TY  - JOUR
TT  - EBUSSUÛD EFENDİ’NİN KELÂMÎ GÖRÜŞLERİ
AU  - Kanter, Özden
PY  - 2017
DA  - January
DO  - 10.18317/kader.03058
JF  - KADER Kelam Araştırmaları Dergisi
JO  - KADER
PB  - Mehmet BULĞEN
WT  - DergiPark
SN  - 1309-2030
SP  - 191
EP  - 218
VL  - 15
IS  - 1
KW  - Ebussuûd Efendi
KW  - Kelam İlmi
KW  - inanç
KW  - Kızılbaşlık
KW  - Ehl-i Sünnet.
N2  - Osmanlı döneminin yükseliş devrinde yaşayan veşeyhülislamlık görevinde bulunan Ebussuûd’un tefsiri ve fetvaları hakkında bazıaraştırmalar olsa da, kelam alanındaki görüşlerini inceleyen araştırmalar mevutdeğildir. Kelam alanında sistematik bir eser telif etmese de, eserlerinde kelamkonularını incelemektedir. Tarihte fetvaları ile şöhret bulmuştur. Bazıfetvaları da, inançlarla ilgilidir. Belirli bir inanç temelinde oluşturduğufetvaları, genel olarak bir parçası olduğu siyasal yapının benimsemiş olduğumezhebin inançlarını ve siyasal otoritenin isteklerini yansıtmaktadır. Buçalışmada tahlil, karşılaştırma ve eleştiri yöntemlerini kullandım. Onun kelamalanındaki görüşlerinin incelenmesi, döneminin siyasal otoritesinin yönetimanlayışı hakkında bazı ilkelere atıfta bulunabilir ve kabullenilmiş bir inancınKur’an yorumuna etkisi konusunda örnek oluşturabilir.
CR  - Abdulcebbâr b. Ahmed, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, thk. Abdulkerîm Osmân, Kahire: Mektebet’u Vehbe, 1996.
CR  - Akgündüz Ahmet, “Ebüsuûd Efendi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1994.
CR  - Âlûsî, Şehâbuddîn Mahmûd b. Abdullah el-Hüseynî, Rûhu-l Meânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve Sebu’l-Mesânî, thk. Ali Abdulbârî Atiyye, Beyrut: Dâru’l-Kutubu’l-Ilmiyye, 1415.
CR  - Aydemir, Abdullah, Ebussuûd Efendi ve Tefsirdeki Metodu, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1993.
CR  - Baysun, Cavid M., “Ebussu’ud Efendi”, MEB İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, 1977, s. IV, 92-99.
CR  - Beydâvî, Nâsıruddîn, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, thk. Muhammed Abdurrahmân Maraşlî, Beyrut: Dâr’u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1418.
CR  - Birışık, Abdülhamit, “Tefsir”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2011.
CR  - Ednevî, Ahmed b. Muhammed, Tabakâtu’l-Müfssirîn, thk. Süleymân b. Sâlih el-Hızzî, Medine: Mektebetu’l-Ulûm ve’l-Hıkme, 1997.
CR  - Düzdağ, M. Ertuğrul, Şeyhulislam Ebussuud Efendi Fetvaları Işığında 16. Asır Türk Hayatı, İstanbul: Enderun Kitabevi, 1972.
CR  - Düzenli, Pehlul, “Şeyhülislam Ebussuûd Efendi: Bibliyografik Bir Değerlendirme”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt:3, Sayı: 5, 2005.
CR  - Ebussuûd, İmâdî, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm, Beyrut: Dâr’u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, trs.
CR  - Ebussuûd, İmâdî, Risâle fî Beyâni Kaza-i ve’l-Kader li Mevlâna Ebissuûd, İstanbul 1264, ss.19-28.
CR  - Ebussuûd, İmâdî, Risâle fî Cevâz Vakfi’n-Nukûd, thk. Ebu’l-Eşbâl el-Pakistânî, Beyrut: Dâr’u İbn Hazm, 1997.
CR  - Eşarî, Ebu’l-Hasen, Makâlâu’l-İslâmiyyîn ve İhtilâfu’l-Musallîn, thk. Helmut Ritter, Almanya: Dâr’u Franz Steiner, 1980.
CR  - Gazzâlî, Ebû Hâmid, Tehâfutü’l-Felâsife, thk. Süleyman Dünya, Kahire: Dâru’l-Marife, trs.,
CR  - İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer, el-Ukûdu’d-Durriyye fî Tenkîh’l-Fetevâ’l-Hâmidiyye, trs,
CR  - İbn Hazm, Ebû Muhamed, el-Fasl’u fi’l-Milel’i ve’l-Ehvâi ve’n-Nıhal’i, Beyrut: Dâru’l-Marife, 1986.
CR  - İbn Kemâl, Şemsuddîn, “Risâle fî Tekfîri’r-Revâfıd”, Hams’u Resâil Fi’l-Fırak’ı ve’l-Mezâhib, thk. Seyyid Bahçıvan, Kahire: Dâru’s-Selâm, 2005, s.195-201.
CR  - İbn Sînâ, Risâle Adhaviyye fî Emri’l-Meâd, thk. Süleyman Dünya, Mısır: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1949.
CR  - Îcî, Abdurrahmân b. Ahmed, el-Mevâkıf fî İlmi’l-Kelâm, Beyrut: Âlemu’l-Kutub, trs.
CR  - el-İsfehânî, er-Rağıb, el-İtikadât, thk. Şimrân el-Iclî, Beyrut: Müessetu’l-Eşrâf, 1988.
CR  - Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhitler, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2013.
CR  - Râzî, Fahruddîn, Kitâbu’l-Muhassal ve Hüve Muhassal’u Efkâri’l-Mütekaddimîn ve’l-Müteahhirîn Mine’l-Hukemâ’u ve’l-Mütekellimîn, thk. Hüseyin Atay, Kahire: Mektebet’u Dâru’t-Tûras, 1991.
CR  - Râzî, Fahruddîn, Mefâtîhu’l-Ğayb, Beyrut: Dâr’u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1420.
CR  - Taftazânî, Saduddîn, Şerhu’l-Mekâsıd, thk. Abdurrahmân Umeyre, Beyrut: Âlemu’l-Kütub, 1989.
CR  - Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım, el-Keşşâf’u An Hakâik’i Ğavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Beyrut: Dâru’l-Kütubu’l-Arabî, 1407.
CR  - Ziriklî, Hayruddîn, el-A’lâm, Beyrut: Dâru’l-Ilm Lilmelâyîn, 2002.
UR  - https://doi.org/10.18317/kader.03058
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/290403
ER  -