TY  - JOUR
TT  - Türkçede Göz Sözcüğünün Deyimler Aracılığıyla Kavramsallaştırılması
AU  - Baş, Melike
PY  - 2016
DA  - December
DO  - 10.18492/dad.282139
JF  - Dilbilim Araştırmaları Dergisi
JO  - JLR
PB  - Dilbilim Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1300-8552
SP  - 17
EP  - 37
VL  - 27
IS  - 2
KW  - embodiment
KW  - eye
KW  - metaphor
KW  - metonymy
KW  - idioms
N2  - Buçalışma, Türkçe deyimlerde ‘göz’ sözcüğünü bilişsel dilbilimsel bir açıdaninceleyip, göz sözcüğünün Türkçe konuşan bireylerde oluşturduğu bilişselşemaları ortaya çıkarmayı ve ‘göz’e ait kültürel bir model önerisinde bulunmayıamaçlamaktadır. Çalışmanın veri tabanı çeşitli deyimler sözlükleri taranarakelde edilen ve göz sözcüğü içeren deyimlerden oluşmaktadır. Deyimler vetanımları incelenerek soyut kavramların ifadelerindeki değişmeceli kullanımlarsaptanmış ve bu deyimlerin altında yatan kavramsal eğretilemeler vedüzdeğişmeceler KavramsalEğretileme Kuramı (Lakoff ve Johnson, 1980; Kövecses, 2000) çerçevesinde tespit edilip açıklanmıştır. Bulgular, ‘göz’ünçoğunlukla GÖZÜN İŞLEVİ YERİNE GÖZ olarak kavramsallaştığını göstermektedir. Bunun dışında, göz sözcüğünün, zihinsel yetilerin(hatırlama, niyet), duyguların (sevgi, üzüntü), kişilik özelliklerinin (hırs,saflık), fiziksel durumların (ölüm, zaman) ve kültürel ögelerin (nazar, beddua)kavramsallaşmasında kullanıldığını ortaya koymaktadır. Çalışma, dil, beden, biliş ve kültür arasındakiyakın ilişkiye Türkçe üzerinden destek sağlamaktadır.
CR  - Barcelona, A. (1997). Clarifying and applying the notions of metaphor and metonymy within cognitive linguistics. Atlantis, 19 (1), 21-48.
CR  - Barcelona, A. (2000). Introduction: The cognitive theory of metaphor and metonymy. A. Barcelona (Der.) içinde, Metaphor and Metonymy at the Crossroads: A Cognitive Perspective (ss. 1-28).  Berlin: Mouton de Gruyter.
CR  - Barcelona, A. (2003). On the plausibility of claiming a metonymic motivation for conceptual metaphor. A. Barcelona (Der.) içinde, Metaphor and Metonymy at the Crossroads: A Cognitive Perspective (ss. 31-58). Berlin: Mouton de Gruyter.
CR  - Barcelona, A. (2011). Reviewing the properties and prototype structure of metonymy. R. Benczes, A. Barcelona ve R. de Mendoza Ibanez (Der.) içinde, Defining metonymy in cognitive linguistics (ss. 7-57). Amsterdam /Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
CR  - Baş, M. (2015). Conceptualization of Emotion through Body Part Emotions in Turkish: A Cognitive Linguistic Study. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
CR  - Damasio, A. R. (1994). Descartes’ın Yanılgısı: Duygu, Akıl ve İnsan Beyni. İstanbul: Varlık Yayınları.
CR  - Evans, V. ve Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
CR  - Gibbs, R. W. (2006). Embodiment and Cognitive Science. Cambridge: Cambridge University Press.
CR  - Goossens, L. (1995). Metaphtonymy: The interaction of metaphor and metonymy in expressions for linguistic action. L. Goossens, P. Pauwels, B. Rudzka-Ostyn, A. Simon-Vanderbergen, ve J. Vanparys (Der.) içinde, By word of mouth: Metaphor, Metonymy and Linguistic Action in a Cognitive Perspective (ss. 159-174). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
CR  - Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago/London: The University of Chicago Press.
UR  - https://doi.org/10.18492/dad.282139
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/263960
ER  -