TY - JOUR TT - Klasik Türk Edebiyatına Yansıyan Yönleriyle "Galata" AU - Tanrıbuyurdu, Gülçin PY - 2017 DA - March DO - 10.15869/itobiad.276801 JF - İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi JO - itobiad PB - Mustafa Süleyman ÖZCAN WT - DergiPark SN - 2147-1185 SP - 21 EP - 42 VL - 6 IS - 1 KW - Ottoman Social Life KW - Ancient Istanbul KW - Galata (Kalata) KW - Classical Turkish Poetry N2 - Yüzyıllardır “sultanların şehri”, “şehirlerin ecesi”,“Doğu’nun incisi” gibi adlarla anılan, fethiyle çağlar kapatıp çağlar açan birşehirdir İstanbul. Medeniyetler beşiği olarak da tanımlanabilecek bu şehir,uzun ömürlü bir imparatorluğa başkentlik ederken, kendisine bağlı coğrafyalarınkültürlerinde de belirleyici bir rol üstlenmiştir. İstanbul’un geride kalan yüzyıllarınıgüçlü çizgilerle temsil eden Galata, bir kültürel gerçekliği simgeleyenfiziksel çekiciliği ve tarihi bir belge oluşuyla önem arz etmektedir. Galata;Osmanlı toplumunda, Haliç’in karşı kıyısıyla birçok bakımdan ters düşen, çoğuzaman da gizli ilişkilere şahitlik eden bir semt olarak İstanbul surlarıdışında bir mahalle konumunda kalmışsa da günlük yaşamın iktisadi yönünüdesteklemiş, aydın kesimin içten içe ilgisini çekmesi sebebiyle İstanbul’ungündelik hayatına kültürel açıdan damgasını vurmuş ve kentin Avrupa’ya açılanpenceresi durumuna gelmiştir. Dinsel yapıların çeşitliliği, farklı kültür vedillerin bir arada yaşandığı bir mozaik olan bu semt; bedestenleri, dükkânlarıve çarşıları ile olduğu kadar meyhaneleri ile de ilgi odağı olmuştur. Bu çalışmada“hayattan kâm alma”nın birçok pratiğinin yaşandığı bu semti keşfetmezorunluluğundan yola çıkılarak, Galata’nın Klâsik Türk şiirine yansıyanyönlerinden söz edilecek ve örnek beyitler ışığında dönemin sosyal yaşantısınadair ipuçları elde edilmeye çalışılacaktır. CR - Açıkgöz, Namık, “Fethettiği Şehri Bir Güzele Bahşeden Padişah: Fatih”, I. Uluslar arası Türk Kültüründe İstanbul Bildirileri, İstanbul, Beşir Kitabevi, 2008, s.83-89. CR - Ahmed Mithat Efendi, Dürdane Hanım, İstanbul, Bedir Yayınevi, 1974. CR - Akın, Nur, Galata ve Pera : 19. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, Literatür Yayıncılık, 1998. CR - Aksoyak, İsmail Hakkı,Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Divanları (I-II-III), Harvard: The Department of Near Eastern Languages & Civilizations, Harvard University, 2006. CR - Altınay, Ahmet Refik, Eski İstanbul, Haz. Sami Önal, İstanbul, İletişim Yayınları, 1998. CR - Altınay, Ahmet Refik, Kafes ve Ferace Devrinde İSTANBUL, Haz. Tahir Yücel, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 1998. CR - Amıcıs, De Edmondo, İstanbul, Çev. Beynun Akyavaş, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2013. CR - And, Metin, 16. Yüzyılda İstanbul: Kent, Saray, Günlük Yaşam, İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Kitapları, 1994. CR - Aydemir, Yaşar, Vücûdî, Hayâl u Yâr, Ankara, Birleşik Kitabevi, 2007. CR - Ayverdi, Sâmiha, İstanbul Geceleri, İstanbul, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 1971. CR - Bâkî Dîvânı, Haz. Sabahattin Küçük, Ankara, TDK Yayınları, 1994. CR - Banoğlu, Niyazi Ahmet, Tarihi ve Efsaneleriyle İstanbul Semtleri, İstanbul, Selis Kitaplar, 2007. CR - Bareilles, Bertnard, İstanbul’un Frenk ve Levanten Mahalleleri: Pera- Galata-Banliyöler, Çev. Ali Berktay, İstanbul, Güncel Yayıncılık, 2003. CR - Çavuşoğlu, Mehmed, Dîvanlar Arasında, Ankara, Akçağ Yayınları, 1998. CR - Çöl, Nilgün, “16.Yüzyıla Kadar Galata’da Kentsel Dokuyu Etkileyen Faktörler”, Turkish Studies, Volume 4/3 Spring 2009, s.681-695 CR - Deleon, Jak, 100 İstanbul, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2000. CR - Doğan, Muhammed Nur, Fâtih Dîvânı ve Şerhi, İstanbul, Yelkenli Yayınevi, 2007. CR - Duhanî, Said N., Beyoğlu’nun Adı Pera İken: Geri Dönmeyecek Zamanlar, Çev. Nihal Önol, İstanbul, Çelik Gülersoy Vakfı Yayınları, 1990. CR - Edirneli Nazmî Mecma’ü’n-Nezâ’ir, Haz. M. Fatih Köksal, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 2001. CR - Eldem, Edhem vd., Doğu İle Batı Arasında Osmanlı Kenti: Halep, İzmir ve İstanbul, Çev. Sermet Yalçın, Ankara,Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000. CR - Evliyâ Çelebi, Seyahatnâme, Çev. Zuhuri Danışman, İstanbul, Kardeş Matbaası, 1969. CR - Eyice, Semavi, Tarih Boyunca İstanbul, İstanbul, Etkileşim Yayınları, 2006. CR - Freely, John, The Companıon Guıde To ISTANBUL And Around The Marmara, Woodbridge, Companıon Guıdes, 2000. CR - Gautier, Theophile, İstanbul, Dünyanın En Güzel Şehri, Çev. Nuriye Yiğitler, İstanbul, Profil Yayıncılık, 2007. CR - Goytisolo, Juan, Osmanlı’nın İstanbulu, Çev. Neyyire Gül Işık, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2004. CR - Hayâlî Bey Dîvânı, Haz. Ali Nihat Tarlan, Ankara, Akçağ Yayınları, 1992. CR - Helâkî Dîvânı, Haz. Mehmed Çavuşoğlu, İstanbul, Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1982. CR - Işın, Ekrem , İstanbul’da Gündelik Hayat: İnsan, Kültür ve Mekân İlişkileri Üzerine Toplumsal Tarih Denemeleri, İstanbul, İletişim Yayınları, 1995. CR - İncicyan, P.Ğ., 18. Asırda İstanbul, Çev. Hrand D. Adreasyan, İstanbul, Baha Matbaası, 1977. CR - Karavelioğlu, Murat A., XVI. Yüzyıl Şâirlerinden Prizrenli Şem‘î’nin Dîvânı’nın Edisyon Kritiği ve İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2005. CR - Kaya, Bilge, Hisâlî Hayatı Eserleri ve Metâliü’n Nezâir Adlı Eserinin Birinci Cildi (İnceleme-Metin), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2003. CR - Kılıç, Filiz, Meşâirü’ş-Şuarâ (Âşık Çelebi Tezkiresi), İnceleme-Tenkitli Metin, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, 1995. CR - Za’îfî, Kitâb-ı Sergüzeşt-i Za’îfî, Haz. Mehmet Ali Üzümcü, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008. CR - Koçu, Reşad Ekrem, İstanbul Ansiklopedisi, S.171, C.II, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1973. CR - Koçu, Reşad Ekrem, Eski İstanbul’da Meyhaneler ve Meyhane Köçekleri, İstanbul, Doğan Kitapçılık, 2002. CR - Kuban, Doğan, İstanbul Bir Kent Tarihi, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000. CR - Latîfî, Evsâf-ı İstanbul, Haz. Nermin Suner, İstanbul, Baha Matbaası, 1977. CR - Livâyî Dîvânı, Haz. Köksal Seyhan, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2002. CR - Muvakkit-zâde Pertev Dîvânı, Haz. Ekrem Bektaş, Malatya, Öz Serhat Yayıncılık, 2007. CR - Nâbî Dîvânı, Haz. Ali Fuat Bilkan, Ankara, MEB Yayınları, 1997. CR - Onay, A. Talat, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, İstanbul, MEB Yayınları, 2004. CR - Ortaylı, İlber, İstanbul’dan Sayfalar, İstanbul, İletişim Yayınları, 1995. CR - Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, “Kule-i Zemîn” Maddesi, C.III, s.315, İstanbul, MEB Yayınları, 1993. CR - Pardoe, Mıss, Şehirlerin Ecesi İstanbul: Bir Leydinin Gözüyle 19. Yüzyılda Osmanlı Yaşamı, Çev. Banu Büyükkal, İstanbul, Kitap Yayınevi, 2004. CR - Ravzî Dîvânı, Haz. Yaşar Aydemir, Ankara, Birleşik Kitabevi, 2007. CR - Revânî Dîvânı, Haz. Ziya Avşar, Konya, Sebat Ofset Matbaacılık, 2007. CR - Rezmî Dîvânı, Haz. Mehmet Gürbüz, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2005. CR - Sakaoğlu-Akbayar, Necdet-Nuri, Binbir Gün Binbir Gece: Osmanlı’dan Günümüze İstanbul’da Eğlence Yaşamı, İstanbul, Creative Yayıncılık, 1999. CR - Şeker, Mehmet, Anadolu’da Bir arada Yaşama Tecrübesi: Türkiye Selçukluları ve Osmanlılar’da Müslim-Gayr-i Müslim İlişkileri, Ankara, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2005. CR - Şentürk, A. Atilla, Osmanlı Şiiri Antolojisi, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2004. CR - Türker, Orhan, Galata’dan Karaköy’e Bir Liman Hikayesi, İstanbul, Sel Yayıncılık, 2000. CR - Üçel-Aybet, Gülgün, Avrupalı Seyyahların Gözünden Osmanlı Dünyası ve İnsanları (1530-1699), İstanbul, İletişim Yayınları, 2003. CR - Vratislav, Baron V., Baron Vratislav’ın Anıları: XVI. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’ndan Çizgiler, Çev. M. Süreyya Dilmen, İstanbul, AD Kitapçılık., 1998. CR - Yahyâ Bey Dîvânı, Haz. Mehmed Çavuşoğlu, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1977. UR - https://doi.org/10.15869/itobiad.276801 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/317457 ER -