TY  - JOUR
T1  - AİLEYE İKTİSADÎ YAKLAŞIM: GARY S. BECKER’IN METODOLOJİK EMPERYALİZMİ
AU  - Levent, Adem
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
JF  - Muhafazakar Düşünce Dergisi
JO  - MDD
PB  - Kadim Yayınları
WT  - DergiPark
SN  - 1304-8864
SP  - 110
EP  - 128
VL  - 21
IS  - 69 - Aile
LA  - tr
AB  - 1992 yılında Nobel İktisat Ödülü alan Gary S. Becker (1930-2014), insan davranışları üzerine oldukça etkiliçalışmalar yapmıştır. Beşerî sermaye, aile ekonomisi, ayrımcılık ve suç, insan davranışlarını incelerkenöne çıkan çalışma alanlarıdır. Bunlar içinde aile ekonomisi, insan davranışları üzerine en dikkat çekençalışma alanlarından biridir. Aile içi ilişkiler, evlilik, boşanma, doğurganlık, evli kadınların iş gücüne katılımoranı, çocuk sahibi olma, fedakârlık ve bencillik, Becker’ın aile ekonomisinde ele aldığı başlıca sosyolojikmeselelerdir. Becker, bu meseleleri iktisadî yaklaşıma bağlı kalarak sürdürmüştür. İktisadî yaklaşımı, kişiselçıkara dayalı maksimizasyon davranışı, piyasa dengesi ve istikrarlı tercihlerin birleşimi olarak ifade etmiştir.Aynı zamanda İktisadî yaklaşımı, rasyonel seçim teorisiyle özdeş kabul etmiştir. Bu yaklaşımı veya rasyonelseçim teorisini esas alarak aileyi bir iktisadî organizasyona benzetmiştir. Rasyonel seçim teorisini kullanarakiktisadın araştırma mantığını bir sosyal kurum olan aile gibi iktisat dışı alanlara yayma becerisi hem iktisatiçinde hem de iktisat dışında ciddi tartışmalara neden olmuştur. Bu tartışmalar, metodolojik emperyalizmçatısı altında incelenmiştir. Bu çalışmada, Becker’ın sosyolojik meseleler üzerine yaptığı çalışmalardanözellikle aile ekonomisi değerlendirilmektedir. Yapılan değerlendirme neticesinde Becker’ın aileyi iktisadîorganizasyona benzettiği için ailenin geniş bir toplumsal kurum olma yönünü daralttığı tespit edilmiştir.
KW  - Gary S. Becker
KW  - İktisadî Yaklaşım
KW  - Aile Ekonomisi
KW  - Çürük Çocuk Teoremi
KW  - Fedakârlık
CR  - Akerlof, G. A. (1990), George A. Akerlof, Richard Swedberg (ed.), Economics and sociology, redefining
their boundaries: Conversations with economists and sociologists (61-71). Princeton:
Princeton University Press.
CR  - Baron, J. N. ve Hannan, M. T. (1994). The impact of economics on contemporary sociology. Journal
of Economic Literature, 32(3), 1111-1146.
CR  - Barro, R. J. ve Becker, G. S. (1989). Fertility choice in a model of economic growth. Econometrica,
57(2), 481-501.
CR  - Becker, G. S. (1960). An economic analysis of fertility. Universities-National Bureau Committee
for Economic Research (Ed.), Demographic and Economic Change in Developed Countries (209-
240), New York: Columbia University Press.
CR  - Becker, G. S. (1974). A theory of social interactions. Journal of Political Economy, 82(6), 1063-1093.
CR  - Becker, G. S. (1976a). The economic approach to human behavior. Chicago: The University of Chicago
Press.
CR  - Becker, G. S. (1976b). Altruism, egoism, and genetic fitness: Economics and sociobiology. Journal
of Economic Literature, 14(3), 817-826.
CR  - Becker, G. S. (1981). Altruism in the family and selfishness in the market place, Economica,
48(189), 1-15.
CR  - Becker, G. S. (1988). Family economics and macro behavior. The American Economic Review,
78(1), 1-13.
CR  - Becker, G. (1990). Gary S. Becker. Richard Swedberg (ed.), Economics and sociology, redefining
their boundaries: Conversations with economists and sociologists (27-46). Princeton: Princeton
University Press.
CR  - Becker, G. S. (1993a). A treatise on the family. (2. Edition), Cambridge: Harvard University Press.
CR  - Becker, G. S. (1993b). Nobel lecture: The economic way of looking at behavior. Journal of Political
Economy, 101(3), 385-409.
CR  - Ben-Porath, Y. (1982). Economics and the family-match or mismatch? A review of Becker’s a treatise
on the family. Journal of Economic Literature, 20(1), 52-64.
CR  - Bilen, M. ve Yumuşak, İ. G. (2008). Gary S. Becker’ın iktisat bilimine ve beşeri sermaye teorisine
katkıları. The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 3, 1-14.
CR  - Colander, D., Holt, R. P. F. ve Rosser, J. B. (2004). The changing face of mainstream economics.
Review of Political Economy, 16(4), 485-499.
CR  - Coleman, J. S. (1993). The impact of Gary Becker’s work on sociology. Acta Sociologica, 36(3),
169-178.
CR  - Fine, B. (2000). Economics imperialism and intellectual progress: The present as history of economic
thought?. History of Economics Review, 32(1), 10-35.
CR  - Fine, B. ve Milonakis, D. (2014). İktisat emperyalizminden acayip iktisada: İktisat ve diğer sosyal bilimler
arasında değişen sınırlar. çev. Eren Kırmızıaltın ve Hüsnü Bilir, Ankara: Heretik Yayıncılık.
CR  - Heckman, J. J. (2015). Gary Becker: Model economic scientist. The American Economic Review,
105(5), 74-79.
CR  - Hirshleifer, J. (1985). The expanding domain of economics, The American Economic Review, 75(6), 53-68.
CR  - Ingham, G. (1996). Some recent changes in the relationship between economics and sociology.
Cambridge Journal of Economics, 20(2), 243-275.
CR  - Kalleberg, A. L. (1995). Sociology and economics: Crossing the boundaries. Social Forces, 73(4),
1207-1218.
CR  - Küçükoğlu, Ü. B. (2025). Bir iktisat emperyalizmi örneği olarak Gary Becker’in iktisadî yaklaşımında
sosyal antropolojinin kolonizasyonu. Politik Ekonomik Kuram, 9(3), 902-920.
CR  - Lazear, E. P. (2000). Economic imperialism. The Quarterly Journal of Economics, 115(1), 99-146.
CR  - Lazear, E. P. (2015). Gary Becker’s impact on economics and policy. The American Economic Review,
105(5), 80-84.
CR  - Levent, A. (2017). İktisadı yeniden felsefeyle buluşturmak: Amartya Sen’in Adam Smith okuması.
İnsan ve Toplum, 7(1), 117-137.
CR  - Malthus, T. R. [(1798) 2017]. Nüfus ilkesi. çev. Çağla Taşkın, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
CR  - Rosen, S. (1993). Risks and rewards: Gary Becker’s contributions to economics. The Scandinavian
Journal of Economics, 95(1), 25-36.
CR  - Sandmo, A. (1993). Gary Becker’s contributions to economics. The Scandinavian Journal of Economics,
95(1), 7-23.
CR  - Sen, A. K. (1977). Rational fools: A critique of the behavioral foundations of economic theory.
Philosophy & Public Affairs, 6(4), 317-344.
CR  - Sen, A. K. (2011). Uses and abuses of Adam Smith. History of Political Economy, 43(2), 257-271.
CR  - Smith, V. L. (1998). The two faces of Adam Smith. Southern Economic Journal, 65(1), 1-19.
CR  - Smith, V. L. (2004). Human nature: An economic perspective. Daedalus, 133(4), 67-76.
CR  - Smith, V. L. ve Wilson, B. J. (2019). Humanomics: Moral sentiments and the wealth of nations for
the twenty-first century. Cambridge: Cambridge University Press.
CR  - Stigler, G. J. (1971). Smith’s travels on the ship of state. History of Political Economy, 3, 265-277.
CR  - Stigler, G. J. (1984). Economics: The imperial science?. The Scandinavian Journal of Economics,
86(3), 301-313.
CR  - Swedberg, R., (1990). Introduction. Richard Swedberg (ed.), Economics and Sociology, Redefining
Their Boundaries: Conversations with Economists and Sociologists (3-23), Princeton: Princeton
University Press.
CR  - Wilson, E. O. (2004), On human nature. Cambridge: Harvard University Press.
CR  - Yılmaz, F. (2002/2003). İktisat ve sosyoloji: Rakip kardeşlerin hâkimiyet mücadelesi, Toplum ve
Bilim, 95, 61-84.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/muhafazakar/issue//1823103
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/5417937
ER  -