TY  - JOUR
TT  - Kastamonulu Ömer Fuâdî'de Metafizik: Birlik Kavramı
AU  - Görkaş, İrfan
PY  - 2016
DA  - June
Y2  - 2016
JF  - Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
JO  - BOZIFDER
PB  - Yozgat Bozok Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2458-9934
SP  - 57
EP  - 75
VL  - 9
IS  - 9
KW  - Kastamonulu Ömer Fuâdî
KW  - Klasik İslam Düşüncesi
KW  - Birlik
KW  - Ruh
KW  - İniş
KW  - Dönüş
N2  - “Osmanlıda felsefe var mıdır; varsa,ne tür bir felsefe vardır?” vb. sorular hep sorula gelmektedir. İşte bu yazı,bu genel soru/n/lar çerçevesinde alana mütevazı bir katkıyı amaçlamaktadır.Yazıda, öncelikle Aristoteles’in Metafizik’inde yer verdiği birlik kavramı kısaca ele alınacak, sonrabirlik kavramının ontolojik çerçevesi belirlenecektir. Akabinde klasik İslamfelsefesindeki Birlik kavramının yer aldığı bağlam ortaya konulacaktır. Üçüncüolarak 17.yüzyıl Osmanlı düşünürü Kastamonulu Ömer Fuâdî’nin Birlik kavramıanaliz edilecektir. Yani her düşünür olduğu gibi Ömer Fuâdî de birçok yöndenele alınma, muhtelif filozoflarla karşılaştırılma imkânına sahiptir. Sözgelimidüşünürümüz, Platon temele alınıp İbn Arabi üzerinden karşılaştırılabilir. Ancakbu yazıda, az önce belirtildiği gibi Aristoteles Metafizik’i temelinde, düşünürün ‘Birlik’düşüncesi ele alınacaktır. Düşünür Kastamonulu risalesinde, Birlik için ikikavram kullanmaktadır: ‘Tevhid’ ve ‘vahdet’. Tevhid’i ontolojik vahdete ilkeyapmaktadır. Vahdet, tevhid ilkesiyle oluşa geçmekte, hakikatler dünyasınımeydana getirmektedir. Bu hakikatler İbn Arabi felsefesinin isimleridir (esma).İsimler asıllardır. Oluşun ikinci ilkesi cisim’le çokluk (kesret) ve değişim(mübeddel) meydana gelmektedir. Değişim, insanı Birlik dünyasından indirmekteve hakikatleri unutturmaktadır. Düşünürün insan özelinde ele aldığı bu oluş,kısaca bir dairesel/göksel hareket (hareketü’s-sema) yani aşağı/iniş/hareketi (nüzul) ileyukarı/dönüş (uruc) hareketinden ibarettir. Hareketin ilkesini ise Birlik’isözlü tekrar/hatır/lama (zikr-i tevhid) ilkesi oluşturmaktadır. Söz tekrarlıhatırlama, insanda aşkı ortaya çıkaracaktır. Bu bakımdan Ömer Fuâdî, cisimiçindeki yüreği/gönlü Vahdet/hakikat dünyasına bakan bir ayna, levha kabuletmektedir. Aşklı hatırlamalarla hakikat dünyası bu aynada/levhada görünecek,insan onunla Birlik dünyasına katılacaktır. O nedenle insan dünyadan ayrılıncayakadar birlik durumunu muhafaza edip devam etmelidir. Çünkü insanın dünyadakidurumu, göçmen kuşların dünyaya gelip ödevlerini yapıp dönmelerinebenzemektedir.
CR  - Arıcı, Müstakim, Fahreddin Razi Sonrası Metafizik Düşünce Kâtibî Örneği, Klasik, İstanbul 2015.
CR  - Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, Sosyal Yayınları, İstanbul 1996.
CR  - Eflâtun, Phaidros, çev. Hamdi Akverdi, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 1997.
CR  - İbn Sînâ, en-Necât Felsefenin Temel Konuları, çev. Kübra Şenel, Kabalcı, İstanbul 2013.
CR  - İbn Sînâ, Kitâbu’ş-Şifâ Metafizik I, çev. E. Demirli&Ö. Türker, Litera, İstanbul 2004.
CR  - İbn Rüşd, Metafizik Şerhi, çev. Muhittin Macit, Litera, İstanbul 2004.
CR  - Kastamonulu, Ömer Fuâdî, Risale İnsanın Âlem-i Ervahdan Âlem-i Süfliye Ne Ta-rikle Nüzul Edüb Ne Tarikle Uruc Edeceği Hakkında, İBB Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin Yazmaları, No: OE_Yz_0836/02, s. 14-31 vr.
CR  - Kılıç, Cevdet, “Plotinus’ta Sudurla İnen ve Aşkla Yükselen Çift Kutuplu Hakikat Anlayışı”, Kelam Araştırmaları, 2009, 7:1, s. 39-56.
CR  - Koç, Turan, Ölümsüzlük Düşüncesi, İz Yayıncılık, İstanbul 2005.
CR  - Paksüt, Fatma, Platon ve Platon sonrası, Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1982.
CR  - Vural, Mehmet, “Bir”, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2011.
CR  - Yazar, İ. “Ömer Fuâdî”, DİA, İstanbul 2007, c. 34, s. 61-63.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/bozifder/issue//285267
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/267638
ER  -