TY  - JOUR
T1  - Büyük Ötekinin Gölgesinde: Lacancı Psikanalize Göre Kiracı’da ve Korkuyu Beklerken’de Obsesyon Nevrozu
TT  - In the Shadow of the Big Other: Obsessional Neurosis in The Tenant and Waiting for Fear According to Lacanian Psychoanalysis
AU  - Uygur, Selda
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
DO  - 10.22559/folklor.4917
JF  - Folklor/Edebiyat
JO  - folk/ed
PB  - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-7491
SP  - 999
EP  - 1020
VL  - 31
IS  - 124
LA  - tr
AB  - 20. yüzyılın en önemli psikanalistlerinden biri olarak kabul edilen Jacques Lacan(1901-1981), Sigmund Freud (1856-1939)’un düşüncelerine yeni bir bakış açısıgetirerek ve kendisine özgü kavramlar geliştirerek kültür, sanat, edebiyat, sinemavs. alanında yapılan pek çok çalışmanın analizine katkı sunmuştur. Lacancı psikanaliz adı verilen bu teknik, pek çok edebî eserin yorumlanmasına da imkân sunmuştur. Bunu yaparken de Lacancı psikanalizde birçok kavrama başvurulmuştur.Bu kavramlardan birisi de obsesyon nevrozudur. Modern bireyde obsesyon nevrozunun ortaya çıkmasının sebebi, babanın simgesel yasasına uyum sağlanamamasıdır. Lacan’ın simgesel düzen olarak adlandırdığı topum, kültür ve diğerlerininsimgesi olan “Büyük Öteki”yle uzlaşmazlık ve yarılma duygusu kaygı, suçlulukgibi duygularla ortaya çıkan obsesyon nevrozunu tetikler. 20. yüzyılın sürrealistve modernist yazarlarından olan Polonya asıllı Fransız yazar Roland Topor, Kira-cı adlı romanında, modern Türk Edebiyatının önemli temsilcilerinden olan OğuzAtay, Korkuyu Beklerken adlı öyküsünde “Büyük Öteki” ile kutuplaşmış, obsesifkarakterler yaratmışlardır. Yaklaşık aynı zaman dilimlerinde, farklı coğrafyalardayazılmış bu iki eserin ana karakterleri obsesif yönleriyle benzeşmektedirler. İncelemenin amacı tespit edilen verilerden yola çıkarak her iki eserin benzer noktalarınıele almaktır. Eserlerin analizinde Lacancı psikanaliz yöntemi kullanılmıştır.
KW  - Kiracı
KW  - Korkuyu Beklerken
KW  - obsesyon nevrozu
KW  - Lacan
KW  - büyük
öteki
N2  - Jacques Lacan (1901–1981), considered one of the most influential psychoanalystsof the 20th century, brought a new perspective to Sigmund Freud’s (1856–1939)ideas by developing his own theoretical framework and concepts. Known asLacanian psychoanalysis, this approach has significantly contributed to theinterpretation of works in various fields such as culture, art, literature, and cinema.One of the central concepts in Lacanian psychoanalysis is obsessional neurosis,which arises in the modern individual due to a failure to adapt to the symboliclaw of the father. A sense of rupture or irreconcilability with the “Big Other”-Lacan’s term for the symbolic order representing society, culture, and others-cantrigger obsessional neurosis, characterized by anxiety, guilt, and internal conflict.Roland Topor, a French writer of Polish origin and a prominent surrealist andmodernist figure of the 20th century, portrays obsessive characters in conflictwith the “Big Other” in his novel The Tenant. Similarly, Oğuz Atay, a key figurein Modern Turkish Literature, presents obsessive characters in his story Waitingfor Fear. Although written in different geographical and cultural contexts, thesetwo works—produced in approximately the same time period—exhibit strikingthematic parallels. This study employs the method of Lacanian psychoanalysis toanalyze
CR  - Alvarez, C. H. (1987). Pour un approfondissement textuel: Une interprétation psychanalytique. Anuario de Estudios Filológicos, (10), 141-159.
CR  - Atay, O. (2010). Korkuyu beklerken. İletişim.
CR  - Calder, J. (1997, 04 18). Obituary: Roland Topor. Independent, https://www.independent.co.uk/news/
people/obituary-roland-topor-1268000.html. (Erişim tarihi: 10.05.2025).
CR  - Clero, J.-P. (2011). Lacan sözlüğü (Ö. Soysal, Çev.) Say.
CR  - Evans, D. (2019). Lacancı psikanalize giriş sözlüğü (T. Sivrikaya, Çev.) Islık.
CR  - Fink, B. (2016). Lacancı psikanalize bir giriş: Klinik ve kuram (Ö. Öğütçen, Çev.) Encore.
CR  - İzmir, M. (2020). Giriş. Psikanalizin Temel ilkeleri Ecrits’den iki Makale içinde (s. 7-72) Çolpan.
CR  - Karaca, Ş. (2023). Emine Semiye külliyatına katkı: “Emin” Hikâyesinin psikanalitik çözümlemesi. Yeni
Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 15(30), 85-102, Doi: 10.26517/ytea.549
CR  - Kojeve, A. (1980). Introduction to tbe reading of Hegel. Cornell University Press.
CR  - Kordela, K. (2009). Arzu ve ötelenmiş travma (Lacan, Antigone ve demokrasi) MonoKL Lacan Seçkisi
(6-7), 101-112.
CR  - Kütahneci, M. (2009). Lacan ve ölüm. MonoKL Lacan seçkisi (6-7), 465-478.
CR  - Lacan, J. (1953). Some reflections on the ego. International Journal of Psychoanalysis (34), 11-17.
CR  - Lacan, J. (1968). The Language of the self: The function of language in psychoanalysis. Dell Publishing
Co., Inc.
CR  - Lacan, J. (1994). Fallusun anlamı. Afa.
CR  - Lacan, J. (1997). The seminar of Jacques Lacan, book VII: The ethics of psychoanalysis 1959-1960. W.
W. Norton & Company.
CR  - Lacan, J. (1998). The seminar of Jacques Lacan, Book XI: The four fundamental concepts of psychoanalysis. W. W. Norton & Company.
CR  - Lacan, J. (2005). Écrits a selection. Routledge.
CR  - Lacan, J. (2013). Psikanalizin dört temel kavramı, seminer 11. kitap (N. Erdem, Çev.) Metis.
CR  - Lacan, J. (2014). Anxiety the seminar of Jacques Lacan book X. Polity Press.
CR  - Lacan, J. (2014). Baba-nın-adları (M. Erşen, Çev.) MonoKL.
CR  - Lacan, J. (2017). Formations of the unconscious the seminar of Jacques Lacan book V. Polity Press.
CR  - Roudinesco, E. (2012). Her şeye ve herkese karşı Lacan (N. Başer, Çev.) Metis.
CR  - Şen, C. (2015). Cumhuriyet dönemi Türk şiirine yansıyan suçluluk duyumuna psikanalitik bir yaklaşım. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (38), 253-77. doi:10.17133/tubar.09586.
CR  - Topor, R. (2022). Kiracı (D. Yetkin, Çev.) Norgunk.
CR  - Tura, S. M. (1994). Önsöz ‘olmak ta eksik’ Lacan’da kastrasyon ve narsizm. Fallus’un anlamı içinde
(s. 7-38) Afa.
CR  - Zizek, S. (2012). Giriş: Alfred Hitchcock, ya da form ve formun tarihsel dolayımı. S. Zizek (Ed.) Lacan
hakkında bilmeyi hep istediğiniz ama Hitchcock’a sormaya korktuğunuz her şey içinde (s. ix-xxi)
Agora.
UR  - https://doi.org/10.22559/folklor.4917
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5377374
ER  -