TY  - JOUR
TT  - Bir Söylem Belirleyicisi Olarak Ondan Sonranın Etkileşimsel Anlatılardaki Anlatıcı ve Dinleyici Odaklı İşlevleri
AU  - Kökpınar Kaya, Emel
PY  - 2017
DA  - January
JF  - Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi
JO  - MEUDED
PB  - Mersin Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1304-6594
SP  - 35
EP  - 60
VL  - 14
IS  - 1
KW  - Conversational narratives
KW  - discourse markers
KW  - ondan sonra
N2  - Günlükkonuşmalar içinde sıkça karşılaşılan söylem belirleyicileri (discourse markers)konuşma içinde çeşitli işlevsel roller yüklenirler. Söylem belirleyicilerininyoğun bir şekilde kullanıldığı günlük konuşma birimlerinden biri deetkileşimsel anlatılardır. Etkileşimsel anlatılar, anlatıcı(lar) vedinleyici(ler) tarafından gerçekleştirilen etkileşimsel üretimlerdir ve ayrıca geçmişyaşantıda deneyimlenen olayların günlük konuşmalar esnasında sıralı olarakanlatılmaları ile ortaya çıkan metinsel yansımalarıdır. Bu olaysal sıraiçindeki öyküleştirme süresince, gerek anlatıcı(lar) gerek dinleyici(ler)farklı amaçlar ile söylem belirleyicilerine başvurmaktadırlar. Bu çalışma birsöylem belirleyicisi olarak ondan sonranınkonuşma içinde gerçekleşen etkileşimsel anlatılardaki işlevlerini göstermeyiamaçlamaktadır. Bu çerçevede, çalışma yöntembilimsel olarak Konuşma Çözümlemesi(Jefferson, 1978; Sacks ve diğ., 1974) ve Anlatı Çözümlemesi (Labov ve Waletzky,1967; Labov, 1972, 1997) alanlarından katkı almakta ve bu iki alan arayüzündeyürütülen çözümleme ondan sonranınetkileşimsel öykülemelerdeki anlatı yapısı, konuşma düzeni ve kişilerarasıetkileşim içindeki işlevleri üzerine odaklanmaktadır. Çalışmanın verisi, Türkçeanadili ve ölçünlü dil konuşucularının günlük aile içi konuşmalarındantoplanmış 100 basit ve 12 karmaşık etkileşimsel anlatıyı kapsayan 11 farklı seskayıdından oluşmaktadır. Çalışmanın sonucunda, ondan sonranın, Özbek (1998a) tarafındanbelirlenen ‘olayların sıralanması işlevini yürüten devamlılıkbelirleyicisi’ işlevine ek olarak, etkileşimsel anlatılarda anlatıcı vedinleyici odaklı olmak üzere çeşitli işlevler yüklendiği gözlemlenmiştir.Anlatıcı odaklı işlevler, anlatı yapısı için olayları sıralamak, bağımlıanlatıların önceki anlatı ile ilişkilendirilmesini sağlamak, ve anlatınınKarmaşık Olaylar Dizisi ve Çözüm birimlerinin başladığına işaret etmek; konuşmadüzeni için konuşma sırasını almak ve başlatmak, ve sırayı tutmak; kişilerarasıetkileşim için ise dinleyicilerin ilgisini belirli bir noktaya çekmek şeklindebelirlenmiştir. Ayrıca, dinleyicilerin etkileşimsel öykülemeler sırasında, sıraalıp başlatma ve anlatıcıya anlatıya olan ilgilerini göstermek amacıyla ondan sonrayı kullandıklarıbulgulanmıştır.
CR  - Bell, D. (1998). Cancellative discourse markers: A core/periphery approach. Pragmatics, 8 (4), 515-541.
CR  - Blum-Kulka, S. (1993). ‘You gotta know how to tell a story’: Telling, tales, and tellers in American and Israeli narrative events at table. Language in Society, 22, 361-402.
CR  - Coates, J. (2003). Men talk. Oxford: Blackwell.
CR  - Erdoğan, Y. (2013). Interactional functions of ‘şey’ in Turkish: Evidence from spoken Turkish corpus. Journal of Linguistics and Literature, 10 (2), 33-52.
CR  - Ervin-Tripp S. & Küntay, A. (1997). The occasioning and structure of conversational stories. In T. Givon (Ed.), Conversation: Cognitive, communicative and social perspectives. (pp. 133-166). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
CR  - Fraser, B. (1990). An approach to discourse markers. Journal of Pragmatics, 14, 383-395.
CR  - Fraser, B. (1996). Pragmatic markers. Pragmatics, 6 (2), 167-190.
CR  - Fraser, B. (1999). What are discourse markers?. Journal of Pragmatics, 31, 931-952.
CR  - Furman, R. & Özyürek, A. (2006). The use of discourse markers in adult and child Turkish oral narratives: Şey, yani and işte. In S. Yağcioglu & A. Cem Değer (Eds.), Advances in Turkish Linguistics. (pp. 467-480). Izmir: Dokuz Eylül University Press.
CR  - Georgakopoulou, A. (1995). Women, men, and conversational narrative performances: Aspects of gender in Greek storytelling. Anthropological Linguistics, 37 (4), 460-487.
CR  - Georgakopoulou, Α. (1997). Narrative performances. A study of Modern Greek storytelling. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
CR  - Georgakopoulou, A. (2004). Reflections on language-centred approaches on Modern Greek ‘society’ and ‘culture’. ΚΑΜΠΟΣ: Cambridge Papers in Modern Greek, 12, 45-68.
CR  - Georgakopoulou, A. (2007). Small stories, interaction and identities. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
CR  - González, M. (2004). Pragmatic markers in oral narrative: The case of English and Catalan. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
CR  - Goodwin, C. (1984). Notes on story structure and organization of participation. In M. Atkinson & J. Heritage (Eds.), Structures of social action: Studies in Conversation Analysis. (pp. 225-246). Cambridge: Cambridge University Press.
CR  - Goodwin, C. (1986). Audience diversity, participation and interpretation. Text, 6 (3), 283-316.
CR  - Goodwin, M. H.  (1990). He-said-she-said: Talk as social organization among black children. Bloomington: Indiana University Press.
CR  - Halliday, M. A. K. & Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London: Longman.
CR  - Hymes, D. & Cazden, C. (1980). Narrative thinking and story-telling right: A folklorist’s clue to a critique of education. In D. Hymes (Ed.), Language in education: Ethnolinguistic essays. (pp. 126-138). Washington, DC: Center for Applied Linguistics.
CR  - Ilgın, L. & Büyükkantarcıoğlu, N. (1994). Türkçe’de “yani” sözcüğünün kullanımı üzerine bir inceleme. VIII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri. (pp. 24-38). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi.
CR  - Jefferson, G. (1978). Sequential aspects of storytelling in conversation. In J. Schenkein (Ed.), Studies in the organization of conversational interaction. (pp. 219-248). New York: Academic Press.
CR  - Jefferson, G. (2004a). Glossary of transcript symbols with an Introduction. In G. H. Lerner (Ed.), Conversation analysis: Studies from the first generation. (pp. 13-23). Philadelphia: John Benjamins.
CR  - Jefferson, G. (2004b). A sketch of some orderly aspects of overlap in natural conversation (1975). In G. H. Lerner (Ed.), Conversation analysis: Studies from the first generation. (pp. 43-59). Philadelphia: John Benjamins.
CR  - Jucker, A. H. & Ziv, Y. (1998). Discourse markers. Descriptions and theory. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
CR  - Kökpınar-Kaya, E. (2013). A case study on the ethical considerations of the methodology of Conversation Analysis. In. I. Özyıldırım, S. N. Büyükkantarcıoğlu, E. Yarar & E. Alpaslan (Eds.), 40. Yıl Yazıları. (pp. 187-208). Ankara: Hacettepe University Press.
CR  - Kökpınar-Kaya, E. (2014). An analysis on conversational narratives in Turkish. (Unpublished PhD Dissertation). Hacettepe University, Ankara, Turkey.
CR  - Kuru Gönen, S. I. (2011). A neo-humean analysis of Turkish discourse markers 'ama' and 'fakat'. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 253-278.
CR  - Küntay, A. (2002). Occasions for providing resolutions (or not) in Turkish preschool conversations. Narrative Inquiry, 11, 411-450.
CR  - Küntay, A. (2004). Lists as alternative discourse structures to narratives in preschool children’s conversation. Discourse Processes, 38, 95-118.
CR  - Küntay, A & Şenay, İ. (2003). Narratives beget narratives: Rounds of stories in Turkish preschool conversations. Journal of Pragmatics, 35, 559-587.
CR  - Küntay, A. & Nakamura, K. (2004). Linguistic strategies serving evaluative functions: A comparison between Japanese and Turkish narratives. In S.Strömqvist & L. Verhoeven (Eds.), Relating events in narrative, Volume 2: Typological and contextual perspectives. (pp. 329-258). Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
CR  - Labov, W. (1972). Language in the inner city. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
CR  - Labov, W. (1984). Field methods of the project on linguistic change and variation. In J. Baugh & J. Sherzer (Eds.), Language in Use. (pp. 28-53). Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
CR  - Labov, W. (1997). Some further steps in narrative analysis. Journal of Narrative and Life History, 7, 395-415.
CR  - Labov, W. & Fanshel, D. (1977). Therapeutic discourse. New York: Academic Press.
CR  - Labov, W. & Waletzky, J. (1967). Oral versions of personal experience. In J. Helm (Ed.), Essays on the verbal and visual arts. (pp. 12-44). Seattle: University of Washington Press.
CR  - Lenk, U. (1998). Discourse markers and global coherence in conversation. Journal Pragmatics, 30, 245-257.
CR  - Mandelbaum, J. (1987). Recipient-driven storytelling in conversation. (Doctoral dissertation). Austin, TX, USA: University of Texas.
CR  - Milroy, L. (1987). Language and social networks. Oxford: Blackwell.
CR  - Norrick, N. R. (1997). Twice-Told Tales: Collaborative narration of familiar stories. Language in Society, 26, 199-220.
CR  - Norrick, N. R. (1998). Retelling stories in spontaneous conversation. Discourse Processes, 25, 75-97.
CR  - Norrick, N. R. (2000). Conversational narrative. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins Publishing Company.
CR  - Norrick, N. R. (2001). Discourse markers in oral narrative. Journal of Pragmatics, 33, 849-878.
CR  - Norrick, N. R. (2003). Remembering and forgetfulness in conversational narrative. Discourse Processes, 36, 47-76.
CR  - Norrick, N. R. (2005). Interactional remembering in conversational narrative. Journal of Pragmatics, 37, 1819-1844.
CR  - Ochs, E., & Capps, L. (2001). Living narrative. Cambridge, MA: Harvard University Press.
CR  - Oktar, L. & Cem-Değer, A. (2004). Turkish 'İŞTE' as trace and signal of discourse structure. In K. İmer & G. Doğan (eds.), Current Issues in Turkish Linguistics (pp. 121-134). Gazimağusa: Eastern Mediterranean University Press.
CR  - Özbek, N. (1995). Discourse markers in Turkish and English: A comparative study. (Unpublished PhD Dissertation). Nottingham University, Nottingham, United Kingdom.
CR  - Özbek, N. (1998a). Türkçe'de söylem belirleyicileri. Dilbilim Araştırmaları, 9, 37-47.
CR  - Özbek, N. (1998b). Yani, işte, şey, ya: Interactional markers of Turkish. In A. Göksel and C. Kerslake (Eds.), Proceedings of the Ninth Interactional Conference on Turkish Linguistics (pp. 393-401). Lincoln College, Oxford, United Kingdom.
CR  - Polanyi, L. (1979) So what’s the point? Semiotica, 25, 207-241.
CR  - Polanyi, L. (1985a). Conversational storytelling. In Van Dijk, T. (ed.), Handbook of Discourse Analysis: Vol. 3. (pp. 183-201). Discourse and dialogue. London: Academic Press.
CR  - Polanyi, L. (1985b). Telling the American Story. Norwood: Ablex.
CR  - Polanyi, L. (1989). Telling the American story: a structural and cultural analysis of conversational storytelling. Cambridge: The MIT Press.
CR  - Polanyi, L & Martin, L. (1991). On the formal treatment of discourse particles: The case of mocho la in narrative discourse. In L. Polanyi & M. Steedman (Eds.), Workshop on Grammatical Foundations of Prosody and Discourse . University of California, Santa Cruz.
CR  - Redeker, G. (1990). Ideational and pragmatic markers of discourse structure. Journal of Pragmatics 14, 367-381.
CR  - Richardson, L. (1990). Narrative and sociology. Journal of Contemporary Ethnography, 19, 116–135.
CR  - Ruhi, Ş. (2009). The pragmatics of yani as a parenthetical marker in Turkish: Evidence from the METU Turkish Corpus. Working Papers in Corpus-based Linguistics and Language Education, 3, 285-298.
CR  - Sacks, H. (1972). An initial investigation of the usability of conversational data for doing 	sociology. In D. N. Sudnow (Ed.), Studies in social interaction. (pp. 280-293). New York: Free Press.
CR  - Sacks, H., Schegloff, E. A. and Jefferson G. (1974). A simplest systematics for the organisation of turn-taking for conversation. Language, 50, 696-735.
CR  - Schegloff, E. A. (1982). Discourse as an interactional achievement: Some uses of ‘uh huh’ and other things that come between sentences. In D. Tannen (Ed.), Analyzing discourse: Text and talk. Georgetown University Round Table on Languages and Linguistics 1981. Washington, D. C.: Georgetown University Press.
CR  - Schegloff, E. A. (1986) The routine as achievement. Human Studies, 9, 111-151.
CR  - Schegloff, E. A. (1997). Narrative analysis: Thirty years later. Journal of Narrative and Life History, 7, 97-106.
CR  - Schegloff, E. A. (2000). Overlapping talk and the organization of turn-taking for conversation. Language in Society, 29 (1), 1-63.
CR  - Schiffrin, D. (1981). Tense variation in narrative. Language, 57 (1), 45-62.
CR  - Schiffrin, D. (1987). Discourse markers. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
CR  - Schourup, L. (1999). Discourse markers. Lingua 107, 227-265.
CR  - Tannen, D. (2005). Conversational style: Analyzing talk among friends. Revised Edition. Oxford: Oxford University Press.
CR  - Uçar, A. (2005). Söylem belirleyicisi olarak işte’nin ezgi örüntüleri. Dil ve Edebiyat Dergisi, 2 (1), 35-50.
CR  - van Dijk, T. (1979). Pragmatic connectives. Journal of Pragmatics, 3, 447-456.
CR  - Wolfson, N. (1982). CHP. The conversational historical present in American English narrative. Topics in sociolinguistics, 1. Dordrecht: Foris.
CR  - Yılmaz, E. (1994). Descriptive and comparative study of the discourse markers ‘well’ in English and ‘şey’ in Turkish. (Unpublished M.A. Dissertation). University of Essex, Essex, United Kingdom.
CR  - Yılmaz, E. (2004). A pragmatic analysis of Turkish discourse particles: Yani, işte and şey. (Unpublished PhD Dissertation). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinjll/issue//304131
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/291265
ER  -