TY - JOUR TT - Şathiye, Tekerleme ve “Tiridina Bandım” Türküsü Bağlamında İma ve Gerçeklik AU - Alay, Okan PY - 2017 DA - April Y2 - 2017 JF - Şarkiyat PB - Şarkiyat Araştırmaları Derneği WT - DergiPark SN - 1308-9633 SP - 69 EP - 88 VL - 9 IS - 1 KW - Şathiye KW - tekerleme KW - türkü KW - sembolik dil KW - ima KW - gerçeklik N2 - Halk şiirinde kendine özgü türlerden olan şathiye ve tekerlemelerle “TiridinaBandım” örneğinde olduğu gibi bazı türküler gerek yapı ve içerik gerekse anlatımbiçimleri ve mecazlı söyleyişleriyle ayrıca dikkat çekmektedirler. Bu bağlamda çalışmadahalk mizahından, ironiye, sembol ve imadan gerçekliğe kadar çok katmanlı bir anlamasahip olan bu türler, bazı örnekler aracılığıyla yorumlanıp değerlendirilmektedir. Bumakalede öncelikle şathiye ve tekerlemeye dair bazı belirlemelerde bulunularakbirbirleriyle olan yakınlıkları-farklılıkları üzerinde durulmakta, sonrasında ayrıca her ikitürün bazı ironik veya mizahî anlatımlı türkülere kaynaklık edebilecekleri gerçekliğinedeğinilecektir.Şathiye ve tekerlemeler ses uyumları, ahenk ve bünyelerindeki sembolik ögeler ileilk bakışta saçma veya anlamsız gelebilecek, ancak çözümlendiğinde ilginç anlamlarbarındıran özellikleriyle önem arz etmektedir. Kastamonu yöresine ait olan “TiridinaBandım” türküsü de şathiye ve tekerlemeye olan yakınlığıyla koşut, önemli oranda sembolve remizi özünde barındırmaktadır. Şathiye ve tekerlemelerden alınan örnekler ve bu türkügerek sürrealist tarzda okunsun gerekse abartılı-gülünç sözler olarak algılansınmetinlerdeki kavramları salt görünen yönüyle, gerçek anlamlarıyla izah etmek yüzeyselkalacaktır. Bu nedenle şathiye, tekerleme ve türküde geçen söz konusu kavramlar,hayvanlar ve yanı sıra mecazî ve mizahî ögelerin yorumlanması, çözümlenmesigerekecektir. Ancak bu çözümleme ve yorumlar neticesinde satır aralarındaki anlamsalzenginliğin ortaya çıkarılması mümkün olacaktır.  CR - Akman, Eyüp (2013). “Kastamonu Türküsü ‘Tiridina Bandım’ Şathiye midir?”, IV. Uluslararası Türk Kültürü Kurultayı. Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Yayınları No: 49, (21-24 Mart 2013), Fethiye, s.449-459. (http://www.turkuler.com/yazi/halkkulturunde.asp (25.12.2016) Albayrak, Nurettin (2010). Ansiklopedik Halk Edebiyatı Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları. Aytaç, Gürsel (1999). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Papirüs Yayınları. Boratav, Pertev Naili (2000a). Tekerleme. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları. ________________ (2000b). Halk Edebiyatı Dersleri. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları. Çetinkaya, Gülnaz (2006). Gırgır Dergisinin Türk Halkbilimi Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Çetişli, İsmail (1999). Batı Edebiyatında Akımlar. Ankara: Akçağ Yayınları. Develioğlu, Ferit (1986). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi. Duymaz, Ali (2002). İrfanı Arzulayan Sözler Tekerlemeler. Ankara: Akçağ Yayınları. Ertop, Konur (1977). “Gülmece Sanatımızda Toplum Sorunları”, Milliyet Sanat. 231: 232, 233, 234, 235, 236, 239. Eyuboğlu, İsmet Zeki (1977). Gülen Anadolu. İstanbul: Pencere Yayınları. Güzel, Abdurrahman (2004). Kaygusuz Abdal. 2. b., Ankara: Akçağ Yayınları. Kaya, Doğan (2004). Anonim Halk Şiiri. 2. b. Ankara: Akçağ Yayınları. Kaya, Doğan (2010). Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. 2. b., Ankara: Akçağ Yayınları. Kurnaz, Cemal-Ali Mustafa TATCI (2001). Türk Edebiyatında Şathiyye. Ankara: Akçağ Yayınları. Öngören, Ferit (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı ve Hicvi (1923-1983). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Özcan, Ömer (2002). Türk Edebiyatında Hiciv ve Mizah. İstanbul: İnkılâp Yayınları. Pala, İskender (2005). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları. Püsküllüoğlu, Ali (2003). Türkçe Sözlük. 4. b. Ankara: Arkadaş Yayınları. Semih, Mehmet (1983). Türk Şiirinde Hiciv, Taşlama, Yergi. İstanbul: Miyatro Yayınları. Tatcı, Mustafa (1997). Yunus Emre Divanı. C.1, 2. b., İstanbul: H Yayınları. Türkçe Sözlük (2009). Ankara: Türk Dili Kurumu Yayınları. Usta, Çiğdem (2009). Mizah Dilinin Gizemi. Ankara: Akçağ Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sarkiat/issue//319388 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/311354 ER -