TY  - JOUR
T1  - Ekoturizm ve kuş gözlemciliği açısından Kuyucuk Gölü kuş cenneti (Arpaçay-Kars)
TT  - Lake Kuyucuk bird sanctuary (Arpaçay-Kars) in terms of ecotourism and birdwatching
AU  - Sevindi, Cemal
PY  - 2014
DA  - October
DO  - 10.17211/tcd.47003
JF  - Türk Coğrafya Dergisi
JO  - Türk Coğ. Derg.
PB  - Türk Coğrafya Kurumu
WT  - DergiPark
SN  - 1302-5856
SP  - 63
EP  - 76
IS  - 61
LA  - tr
AB  - Dünyada doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımıyla ilgili ortak kanaatler, 40 yılı aşkınsürede ve çoğu yaşanan kötü tecrübelerin ardından oluşmuştur. Türkiye’de su, orman ve biyoçeşitlik rezervlerinin tükenme eğilimini dikkate alarak, ekonomik getirileri bir kenara;ekoturizmi bu gün için doğal alanların korunmasında bir fırsat olarak görmemizmümkündür. Bu çalışmaya konu olan Kuyucuk Gölü de sıradan bir avlak durumundayken,2009 yılında Ramsar alanı ilan edilmesinin ardından, uluslararası düzeyde korunma statüsüne kavuşmuş ve alanda kuş gözlemciliği turizmi gelişmeye başlamıştır. KuyucukGölü’nde gerek kuşların ve gerekse de barınma alanlarının korunması açısından önemli başarılar elde edilse de, yapılan tespitler gölün etkin bir şekilde siltasyona ve biyolojikkirlenmeye maruz kaldığını, beslenme kaynakları ile hassas bir dengede varlığını sürdürdüğünü ortaya koymaktadır. Bu durum alana uygun koruma tedbirleriningeliştirilmesini ve uygulamaya konulmasını zorunlu kılmaktadır. Diğer taraftan mevcut kuş zenginliğinin ve Kuyucuk Gölü’nün ekoturizm amaçlı değerlendirilmesi konusunda,özellikle turizm arzının temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek yatırımlara ve turistik hareketliliğin yerel ekonomiye katkısını artırmaya yönelik çalışmalara da ihtiyaçbulunmaktadır. Doğal veya kültürel bir değeri korumak ve tüketmeden kullanmanın yanı sıra ekonomik katkılarının görünür hale gelebilmesi, planlı çalışmaların yanı sıra sabırgerektiren bir süreçtir. Türkiye’nin önemli kuş turizm merkezlerinden biri olan Kuyucuk Kuş Cenneti’nde de mevcut sorunların gelişim süreci içerisinde çözümlenebilmesimümkün gözükmektedir.Anahtar Kelimeler: Ekoturizm, kuş gözlemciliği, kuş gözlemciliği turizmi, Kuyucuk Gölü,Kuyucuk Kuş Cenneti
KW  - Ekoturizm
KW  - kuş gözlemciliği
KW  - kuş gözlemciliği turizmi
KW  - Kuyucuk Gölü
N2  - The common opinions about the sustainable usage of the world’s natural resourceappeared in more than 40 years most of which happened as a result of bad experiences. Taking into account the water, forest and bio-diversity reserves in Turkey, and leavingaside the economic profits; it is possible for us to consider eco-tourism an opportunity for the preservation of natural areas for today. As Kuyucuk Lake which is discussed in thisstudy is in the case of a furrow, reached an international preservation status after its announcement as Ramsar Convention and after that bird watching tourism started tomake progress in the area. Apart from the significant achievements with regards to the preservation of both the birds and the shelters, committed detections show that the lakehas been exposed to efficient siltation and biological contamination besides, with the nutrition resources it maintained its existence through a delicate balance. This situationrequires the development of appropriate protection measures and their implementation. On the other hand, regarding current abundance of birds and the evaluation of KuyucukLake with the purpose of ecotourism, investments, which can meet especially the basic needs of tourism supply, and works, aimed at enhancing the contribution of touristicmobility to the local economy, are necessary. Preservation of a natural or cultural value, using it without consuming, and making economic contributions visible mean a processwhich requires both planned work and patience. It seems possible that current problemsin Kuyucuk Bird Sanctuary, which is one of the significant tourism centres in Turkey, couldbe solved through the development process.Keywords: Ecotourism, birdwatching, birdwatching tourism, Lake Kuyucuk, Kuyucuk Bird Sanctuary
CR  - KAYNAKLAR KAYNAKLAR KAYNAKLAR
CR  - AKTİMUR,H.T., TEKİRLİ,M.E., YURDAKUL,M.E., TUNCAY,T., KEÇER,M., AKTİMUR,S., ÜRGÜN,B.M., GÜRBÜZ,M., CAN,B. ve YAŞA R,T. (1991). Kars-Arpaçay ve Çıldır Dolayının Jeolojisi. MTA Derleme Yay.No.9257, Ankara.
CR  - ARI, Y. (2003). “Kuş Cenneti Milli Parkı´nda Park Yönetimi- Yöre Halkı İlişkisi”. Doğu Coğrafya Dergisi. 8 (9): 7-37.
CR  - ARI,Y.,DERİNÖZ,B. (2011).“Bir Sulak Alan Nasıl Yönetilmez? Kültürel Ekolojik Perspektif ile Marmara Gölü (Manisa) Örneği”. Coğrafi Bilimler Dergisi. 9 (1), 41-60.
CR  - ATALAY, İ.(1983). Türkiye Vejetasyon Coğrafyasına Giriş. Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Yay. No:19, İzmir.
CR  - ALLEN,W.E.D.,MURATOFF, P.(1953). A History of the Wars on the Turco-Caucasian Border 1828-1921. Cambridge at the University Press, London.
CR  - BARLAS,T.(1992). Kars İli Turizm Master Plânı. Kars Turizm İl Müdürlüğü, Kars.
CR  - BAKIRCI, M.(2002). “Ekoturizm”, II. Turizm Şurası (12-14 Nisan 2002) Bildiriler Kitabı, Cilt.2, Turizm Bakanlığı: 243-252, Ankara.
CR  - BİRKAN,İ.(2001). “Sürdürülebilirlik Kavramı, Turizm Sektörü Açısından Koşulları”. Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, I. Ulusal Turizm İşletmeciliği Kongresi: 16-20, Ankara. Gelişmenin Önemi ve
CR  - CEPF.(2005).Conservation Outcomes Caucasus (1/1.600.000). Critical Ecosystem Partnership Fund.
CR  - ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI.(2010). Kuyucuk Gölü Sulak Alan Yönetim Planı (2011-2015). Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı, Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü, Ankara.
CR  - DOĞANAY,H.(2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Çizgi Kitapevi Yayınları, Konya.
CR  - DOĞANER,S.(1994). “Köyceğiz-Dalyan Çevresinde Eko Turizm”, Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı 1994: 94-106.
CR  - DOĞANER, S.(2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, İstanbul.
CR  - DOWLİNG,R.K.,FENNELL,D.A.(2003). “The Context of Ecotourism Policy and Planning. Ecotourism Policy and Planning”, CABI Publishing: 1-20.
CR  - ERDOĞAN, N. (2003). Çevre ve (Eko) Turizm. Erk Yayınevi, Ankara.
CR  - ERTAN,A.,KILIÇ,A.,KASPAREK,M.(1990). Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları.Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
CR  - FENNELL,D.(2008). Ecotourism. Routledge, Taylor&Francis Group.
CR  - GALE,T.,HILL,J.(2009). “Ecotourism and Environmental Sustainability: Sustainability Principles and Practice”, Ashgate Publishing Limited: 3-17. Environmental the ErzurumKars area (Eastern Turkey, Coğrafyası. MEB Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul.
CR  - KIRZIOĞLU, M.F.(1953). Kars Tarihi. Işıl Matbaası, İstanbul.
CR  - KOZAK, N.(2012). Genel Turizm Bilgisi. Anadolu Üniversitesi Yay. No: 2472,Açıköğretim Fakültesi Yay. No: 1443. Eskişehir. MITTERMEIER, R.A.,ROBLES Gil, P.,HOFFMANN, M.,PİLGRİM, J.D., BROOKS, T.M., MİTTERMEIER, C.G.,FONSECA, Earth’s Biologically Richest and Most Endangered Ecoregions. Mexico City: CEMEX. Hotspots Revisited:
CR  - MYERS, N, MITTERMEIER, RA, MITTERMEIER, CG, da FONSECA, GAB ve KENT, J. (2000). “Biodiversity hotspots for conservation priorities”. Nature 403: 853-858.
CR  - NEWTON, I. (2008). The Migration Ecology of Birds. Academic Press, London.
CR  - OLSON, D. M., DINERSTEIN, E., WIKRAMANAYAKE, E. D., BURGESS, N. D., POWELL, G. V. N., UNDERWOOD, E. C., D'AMICO, J. A., ITOUA, I., STRAND, H. E., MORRİSON, J. C., LOUCKS, C. J., ALLNUTT, T. F., RİCKETTS, T. H., KURA, Y., LAMOREUX, J. F., WETTENGEL, W. W., HEDAO, P. ve KASSEM, K. R. 2001. “Terrestrial ecoregions of the world: a new map of life on Earth”, Bioscience 51(11):933-938.
CR  - OVALI,P.K.(2007), “Kitle Turizmi ve Ekolojik Turizmin Kavram, Mimari ve Çevresel Etkiler Bakımından Karşılaştırılması”, Megaron, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, Cilt.2, Sayı.2: 64-79.
CR  - ÖZGÜÇ,N.(2011). Turizm Coğrafyası Özellikler ve Bölgeler. Çantay Kitabevi, İstanbul.
CR  - RAHEMTULLA, Y. G.,WELLSTEAD, A. M.(2001). “Ecotourism: Understanding Competing Expert And Academic Definitions”, Natural Resources Canada, Northern Forestry Centre, Inf. Rep. NOR-X-380, Edmonton, Alberta: 1-23.
CR  - SOLMAZ, G.(1983). Bütün Yönleriyle Sarıkamış. 60. Yıl Armağanı, Sarıkamış.
CR  - ŞEKERCİOGLU, C. H. (2002). “Impacts of Birdwatching on Human and Avian Communities”, Environmental Conservation, 29(3): 282-289.
CR  - TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ,1988, Kars İli Verimlilik Envanteri ve Gübre İhtiyaç Raporu. Tovep Yayın No.55, Etüd ve Proje Dairesi Başkanlığı Toprak Etüd ve Laboratuvar Şube Müdürlüğü, Ankara.
CR  - TATLI,A.(2004). Bitki Coğrafyası. Bizim Büro Yayınevi, Kütahya.
CR  - UN.(1972). Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment, Stockholm 5-16 June 1972. United Nations Publication.
CR  - UN.(1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. United Nations Publication, (From A/42/427), New York.
CR  - UN.(1992). Report of the United Nations Conference on Environment and Development, Rio de Janeiro, 3-14 June 1992, United Nations Publication, (Vol.1),New York.
CR  - UN.(2002). Report of the United Nations Conference on Sustainable Development, Johannesburg, 26 August-4 September 2002, United Nations Publication, New York.
CR  - UN.(2012). Report of the United Nations Conference on Sustainable Development, Rio de Janeiro, 20–22 June 2012, United Nations Publication, New York.
CR  - UNEP.(2006). Wildlife Watching and Tourism: A study on the benefits and risks of a fast growing tourism activity and its impacts on species. United Nations Environment Programme, Bonn.
CR  - U.S. FISH & WILDLIFE SERVICE. (2001). National Survey of Fishing, Hunting, and Wildlife- Associated Recreation. FHW/06-NAT.
CR  - U.S. FİSH & WİLDLİFE SERVİCE.(2011), National Survey of Fishing, Hunting, and Wildlife-Associated Recreation. National Overview.
CR  - YARAR, M.-MAGNIN,G.(1997). Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
CR  - YILDIZ,A.(2007). Akyaka İlçesi (Akyaka / Kars) Florası. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
CR  - WOOD,M.E.(2002). Ecotourism:Principles, Practices & Policies Technology, Industry and Economics, Paris. UNEP, Division of
CR  - WWF.(2006).An Ecoregional Conservation Plan for the Caucasus.Tbilisi. KUZEYDOĞA (2008).
CR  - ˂hƩp://www.kuzeydoga.org/images/raporlar/rapor-tr- 2008.pdf˃ Son erişim 18 Şubat 2013. KUZEYDOĞA (2009).
CR  - ˂hƩp://www.kuzeydoga.org/images/raporlar/rapor-tr- 2009.pdf˃ Son erişim 18 Şubat 2013.
CR  - IUCN (International Union for Conservation of Nature) (2013).
CR  - ˂http://www.iucnredlist.org ˃ Son erişim 4 Ocak 2013. KUZEYDOĞA (2013).
CR  - ˂hƩp://www.kuzeydoga.org/index.php/tr/basarilarimiz/ra msar˃ Son erişim 18 Şubat 2013.
CR  - T.C.RESMİ GAZETE (2005).
CR  - ˂hƩp://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/10/2005101 6-1.htm˃ Son erişim 18 Şubat 2013.
CR  - T.C.MEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ (2005).
CR  - ˂hƩp://www.mevzuat.gov.tr/MeƟn.Aspx?MevzuatKod=7. 5.7204&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=˃ erişim 14 Ocak 2013. Son
CR  - T.C.MEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ (2009).
CR  - ˂http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatK od=9.5.13146&sourceXmlSearch=sulak%20alanlar&M evzuatIliski=0˃ Son erişim 24 Ocak 2013.
CR  - ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI (2010).
CR  - ˂hƩp://www.sulakalanlarveiklim.com/images/stories/belg earsivi/komisyonkarar/2010/28aralik2010.pdf˃ erişim 21 Şubat 2013. Son
UR  - https://doi.org/10.17211/tcd.47003
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198407
ER  -