TY  - JOUR
T1  - Süleyman Penah Efendi ve ‘Mora Vakasına Dair Bir Zatın Yazdığı Tarih’
TT  - Süleyman Penah Efendi and ‘A History of Morea Case Written by a Person’
AU  - Zararsız, Abdullah
PY  - 2022
DA  - January
DO  - 10.37879/belgeler.2022.1
JF  - Belgeler
JO  - Belgeler
PB  - Türk Tarih Kurumu
WT  - DergiPark
SN  - 0041-4247
SP  - 1
EP  - 38
IS  - 41
LA  - tr
AB  - 1768-74 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusların kışkırtması ile başlayan Mora isyanı kısa sürede bütün yarımadaya yayılmıştır. Muhsinzade Mehmed Paşa’nın seraskerliğe getirilmesinin ardından civardaki ayan kuvvetlerinin de yardımıyla isyan yaklaşık iki ay sonra bastırılmıştır. İsyan sırasında memleketi Gastun’da bulunan Süleyman Penah Efendi, isyanın gelişiminin yanı sıra Mora’da yapılmasını düşündüğü ıslahatları bir rapor haline getirmiştir. Kime sunulduğuna dair net bir bilgi olmayan bu rapor, Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’nde Kamil Kepeci tasnifinde “Mora Vakasına Dair Bir Zatın Yazdığı Tarih” başlığı ve 60/1 genel numarası ile kaydedilmiştir.Bu çalışmada, ilk olarak Mora isyanının gelişimi ve bastırılması, Süleyman Penah Efendi’nin notlarına göre kısa bir şekilde ele alınacak, bunun ardından Süleyman Penah’ın Mora özelindeki ıslahat önerilerine değinildikten sonra metnin transkripsiyonuna yer verilecektir.
KW  - Mora İsyanı
KW  - Süleyman Penah
KW  - Muhsinzade Mehmed Paşa
KW  - Rum İsyanı
N2  - The rebellion of the Morea, which began with the provocation of the Russians during the Ottoman- Russian War of 1768-74, quickly spread to the entire peninsula. After Muhsinzade Mehmed Pasha was brought to the military service, the rebellion was suppressed about two months later with the help of the ayan forces nearby. Süleyman Penah Efendi, who was in his hometown of Gastun during the rebellion, made a report on the process of the rebellion as well as the reforms to be carried out in Morea. There is no certainty to whom it was presented and it was recorded in the Ottoman Archive in İstanbul under the title “Mora Vakasına Dair Bir Zatın Yazdığı Tarih” in the classification of Kamil Kepeci and with the general number 60/1.In this study, firstly, the development and suppression of the Morean Rebellion will be discussed in comply with the notes of Süleyman Penah; and then, his proposals for reform in Morea will be mentioned. Eventually, transcripton of the text will be provided.
CR  - Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), 
Kamil Kepeci Tasnifi (KK.d), 60/1.
CR  - Berker, Aziz, “Mora İhtilâli Tarihçesi veya Penah Efendi Mecmuası”, Tarih Vesikaları Dergisi, C II/7, s. 63-80; C II/8, s. 153-160; C II/9, s. 228-240; C II/10, s. 309-320; C II/11, s. 385-400; C II/12, s. 473-480, İstanbul 1942-1943.
CR  - Bulut, Erkin, The Life and Ideas of An 18th-Century Ottoman Bureaucrat: Süleyman Penah Efendi and His ‘Order of the Climes’, Sabancı Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.
CR  - Cezar, Yavuz, “Osmanlı Aydını Süleyman Penah Efendi’nin Sosyal, Ekonomik ve Mali Konulardaki Görüş ve Önerileri”, Toplum ve Bilim, S. 42, İstanbul 1988, s. 111-132.
CR  - Fedakar, Cengiz, “Mora İsyanı (1770)”, Tarihin Peşinde Bir Ömür: Abdülkadir Özcan’a Armağan, haz. H. Alan-Ö.İşbilir-Z. Aycibin-M. A. Kılıç, İstanbul 2018, s. 587-604.
CR  - Gündoğdu, Birol, Ottoman Construction of the Morea Rebellion, 1770s: A Compherensive Study of Ottoman Attitudes to the Greek Uprising, University of Toronto Yayımlanmamış Doktora Tezi, Toronto 2012.
CR  - Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî, C V, haz. Nuri Akbayar, İstanbul 1996.
CR  - Nagata, Yuzo, Muhsinzade Mehmed Paşa ve Ayanlık Müessesesi, Tokyo 1982.
CR  - Nagata, Yuzo, “Greek Rebellion of 1770 in the Morea Peninsula”, Memoirs of the Research Department of the Toyo Bunko, n.46, Tokyo 1988, s. 85-101.
CR  - Süleyman Penah Efendi, Mora İhtilali (1770), haz. Abdullah Zararsız, Ankara 2017.
CR  - Telci, Cahit, “Bir Osmanlı Aydınının XVIII. Yüzyıl Devlet Düzeni Hakkındaki Görüşleri: Penah Süleyman Efendi”, Osmanlı, C VII, Ankara 1999, s. 178-188.
CR  - Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C IV/1, Türk Tarih Kurum Yayınları, Ankara 2011.
UR  - https://doi.org/10.37879/belgeler.2022.1
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5412149
ER  -