TY  - JOUR
TT  - FEHÎM-İ KADÎM’İN FARSÇA GAZELLERİNİN BAĞLAMLI DİZİN VE İŞLEVSEL SÖZLÜĞÜ
AU  - Tıraş, Yusuf Can
PY  - 2017
DA  - March
JF  - Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
PB  - Bahir SELÇUK
WT  - DergiPark
SN  - 2149-892X
SP  - 307
EP  - 320
VL  - 3
IS  - 1
KW  - TEBDİZ
KW  - Dizin
KW  - Sözlük
KW  - Fehîm-i Kadîm
KW  - Dîvân
N2  - Fehîm-iKadîm, 1627 yılında dünyaya gelmiştir. Asıl adı Mustafa’dır. Fehîm, gençyaşlarından itibaren Arapça ve Farsça’yı öğrenmiş ve kendisini şiir alanındayetiştirmiştir. Bir süre kâtiplik yaptığı, Kudüs, Mekke, Medine, Edirne veMısır’da bulunduğu görülmektedir. Fehîm-i Kadîm, XVII. yüzyılda, Klasik TürkEdebiyatı’nda etkileri görülmeye başlayan “Sebk-i Hindî” tarzınıntemsilcisidir. Şiirlerinde yaşadığı sıkıntılardan, günlük olaylardan veçevreden sıklıkla söz etmektedir. Bunları dile getirirken de “Sebk-i Hindî”ninetkisi görülmektedir. Henüz yirmili yaşlarında hastalıktan dolayı vefat edenFehîm-i Kadîm, genç yaşına rağmen, ardından birçok şairi etkileyen bir “Divân”meydana getirmiştir. Bu “Divân”, hem şairin hayatı, hem sanatı hem de Sebk-iHindî’nin anlaşılması için büyük önem taşımaktadır. Şairin Divânı, 1991 yılındaTahir Üzgör tarafından “Fehîm-i KadîmHayatı, Sanatı, Divân’ı ve Bugünkü Türkçesi” başlığıyla kitaplaştırılmıştır. Buçalışmamızda Fehîm-i Kadîm’in Divân’ında yer alan üç Farsça gazelin TEBDİZprojesi aracılığıyla incelemesi yapılacaktır. Bu sayede hem Fehîm-i Kadîm’inFarsça’daki yeteneği görülmüş hem deFarsça gazellerin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü elde edilmiş olacaktır.
CR  - Babacan, İ. (2010). Klâsik Türk Şiirinin Sonbaharı "SEBK-İ HİNDÎ (Hint Üslubu)". Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Bilkan, A.F. & Aydın, Ş. (2007). Sebk-i Hindî ve Türk Edebiyatında Hint Tarzı. 3F Yayınevi: İstanbul
CR  - Canım, R. (2016). Divan Edebiyatının Kaynakları. Akıl Fikir Yayınları: İstanbul
CR  - Cebecioğlu, Ethem (2005), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları.
CR  - Devellioğlu, F. (2012). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi.
CR  - Ekinci, R. (2015). Fehîm-i Kadîm’e Mâl Edilen Bir Atasözleri Kitapçığı: Durûb-ı Emsâl-i Türkî. Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies S. 15/1 s. 164-185. Yaz-Summer 2015. İzmir
CR  - El-Halîmî, (2013). Lügat-ı Halîmî. (haz: A. Uzun) Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Etik, Arif (1968) . Farsça-Türkçe Lugat. Atillâ Ofset Basımevi: İstanbul
CR  - http://www.tebdiz.com/
CR  - http://www.vajehyab.com/
CR  - Kanar, M. (2011). Farsça Dilbilgisi Konuşma, Çeviri Tekniği, Farsça-Türkçe / Türkçe Farsça Sözlük. Say Yayınları: İstanbul
CR  - Kaplan, Y. (2016). Fehîm-i Kadîm’in Bahr-ı Tâvil’i. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi S.16, İstanbul 2016, s.167-176.
CR  - Kırkkılıç, Ahmet- Yusuf Sancak (hzl.)(2009), Ahterî Mustafa Efendi Ahterî-i Kebir, Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Nâcî, M. (2006). Lugat-ı Nâcî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
CR  - Olgun İ. & Drahşan C. (1984)  Farsça – Türkçe Sözlük, Tebriz
CR  - Onay, A. T. (2009). Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı. (haz: C. Kurnaz.) İstanbul: HU Yayınları.
CR  - Öztürk, Furkan (2007), Bâkî Divânı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük), Ankara Üniversitesi Sos. Bil Ens., Dr Tezi. Ankara.
CR  - Öztürk, Mürsel- Derya Örs (hzl.) (2009), Mütercim Âsım Efendi Burhân-ı Katı, İstanbul: TDK Yayınları.
CR  - Pakalın, M. Z. (1983). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I-III. İstanbul: MEB Yayınları.
CR  - Pala, İ. (2010). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Akçağ.
CR  - Sadettin Nüzhet. (1934). Fehîm. Kanaat Kütüphanesi: İstanbul
CR  - Sâmî, Ş. (2013). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
CR  - Şemseddin Sami (1317), Kamûs-ı Türkî, Dersaadet.
CR  - Şenödeyici, Özer (2011), Nâilî Divânı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük), Gazi Üniversitesi Sos. Bil. Ens., Dr. Tezi. Ankara.
CR  - Tolum, M. (2011). 17. Yüzyıl Türkçesi ve Söz Varlığı. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Tökel, D. A. (2000). Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar / Şahıslar Mitolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Üzgör, T. (1991). Fehîm-i Kadîm, Hayatı, Sanatı, Dîvân’ı ve Metnin Bugünkü Türkçesi. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları: Ankara
CR  - Üzgör, T. (1995). “Fehîm-i Kadîm” md. C. 12. s. 295-296. TDV İslam Ansiklopedisi: İstanbul (http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c12/c120170.pdf  E.T 15.10.2016)
CR  - Yıldırım, Nimet (2008), Fars Mitolojisi Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
CR  - Zavotçu, G. (2013). Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü (Kişiler-Hayvanlar-Bitkiler-Tabiat Güçleri- Kişileştirilmiş Varlık ve Kavramlar). İstanbul: Kesit Yayınları
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/littera/issue//277441
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/258639
ER  -