@article{article_1812856, title={İki aşamalı insansız hava aracı destekli topla-dağıt rotalama problemi}, journal={Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi}, volume={32}, year={2025}, DOI={10.5505/pajes.2025.22378}, author={Gedikli, Tolga and Karaoğlan, İsmail}, keywords={İHA Rotalama, araç rotalama, matematiksel modelleme}, abstract={Son dönemlerde insansız hava araçları (İHA) teknolojisinin lojistik süreçlerde kullanılma potansiyeli ve bu alanda yaşanan hızlı gelişmeler, İHA destekli rotalama problemlerini akademik ve endüstriyel açıdan önemli bir araştırma konusu haline getirmiştir. Bu makalede, iki aşamalı İHA destekli rotalama problemi ele alınmıştır. Bu problemde, toplam çalışma süresini en küçükleyecek şekilde, kendisine yüklenen ürünler ve İHA’lar ile depodan hareket eden bir kara aracının hangi mobil depolara uğrayacağı ve bu mobil depolardan serbest bırakılan İHA’lar aracılığıyla hangi müşterilere hizmet verileceği belirlenmektedir. Bu çalışmada iki farklı durum ele alınmıştır. Birinci durumda, müşterilerin sadece dağıtım müşterisi olduğu ve İHA’ların mobil depolarda bir veya birkaç kez kullanılabildiği iki varyasyon ele alınmıştır. Bu problemler için karma tamsayılı doğrusal programlama modelleri geliştirilmiş ve geliştirilen modellerin literatürde var olan modellerden daha kısa sürede optimum çözüme ulaştığı deneysel olarak kanıtlanmıştır. İkinci durumda ise müşterilerin ya dağıtım ya da toplama müşterisi olabildiği İki Aşamalı İnsansız Hava Aracı Destekli Topla-Dağıt Rotalama Problemi (2A-İTDRP) isimli yeni bir problem tanıtılmıştır. 2A-İTDRP için bir İHA’nın bir mobil depodan bir veya birkaç kez kullanılabildiği iki varyasyon ele alınmış ve çözümü için karma tamsayılı doğrusal programlama modelleri önerilmiştir. Modeller, GAMS/CPLEX çözücüsü kullanılarak çözülmüş, önerilen matematiksel modellerin deneysel çalışmaları gerçekleştirilmiş ve elde edilen sonuçlar ayrıntılı olarak raporlanmıştır.}, number={1}, publisher={Pamukkale Üniversitesi}