TY  - JOUR
T1  - An Examination of Can Yücel’s Translation of Sonnet 66 within the Framework of Habitus
TT  - Şair-Çevirmen Can Yücel’in 66. Sone Çevirisini Habitus ile İnceleme
AU  - Uysal, Ayşegül
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
DO  - 10.22559/folklor.4941
JF  - Folklor/Edebiyat
JO  - folk/ed
PB  - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-7491
SP  - 1155
EP  - 1174
VL  - 31
IS  - 124
LA  - en
AB  - This study aims to explain the poet-translator Can Yücel’s translation strategies,focusing on his translation of the 66th Sonnet by the English poet WilliamShakespeare. The study employs a descriptive analysis method and scrutinizesthe poet-translator Yücel’s writings, as well as his social environment, his father’sactivities, and the period in which they lived. To conduct the descriptive analysis, Iemployed the concept of habitus as developed by Pierre Bourdieu, one of the mostinfluential sociologists of the post-World War II Era. Hasan Âli Yücel, then theMinister of Education, initiated a ‘Translation Movement’, which can be markedas a turning point for language studies in the Republican Era. This movementaimed to establish a cultural repertoire by translating works from both Eastern andWestern literatures into Turkish, contributing to the establishment of a national identity. Educated in England and having studied German philology in Turkey,the son of Minister Yücel, Can Yücel, also translated English classics into theTurkish language. He called himself a “Turkish teller” rather than a translator.His translation strategies were considered unique. By comparing his translationof Sonnet 66th with two other Turkish translations, this study identifies hischaracteristic translation strategies. The findings indicate that Can Yücel’s habitusshaped his translation strategies, reflecting the norms of his social environment andhis aim to reach his people through his style.
KW  - Can Yücel
KW  - translation
KW  - Pierre Bourdieu
KW  - 66. Sonnet
KW  - translation
movement
N2  - Bu çalışmada, şair-çevirmen Can Yücel’in, çeviri stratejilerini, İngiliz şair WilliamShakespare’in 66. Sone çevirisine odaklanarak açıklamaya çalıştım. Şair Yücel’inçeviri kararlarını, yaşamını, babası ve babasının çalışmalarını, yaşadıkları dönemi;kendi yazdıkları ve onun hakkında yazılanlar üzerinden betimleyici analiz yöntemiyle irdeledim. Betimleyici analiz için İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemin en önemlisosyologlarından Pierre Bourdieu’nun ‘habitus’ kavramından faydalandım. Ortayaattığı teorilerle sosyal bilimler çalışmalarının da önünü açmış olan Bourdieu’nuntanımlamaları, pek çok alanda yer bulmuş ve çalışmaların perspektifini önemli ölçüde derinleştirmiştir. Cumhuriyet dönemi dil çalışmaları adına bir dönüm noktasıolarak nitelendirilebilecek ‘Çeviri Hareketleri’, dönemin Maarif vekili ve şair CanYücel’in babası Hasan Âli Yücel önderliğinde başlatılmıştır. Bu çalışmaların amacı,yeni Türk dilini ve alfabesini yerleştirmek için Doğu ve Batı yazınlarından çeviriler apmak ve yeni Türk harfleriyle bir milli yazın repertuarı oluşturmaktır. VekilYücel’in, İngiltere’de eğitim almış, Türkiye’de Alman filolojisi okumuş olan şairoğlu Can Yücel de ilerleyen yıllarda İngiliz yazınından çeviriler yapmıştır. Çevirilerini, çeviriden ziyade ‘Türkçe söyleyen’ olarak nitelendiren Can Yücel’in çevirileride yazdığı şiirleri gibi özgündür. Bu özgün çevirilerinden bir tanesi de İngiliz şairWilliam Shakespare’in 66. Sone”sidir. Çalışmada, sonenin farklı iki Türkçe çevirisidaha Can Yücel’in çevirisi ile birlikte ele alarak şair-çevirmenin muhtemel özgünçeviri stratejilerinin nedenlerini incledim. Buna göre Can Yücel’in habitusunun çeviri stratejileri üzerinde etkili olduğu ve doğmuş olduğu sosyal çevrenin normlarınıbenimseyip halka erişebilme amacıyla çeviri stratejilerini oluşturduğu söylenebilir.
CR  - Atakay, K. (1988). Shakespare çevrilmeli mi? Adam Sanat Dergisi, (36), 70-79.
CR  - Arsay, N. (2020). Dönüşümsel liderlik perspektifiyle Hasan Âli Yücel. Uluslararası Liderlik Çalışmaları
Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 13-15.
CR  - Bassnett, S. (1998). Comparative Literature: A Critical Introduction. Blackwell.
CR  - Bengi-Öner, I. (1999). Çeviri bir süreçtir... ya Çeviribilim? Sel.
CR  - Bogenç Demirel, E. (2014). Çevirinin Bourdieu sosyolojisiyle yapılanan yüzü, Çeviri Sosyolojisi. E. Göker,
N. Ökten & Ç. Güney (Eds.) Cogito Pierre Bourdieu içinde (s. 402-416) Yapı Kredi Kültür Sanat.
CR  - Bourdieu, P. (1984). Ökonomisches Kapital, Kulturelles Kapital, Soziales Kapital. Göttingen.
CR  - Bourdieu P (1990). In other words: Essays towards a Reflexive Sociology. Stanford University Press.
CR  - Bourdieu, P. & Wacquant, L. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev) İletişim.
CR  - Bozkurt, B. & Bozkurt, S. (1985). William Shakespare: Soneler. Dost.
CR  - Bozkurt, Seyhan (2019). ‘Bir kültür fabrikası: Tercüme bürosu’ eğitim ya/da eğitim. Milli Eğitim
Bakanlığı Dergisi, 1, 1-75.
CR  - Bulut, Y. (2008). Hasan Âli Yücel: İcraatları ve eserleriyle bir eğitim bakanının portresi. Türkiye
Araştırmaları Lüteratür Dergisi, 12, 665-684.
CR  - Cowdery, T. (2023). Matter and making in Early English Poetry literary production from Chaucer to
Sidney. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009223768.009.
CR  - Demir, A. & Çelikel, M. (28-29 November 2019). The sublime rhetoric of Sonnet 66 by William
Shakespeare and o tell me the truth about love by W. H. Auden. 19th International Stylistics
Symposium. Isparta.
CR  - Erhat, A. (2008). Tercüme bürosu ve tercüme dergisi üstüne. M. Rifat (Haz). Çeviri Seçkisi I Çeviriyi
Düşünenler içinde (s. 44-47) Sel.
CR  - Gambier, Y. (2006). Pour une socio-traduction. J. F. Duarte, A. A. Rosa, & T. Seruya (Eds.) Translation
Studies at the Interface of Disciplines içinde (s. 29-42) John Benjamins.
CR  - Gülgen Börklü, J. (2012). Can Yücel’in hayatı, edebî çevresi ve şiirlerinin incelenmesi. [Doktora tezi]
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı.
CR  - Karantay, S. (1987). Çeviri eleştirisi: Sorunlar, ilkeler, uygulamalar. Metis Çeviri Kitap Dizisi 1 içinde
(s. 49-56) Sel.
CR  - Karakuş, R. (2015). Felsefe serüvenimiz. Aktif Düşünce.
CR  - Paker, S. (1998). Çeviride yanlışın sorgulanması (Özet Yazı). Tömer Çeviri, 10, 23-26.
CR  - Robinson, D. (1997).Western translation theory Manchester. St Jerome Publishing.
CR  - Munday, J. (2008). Introduction to translation studies theories and applications. (2nd ed) Routledge.
Ignatow, G., & Robinson, L. (2017). Pierre Bourdieu: Theorizing the digital. Information,
Communication & Society, 20(7), 950–966. https://doi.org/10.1080/1369118X.2017.1301519
CR  - İplikçi Özden, A. (2022). On the etymological aspect of translation in three different turkish translated
texts of William Shakespeare’s 66th Sonnet. Artuklu İnsan Ve Toplum Bilim Dergisi, 7(2),74-86.
https://doi.org/10.46628/itbhssj.1202220
CR  - Üstün Kaya, S. (2020). 66. Sone veya Sonnet 66: Karşılaştırmalı bir çeviri analizi. Diyalog 2020/
Sonderausgabe: 85 Jahre Germanistik in der Türkei, 85, 185-194. https://doi.org/10.37583/
diyalog.802269
CR  - Ritsos, Y. (1981, Aralık 2). Özdemir İnce Yannis Ritsos’la konuştu (Ö. İnce, Röportaj Yapan) Hürriyet
Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi, Dosya: Şiirimizde Gençler Olgusu.
CR  - Shakespeare, W. (2009). Soneler (İngilizce-Türkçe) (Talat S. Halman, Çev.) İş Bankası Kültür.
Sertel, Z. (2016). Mavi gözlü dev (2. Baskı) Can.
CR  - Simeoni, D. (1998). The pivotal status of the translator’s habitus. Target, 10(1), 1-39.
CR  - Kocabaş, K. (2022). Köy Enstitüleri. A. Bozkurt (Haz.) İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
CR  - Tahir Gürçağlar, Ş. (2008). Tercüme bürosu nasıl doğdu, birinci Türk neşriyat kongresi ve çeviri
planlaması. M. Rifat (Haz.) Çeviri Seçkisi I Çeviriyi Düşünenler içinde (s. 37-43) Sel.
CR  - Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. John Benjamins.
CR  - Tuncel, B. (2008). Hasan-Ali Yücel ve tercüme. Mehmet Rifat (Haz) Çeviri Seçkisi I Çeviriyi
Düşünenler içinde (s. 33-36) Sel.
CR  - Özsöz, C. (2007). Pierre Bourdieu’nün temel kavramlarına giriş. Sosyoloji Notları, 1, 15- 21.
CR  - Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin temel kuram ve kavramları. Multilingual.
CR  - Yıldız Kaman, Ş. (2021). Hasan Âli Yücel’in Türk felsefe hayatındaki yeri. [Doktora Tezi] Ankara
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
CR  - Yücel, H. Âli (1937). Pazartesi konuşmaları (1. Baskı) Kültür Bakanlığı, 41.
CR  - Yücel, H. Âli (1937). Türk edebiyatına toplu bir bakış (1. Baskı) Remzi Kitaphanesi, 43.
CR  - Yücel, C. (1985). Her boydan: Dünya şiirinden seçmeler. Türkiye İş Bankası Kültür.
UR  - https://doi.org/10.22559/folklor.4941
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5378366
ER  -