin seramik sanatına yansıması. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1), 101-116. https://doi.org/10.22252/ijca.887844
Kemp, S. (2024). Digital 2024: Turkey. DataReportal. https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey
CR  - Kirtiş, K. A., & Karahan, F. (2011). To be or not to be in social media arena as the most cost-efficient marketing strategy after the global recession. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 260-268.
CR  - Manovich, L. (2001). The language of new media. The MIT Press.
CR  - Mittal, V., Kaul, A., Gupta, S. S., & Arora, A. (2017). Multivariate features-based Instagram post analysis to enrich user experience. Procedia Computer Science, 122, 138-145.
CR  - MSQ Sustain. (2023). Change is in our nature [Sosyal medya kampanyası görseli]. Nature4Climate. https://www.prweek.co.uk/article/1823719/purpose-awards-2023-collaboration-%E2%80%93-best-environmental-cause-campaign
CR  - Özkan, B. (2023). Tipografinin temel ilkeleri. Girişimle. https://girisimle.com/tipografinin-temel-ilkeleri
CR  - Saatçioğlu, E. (2017). Sivil toplum örgütlerinin sosyal medya kullanımları: Greenpeace Türkiye Facebook sayfası örneği. Selçuk İletişim, 10(1), 158-187.
CR  - Sarıkavak, N. K. (2014). Kaligrafik ve tipografik deneysel tasarımlar. Grafik Tasarım Yayınları.
CR  - Selamet, S. (1995). Grafik tasarım öğesi olarak tipografi (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Şeberoğlu, A. (2020). Yeni medya ve etkileşimli yeni sinema. Yeni Medya, 8, 77-85.
CR  - Tasarım İlkeleri (Denge, Tekrar). (t.y.). Ondokuz Mayıs Üniversitesi. [PowerPoint slaytları]. 
https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/skaptan/144437/KONU%203%20TAS%20%20I%CC%87LKELERI%CC%87%201%20%20DENGE%20RI%CC%87TM%20%20DERS%20NOTU%20(1)%20(1).pdf
CR  - WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2021, 20 Ocak). Bugün #PenguenFarkındalıkGünü! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/CKQhdljgqf1/
CR  - WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2021, 25 Nisan). Bugün #DünyaPenguenGünü! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/COFHulygdn4/?img_index=1
CR  - WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2023, 5 Mayıs).Önümüzde çok önemli bir seçim var. Talebimiz açık: #DoğamızKazansın! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cr2mw9LKYJL/?img_index=1
CR  - WWF Türkiye. (t.y.). WWF-Türkiye kimdir?. WWF. https://www.wwf.org.tr/wwf/hakkimizda/
CR  - WWF. (2019). WWF Publication Guidelines [Kurumsal yayın rehberi]. https://wwfbrand.panda.org/publication-guidelines/
CR  - WWF. (2021). Love It or Lose It [Sosyal Medya Afişi]. World Wide Fund for Nature. https://www.worldwildlife.org/pages/public-service-advertisements-psa
CR  - WWF. (2022). We Can Protect Life On Our Planet [Sosyal medya afişi]. WWF International. https://www.worldwildlife.org/pages/workplace-giving-toolkit
CR  - WWF. (2023). Roomies from the Wild [Sosyal medya afişi]. Adsoftheworld. https://adsoftheworld.com/campaigns/roomies-from-the-wild
CR  - Yalçın, M. (2023). Kurumsal sosyal sorumluluk ve sosyal medya ilişkisi: Web of Science veri tabanına dayalı bibliyometrik analiz. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 146-160.
CR  - Yalur, R. (2020). Tipografik tasarımda kullanılan yazı karakterinin önemi. Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi, 3(4), 42-60.
CR  - Yavuz, E. (2019). Instagram içerik tasarımlarının grafik tasarım ögeleri açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (INIJOSS), 8(1), 321-328.
CR  - Yazar, T. (2020). Sanat ve teknoloji ilişkisinde görsel iletişim aracı olarak tipografi ve eğitim sürecindeki uygulama yaklaşımları. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 5(11), 255-269.
CR  - Yeygel Çakır, S. (2017). Sosyal medyada dijital aktivist hareketler üzerine kuramsal bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 753-783. https://doi.org/10.19145/e-gifder.303261
UR  - https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1805068
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5336561
ER  -