TY - JOUR T1 - Birleşmiş Milletler İnsan Haklarının Korunması Sisteminde Sendikal Hakların Korunması AU - Atıcı Şen, Aysun PY - 2022 DA - February JF - İzmir Bakırçay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi JO - BÜHFD PB - İzmir Bakırçay Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2791-9897 SP - 49 EP - 76 VL - 2 IS - 3 LA - tr AB - Sendikal hakların insan hakları sisteminde korunması denilince akla ilk olarak Uluslararası Çalışma Örgütü ve daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gelebilir. Zira Türkiye bakımından, sendikal hakların korunmasında Uluslararası Çalışma Örgütü, sendikal hakların da içinde bulunduğu insan haklarının korunmasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin etkin olduğu söylenebilir. Ancak Birleşmiş Milletler insan haklarının korunması sisteminde de sendikal haklara korunma sağlanması gerek sözleşmesel organlarla gerekse de sözleşme dışı usullerle mümkündür. Bu çalışma, alışılmış olan Uluslararası Çalışma Örgütü veya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru gibi yollara alternatif olabilecek Birleşmiş Milletler koruma mekanizmalarını analiz etmek için hazırlanmıştır.Bu çalışmada, ilk olarak, Birleşmiş Milletler’in insan haklarına ilişkin denetim mekanizmaları belirtilmiştir. Ardından, Birleşmiş Milletler sözleşmelerinde sendikal haklara ilişkin düzenlemeler ve bu düzenlemeleri içeren sözleşmelerin oluşturdukları denetim mekanizmaları değerlendirilmiştir. Son olarak da Birleşmiş Milletler tarafından sendikal haklara sağlanan koruma ve denetim mekanizmaları Türkiye açısından incelenmiştir. KW - Birleşmiş Milletler KW - İnsan Hakları KW - Sendikal Haklar KW - İkiz Sözleşmeler KW - Denetim Mekanizmaları CR - ALSTON P, “The Committee on Economic, Social and Cultural Rights” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 439-475 CR - ATAK S, “Birleşmiş Milletler İnsan Haklar Sözleşmelerinde Öngörülen Denetim Yöntemleri” 5(8) Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 86-99 CR - AKSAR Y, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk -II- (3rd edn, Seçkin 2015) CR - AYBAY R, Açıklamalı İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (Türkiye Barolar Birliği Yayınları 2006) CR - BREEN C, “Revitalising the United Nations Human Rights Special Procedures Mechanisms as a Means of Achieving and Maintaining International Peace and Security” (2008) 12 Max Planck Yearbook of United Nations 177-203 CR - CLAPHAM A, “The General Assembly” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 99-129 CR - CLAPHAM A, “The High Commissioner for Human Rights”, in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 667-707 CR - COCHRANE L and MCNEILLY K, “The United Kingdom, the United Nations Human Rights Council and the First Cycle of the Universal Periodic Review” (2013) 17(1) The International Journal of Human Rights 152-177 CR - ÇAĞLI P, “Evrensel Periyodik Gözden Geçirme Usulü ve Türkiye İncelemesi” 31(1) Milletlerarası Hukuk Bülteni 153-189 CR - ÇALIK T, “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Sözleşmeleri Kapsamında İnsan Haklarının Korunması” 2016 24(1) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 69-120 CR - ÇALIK T, “Birleşmiş Milletler Organlarının İnsan Hakları ile İlişkisi” 2(Özel Sayı) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1091-1134 CR - ÇELİK A, “Sendikal Haklar: Uluslararası Çalışma Hukuku ve Türkiye’nin Uyumsuzluğu” in Selda Çağlar (ed), Disiplinlerarası Yaklaşımla İnsan Hakları (Beta Yayınları 2010) CR - DABANLIOĞLU ALANUR N, “Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’ne Ek İhtiyari 1. Protokol’e Göre Bireysel Şikâyet Usulü” 23(1-2) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi CR - EGAN S, “Strengthening the United Nations Human Rights Treaty Body System” (2013) 13(2) Human Rights Law Review 209-243 CR - EGAN S, “Reform of the UN Human Rights Treaty Body System” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 645-664 CR - FLINTERMAN C, “The United Nations Human Rights Committee – Some Reflections of a Former Member” (2015) 33(1) Netherlands Quarterly of Human Rights 4-8 CR - FREEDMAN R, “The Human Rights Council” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 181-238 CR - GÜLMEZ M, “Sendika Hakkı, Toplu Sözleşme ve Grevi de İçeren Toplu Eylem Haklarını Kapsar Mı?” 2008 (18) Çalışma ve Toplum Dergisi 137-169 CR - GÜLMEZ M, “Uluslararası Sözleşmelerde Sosyal ve Sendikal Haklar ve Türkiye’nin Uyum(suzluk) Sorunu” in Sendikacılık Akademisi Ders Notları 2 (Aydoğdu Ofset 2013) 215-284 CR - GÜNDÜZ A, Milletlerarası Hukuk – Konu Anlatımı, Temel Belgeler, Örnek Kararlar (6th edn, Beta 2013) CR - HENNEBEL L, “The Human Rights Committee” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 339-391 CR - HONG M H, “Legal Commitments to United Nations Human Rights Treaties and Higher Monitoring Standards in the Universal Periodic Review” (2018) 17(5) Journal of Human Rights 660-673 CR - Human Rights: A Basic Handbook for UN Staff (UN – Office of High Commissioner for Human Rights 2000) CR - MÉGRET F, “The Economic and Social Council” in Frédéric Mégret and Philip Alston (eds), The United Nations and Human Rights A Critical Appraisal (2nd edn, Oxford University Press 2020) 131-149 CR - O’FLAHERTY M, “Towards Integration of United Nations Human Rights Treaty-Body Recommendations – The Rights-Based Approach” (2006) 24(4) Netherlands Quarterly of Human Rights 589-606 CR - SEVİNDİK H, “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Koruma Sistemleri” 84(3) İzmir Barosu Dergisi 559-589 CR - SUR M, İş Hukuku Toplu İlişkiler (Gözden Geçirilmiş – Güncelleştirilmiş 8th edn, Turhan Kitabevi 2019) CR - SUR M, Uluslararası Hukukun Esasları (15th edn, Beta 2021) CR - TOPAL A H, “Birleşmiş Milletler Sisteminde İnsan Haklarının Korunması” 7(83) Mevzuat Dergisi. http://www.mevzuatdergisi.com/2004/11a/01.htm Erişim Tarihi: 06.10.2021 CR - TÜYSÜZ C, Uluslararası Belgelerde Sendika Hakkı (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 2010) CR - UYAR L, Birleşmiş Milletlerde İnsan Hakları Yorumları İnsan Hakları Komitesi ve Ekonomik, Sosyal Kültürel Haklar Komitesi, 1981-2006 (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 2006) CR - “Charter of United Nations”, in United Nations, Yearbook of the United Nations 1946-1947 (Volume 1, United Nations Publications 1947) 831-843 CR - “Charter of United Nations”, in United Nations, Yearbook of the United Nations 1973 (Volume 27, United Nations Publications 1947) 977-987 CR - United Nations General Assembly, Resolution 217 (III) A, International Bill of Human Rights, 10.12.1948 CR - United Nations General Assembly, Resolution 217 (III) D, Publicity to Be Given to the Universal Declaration of Human Rights, 10.12.1948 CR - United Nations General Assembly, Resolution 2200 (XXI) A, International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, International Covenant on Civil and Political Rights and Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights, 16.12.1966 CR - United Nations General Assembly, A/RES/48/141-07.01.1994, High Commissioner for the Promotion and Protection of All Human Rights, 20.12.1993 CR - United Nations General Assembly, A/RES/60/251-03.04.2006, Human Rights Council, 15.03.2006 CR - United Nations General Assembly, A/RES/63/117-05.03.2009, Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 10.12.2008 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Human Rights Committee: Ecuator, 07.11.1991, A/47/40, General Assembly Official Records – Forty-seventh Session Supplement No. 40 (A47/40) CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: Mauritius, 31.05.1994, E/C.12/1994/8 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: Colombia, 28.12.1995, E/C.12/1995/12 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Human Rights Committee: Germany, 18.11.1996, CCPR/C/79/Add.73 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: Zimbabwe, 20.05.1997, E/C.12/1/Add.12 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: France, 30.11.2001, E/C.12/1/Add.72 CR - United Nations, Economic and Social Council, Concluding Observations of the Human Rights Committee: Lithuania, 04.05.2004, CCPR/CO/80/LTU CR - BM tarafından kabul edilen insan haklarına ilişkin tüm belgelerin listesi https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/UniversalHumanRightsInstruments.aspx Erişim Tarihi: 01.10.2021 CR - Uluslararası Çalışma Örgütü https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/lang--en/index.htm Erişim Tarihi: 09.11.2021 CR - Türkiye’ye ilişkin 1998’den beri İnsan Hakları Konseyi tarafından yürütülen özel prosedürler ve sonuç raporları https://spinternet.ohchr.org/ViewCountryVisits.aspx?visitType=all&country=TUR&Lang=en Erişim Tarihi: 30.09.2021 CR - Medenî ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CCPR.aspx Erişim Tarihi: 09.10.2021 CR - Medenî ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme İhtiyari Protokolü https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/OPCCPR1.aspx Erişim Tarihi: 09.10.2021 CR - Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CESCR.aspx Erişim Tarihi: 09.10.2021 CR - Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara Komitesi’nin tüm genel yorumları https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/OPCESCR.aspx Erişim Tarihi: 09.10.2021 CR - Türkiye’nin ESKHS bağlamında başlangıç raporu, Komite tarafından verilen sorunlar listesi, Türkiye’nin cevapları, raporun incelendiği oturumların yazılı dökümleri ve Komite’nin sonuç gözlemleri https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/treatybodyexternal/TBSearch.aspx?Lang=en&TreatyID=9&DocTypeID=11 Erişim Tarihi: 11.10.2021 CR - Türkiye’nin MSHS bağlamında başlangıç raporu, Komite tarafından verilen sorunlar listesi, raporun incelendiği oturumların yazılı dökümleri ve Komite’nin sonuç gözlemleri https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/treatybodyexternal/TBSearch.aspx?Lang=en&TreatyID= Erişim Tarihi: 11.10.2021 UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/buhfd/issue//1811400 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5365145 ER -