TY - JOUR TT - Zeytinlerde potansiyel tehlike: Philaenus spumarius (Linnaeus) (Cercopidae) ve Auchenorrhyncha türleri (Hemiptera) AU - Kaçar, Gülay AU - Başpınar, Hüseyin AU - Zeybekoğlu, Ünal AU - Ulusoy, M. Rifat PY - 2017 DA - December Y2 - 2017 DO - 10.16955/bitkorb.334878 JF - Plant Protection Bulletin PB - TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI EĞİTİM VE YAYIN DAİRESİ BAŞKANLIĞI WT - DergiPark SN - 0406-3597 SP - 463 EP - 471 VL - 57 IS - 4 KW - Philaenus spumarius KW - Xylella fastidiosa KW - Auchenorrhyncha KW - olive N2 - Philaenusspumarius (Linnaeus) (Hemiptera: Auchenorrhyncha:Cercopidae), zeytinlerde hastalık oluşturan Xylellafastidiosa bakterisini taşıyan önemli bir vektördür. Bu türün yanı sıraCicadellidae, Cercopidae, Cicadidae ve Dictyopharidae (Auchenorrhyncha)familyasına bağlı bazı böcek türlerinin de X.fastidiosa bakterisine vektörlük yaptığı bilinmektedir. X. fastidiosa, zeytinlerde hastalanmışağaçların yapraklarında yanıklık, sürgünlerde ve dallarda geriye doğru ölümmeydana getirerek ani ölümlerine neden olur. Cicadoidea ve Fulgoroidea(Auchenorrhyncha) üst familyaları ağaçlar, çalımsı ve otsu bitkilerin özsuyunuemerek beslenirler. Ayrıca bazı türleri virüs, fitoplazma ve bakteri gibihastalık etmenlerinin vektörlüğünü yaparak da ekonomik açıdan önemli zararaneden olurlar. Bu çalışma Adana, Hatay, Mersin,Osmaniye, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Kilis ili zeytin bahçelerinde 2008-2011yılları arasında Auchenorrhyncha türlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.Örnekler her ilin zeytin ağaç varlığının en az %0.01’den toplanmıştır. Herbahçede bulunan ağaç sayısının %5’inden örnekleme gerçekleştirilmiştir.Tesadüfen seçilen her bir ağacın dört yönünden rastgele bir dalına üç defavurularak Steiner hunisi,ağız aspiratörü ve gözle kontrol yöntemiyle sürgünlerde ve meyvelerdebelirlenen örnekler toplanmıştır. Daha sonra laboratuvara getirilen örneklerusulüne uygun olarak teşhise hazır hale getirilmiştir. Çalışma sonucunda, Cicadellidae (22), Cercopidae (4), Dictyopharidae (2) veCixiidae (2)’de olmak üzere dörtfamilyadan toplam 30 tür belirlenmiştir. Bu türler içerisinde P. spumarius (Cercopidae), Docotettix cornutus Ribaut, Empoasca sp. ve Asymmetrasca decedens (Paoli) (Cicadellidae) zeytin bahçelerinde enyaygın görülen türlerdir. Ancak söz konusu türlerin ekonomik anlamda zararıtespit edilmemiştir. CR - Aysan, Y. 2016. Bakteriyel yaprak yanıklığı hastalığı etmeni Xylella fastidiosa. Tarlasera dergisi, 5. sayı (erişim tarihi: 13.5.2016 tarihli dergi). Archibald, R. D. and Cox J. M. 1979. New records of plant pests in New Zealand. NZ. J. Agrig. Res., 22: 201-207. Başpınar, H. ve Uygun, N. 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerindeki Cicadellidae türleri, farklı yöntemlerle populasyon dalgalanmalarının saptanması, konukçuları ve Stubborn hastalığı ile ilişkileri üzerinde araştırmalar. Tr.J. of Agricultural and Forestry, 18: 9-20. Blua, M. J., Phillips, P. A., and Redak, R. A. 1999. A new sharpshooter threatens both crops and ornamentals. Calif. Agric. 53: 22-25. Bolu, H., 2002. Güneydoğu Anadolu Bölgesi antepfıstığı alanlarındaki böcek ve akar faunası üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. derg., 26 (3): 197-208. Booth, W. J. 1993. Aspects of host plant relations in Cercopidae (Homoptera: Auchenorrhyncha). Ph.D. Thesis, University of Wales, Cardiff, 1993. Chen, J., Groves, R., Civerolo, E. L., Viveros, M., Freeman, M., and Zhang, Y. 2005. Two Xylella fastidiosa genotypes associated with almond leaf scorch disease on the same location in California. Phytopathology, 95: 708-714. Daane, K. M., Wistrom, C. M., Shapland, E. B., and Sisterson, M. S. 2011. Seasonal abundance of Draeculacephala minerva and other Xylella fastidiosa vectors in California almond orchards and vineyards. J. Econ. Entomol. 104: 367-374. Davis, M. J., Purcell, A. H., and Thompson, S. V. 1978. Pierce’s disease of grapevines: Isolation of the causal bacterium. Science, 199: 75-77. EPPO, 2016. First reports of Xylella fastidiosa in the EPPO region - Special Alert. https://www.eppo.int/QUARANTINE/special_topics/Xylella_fastidiosa/Xylella_fastidiosa.htm (erişim tarihi: 05.08.2017). Harris, K.F. 1981. Arthopod and Nematode Vectors of Plant Viruses. Ann. Rev. Phytopath., 19: 391-486. Harris, K.F. 1983. Auchenorrhynchous vectors of plant viruses: virus-vector interactions and transmission mechanisms. ın: 1 st. International workshop on leafhoppers and planthoppers of economic importance. (Knight, W.J., Pant, N.C. Robertson, T.S. and Wilson, M.R., editör) Commonwealth Institute of Entomology, London: 405-413. Krugner, R., Sisterson, M. S., Chen, J., Stenger, D. C., and Johnson, M. W. 2014. Evaluation of olive as a host of Xylella fastidiosa and associated sharpshooter vectors. Plant Dis. 98: 1186-1193. Nault, L.R. 1986. Origin and evolution of Auchenorrhyncha (Homoptera) an annotated Check List. Polish Academy of Sciences, Institute of Zoology, Polish Scientific Publishers Warszawa, 1972, 550 s. Öztürk, N., Ulusoy, M. R. and Bayhan, E. 2005. Doğu Akdeniz Bölgesi nar alanlarında saptanan zararlılar ve doğal düşman türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29 (3): 225-235. Pala, Y., Nogay, A., Damgacı, E. ve Altın, M. 2001. Zeytin Bahçelerinde Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 84 s. Purcell, A. H., and Saunders, S. R. 1999. Fate of Pierce’s disease strains of Xylella fastidiosa in common riparian plants in California. Plant Dis. 83: 825-830. Saponari, M., Loconsole, G., Cornara, D., Yokomi, R.K., De Stradis, A., Boscia, D., Bosco, D., Martelli, G.P., Krugner, R., Porcelli, F, 201). Infectivity and transmission of Xylellua fastidiosa by Philaenus spumarius (Hemiptera: Aphrophoridae) in Apulia, Italy. J Econ Entomol. 2014 Aug;107(4):1316-9. Sisterson, M. S., Chen, J. C., Viveros, M. A., Civerolo, E. L., Ledbetter, C., and Groves, R. L. 2008. Effects of almond leaf scorch disease on almond yield: Implication for management. Plant Dis. 92 409-414. Sorensen, J. T., and Gill, R. J. 1996. A range extension of Homalodisca coagulata (Say) (Hemiptera: Clypeorryncha: Cicadellidae) to southern California. Pan-Pac. Entomol. 72: 160-161. Sisterson, M. S., Thammiraju, S. R., Lynn-Patterson, K., Groves, R. L., and Daane, K. M. 2010. Epidemiology of diseases caused by Xylella fastidiosa in California: Evaluation of alfalfa as a source of vectors and inocula. Plant Dis. 94: 827-834. Stenger, D. C., Sisterson, M. S., and French, R. 2010. Population genetics of Homalodisca vitripennis reovirus validates timing and limited introduction to California of its invasive insect host, the glassy-winged sharpshooter. grapevines: Isolation of the causal bacterium. Science 199: 75-77. Weaver, C. R. and King D. R. 1954. Meadow spittlebug Philaenus leucophtalmus (L.). Ohio. Agric. Exp. Stn. Res. Bull. 741: 1-99. Yurtsever, S.1999. Inheritance of three dorsal colour/pattern morphs in some Turkish Philaenus spumarius (Homoptera: Cercopidae) populations. Isr. J. Zool., 45: 361-369. Yurtsever, S. 2000. On the Polymorphic Meadow Spittlebug, Philaenus spumarius (L.) (Homoptera: Cercopidae). Turk J Zool., 24: 447-459. UR - https://doi.org/10.16955/bitkorb.334878 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395071 ER -