TY - JOUR T1 - Oyuncak Türü Olarak Pişmiş Toprak Düdükler TT - Terracotta Whistles As a Type of Toys AU - Hakan Verdu Martinez, Ezgi PY - 2012 DA - August JF - Sanat ve Tasarım Dergisi PB - Anadolu Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2146-9059 SP - 74 EP - 108 VL - 2 IS - 2 LA - tr AB - Pişmiş toprak, insanlığın var oluşuyla birlikte en ilkel malzeme olarak her türlü günlük ihtiyacı karşılayacak eşya yapımında kullanılmıştır. Bu eşyalardan biri de eğlence, iletişim ve gelişim aracı olan oyuncaklardır. İnsanın doğasında bulunan keşfetme ve oynama güdüsü farklı medeniyetlerde çeşitli şekiller almış, pişmiş top- rak oynama eyleminin temel aracı olan farklı oyuncaklara dönüşmüştür. Tarih öncesi çağlardan günümüze kadar Avrupa’dan Asya’ya, Kolomb öncesi kültürler ve Amerika’ya kadar yaygın bir oyuncak türü olarak rastlanan pişmiş toprak dü- dükler, üflemeli aletler olarak çeşitli medeniyetlerde törenlerde kullanılan ritüel objeler olarak da karşımıza çıkmaktadır. Endüstri devrimiyle günümüzde oyun- cak türlerinin çok çeşitlenerek gelişmesi ve değişmesi nedeniyle artık çocukların dikkatini çekmeyen pişmiş toprak düdükler özellikle ülkemizde kaybolan değerler arasında silinmeye yüz tutmuştur. Artık nostaljik birer oyuncak ve hatıra objesi olan bu düdükler, günümüzde sınırlı şekilde üretilmektedir. Bu araştırmada sera- mik düdüklerin tarihine değinilerek, günümüze gelişi ve türleri dünyadan örnek- lerle anlatılmış, günümüzde el sanatı olarak üretimleri özellikle geleneksel yönüyle irdelenmiştir. KW - Düdük KW - oyuncak KW - pişmiş toprak KW - seramik KW - ritüel N2 - Clay, along with humanity’s existence has been used as the most primitive materialin making all kinds of goods to meet daily needs. One of these daily use objects isthe toy that carries great importance as tool of entertainment, communicationsand development. The human instinct to explore and play has been shaped in various ways with the clay in different civilizations. Terracotta has become the basicmaterial of the different toys as the main tool of act of playing. Ceramic whistles,widely seen from Prehistoric times to the present day from Europe to Asia, America, pre-Columbian cultures, also appeared in various civilizations as a type ofwhistling instrument as the ritual objects used in ceremonies. In this sense, ceramic whistles began to lose attention, especially in Turkey started to disappear withmissing values due to diversity, changes and the development of toys within theindustrial revolution. They are being produced as nostalgic toys, souvenir objectswith limited edition. In this study, reference to the history of ceramic whistles, thearrival of the present day is being explained, as handicraft production, particularlyby means of traditional aspect. CR - ABRAHEV, Bozhidar,(2000) The Illustrated Encyclopedia of Musical Instruments, Könemann: Belgium CR - AVCI, Bilgi,(2005) Seramik Oyuncaklar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir CR - AKDEMİR, Zehra Didem,(2008) Okarinanın Tarihsel Geçmişinin Araştırılması ve Uygulamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir CR - AK, Duygu,(2006) Oyun ve Oyuncak Kavramlarının Tarihsel ve Kültürel Değişimine Endüstriyel Tasarım Açısından Bir Bakış, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir CR - AND, Metin,(2003)“Homo Ludens/ Oyuncu İnsan”, Aries, Edebiyat Sanat Düşünce Dergisi, sayı: 4, Koç Kültür Sanat Tanıtım Hizmetleri Yayını, sayfa: 22-31 CR - AKBULUT, Dilek,(2009) “Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar” Millî Folklor, 21, Sayı 84, sayfa:182-191 CR - BENER, Salkım Selvi,(2008) Eski Yunan ve Roma’da Oyun ve Oyuncaklar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü CR - Arkeoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi: İstanbul CR - COŞAR, Mehmet,(2008) Islık Çalan Seramikler ve Yeni Önermeler, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: Çanakkale CR - ÇAM, A., Alaybek, G., ve Okan, S.,(2007) “Seramik Müzik Aletleri” November-December /No.23 CR - FEYZOĞLU, Sanem,(2009) “Ses ve Kil” Seramik Türkiye, Ocak-mart, s:27 CR - HALL, Barry,(2006) From Mud to Music, American Ceramic Society: Ohio, ABD CR - KALMAR Agnes,(2002) The Collection of the Szorakatenusz Toy Museum and Workshop, Toy Museum Press: Kecskemet KURA, Hande,(2005) “Ses Müzik Seramik” Seres 2005 Bildiriler Kitabı, sayfa: 329-340 CR - ORTEGA, Ana Dolores Navarro,(2006) Del Rito Al Juego, Junta de Andulusia consejeria de cultura, Museo de Almeria: Almeria CR - ÖZCAN, Ayça,(2003) Antik Çağda Pişmiş Toprak Oyuncaklar 3. Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir CR - ÖZTURANLI, Gül,(2000) “Oyun ve Seramik Oyun Objeleri”, Seramik, Sanat Bilim Teknoloji, Sayı:12 sayfa:24-26 CR - RIMMER Joan,(1969) Ancient Musical Instruments of Western Asia, British Museum: Londra CR - ŞAHİN, Faruk,(1992) “Oyuncak Düdükler” Antik Dekor Dergisi, sayı 16, sayfa: 117-119 CR - TUĞ, Orçun,(2005) Seramik Malzemenin Müzik Enstrümanlarında Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi- CR - Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,: İzmir UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanattasarim/issue//220274 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/192437 ER -