TY  - JOUR
TT  - BİRRÎ MEHMED DEDE DİVÂNI'NDA ÂYETLERDEN İKTİBÂSLAR
AU  - Erkul, Rasih
PY  - 2017
DA  - September
DO  - 10.18026/cbayarsos.340971
JF  - Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Manisa Celal Bayar Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1304-4796
SP  - 97
EP  - 104
VL  - 15
IS  - 3
KW  - Birrî Mehmed Dede Divânı
KW  - âyet
KW  - iktib’âs
N2  - Her edebî çığırın arkasında, bir düşünce ve kültür birikimivardır. Bütün edebiyatların olduğu gibi, Klâsik Türk edebiyatının da,edebiyatın duygu, düşünce, hayal ve sosyal yönlerini meydana getiren, çokzengin ve çeşitli kaynakları vardır. Klâsik edebiyat şair ve yazarları da,eserlerinde, normal olarak, bu düşünce ve kültür birikimini ifade etmeyeçalışmışlardır. Bu çerçevede, Divan şairlerinin yararlandığı birçok kaynaktanbirinin Kur'ân-ı Kerim olduğu görülür.  Şairler, insanlara çeşitli şekillerde yol gösteren Kur’ân-ıKerim âyetlerini, mana veya söz yoluyla iktibâs ederek, şiirlerindekullanırlar.  Çünkü bu âyetler, dinin sağlam ve sarsılmaz kurallarıolarak, şairin kendisinin ve içinde yaşadığı hayatın düzenidir. Birrî MehmedDede de, şiirlerinde âyetlerden iktibaslar yapma yoluyla bu kaynaktanyararlanmıştır.  Şair, na’t, medhiyye, fahriyye gibi kaside çeşitlerininyanı sıra gazel ve tarih manzumesi gibi şiir örneklerinde de âyetlere yerverir.  Birrî, iktibâsın “ahsen” ve “hasen” tiplerine örnekler vererek bukonudaki hünerini ortaya koyar; şiirdeki anlamı öne çıkaran anlayışın, âyetlerikullanma yoluyla örneklerini verir. Bu durum onun bu kaynağı, şiirdekullanabilecek derecede iyi bildiğini gösterir. 
CR  - ÇANTAY, Hasan Basri (1965), Kur'ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, 3 cilt, Ahmed Sait Matbaası, İstanbul. 
ÇELİK, Nilüfer (2001),  “Fuzûlî'nin Türkçe Divanında Geçen Âyetler ve Yorumları”, Fırat Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi Dergisi(6),s. 131-148. 
ERKUL, Rasih (2007), Eski Türk Edebiyatı, 2. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.   
PALA, İskender (1989), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, C. I, Akçağ Yayınları, Ankara. 
KUZUBAŞ, Muhammed (2003). “Divan Şiirine Kaynaklık Etmesi Bakımından Kur’ân”,  Diyanet İlmi Dergi, 39(3), s. 101-116. 
KÜLEKÇİ, Numan (1999), Edebî Sanatlar, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara. 
Manisalı Birrî Mehmed Dede, Hayatı, Eserleri, Edebî Şahsiyeti ve Dîvânı (2000), Haz. Rasih Erkul, Manisa Valiliği Yayını. 
 	 MENGİ, Mine (1994). Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara. 
MERMER, AHMET (2009), Eski Türk Edebiyatına Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara. 
OLGUN Tahir (Tahirü'l-Mevlevi) (1973), Edebiyat Lügati, Enderun Kitabevi, İstanbul. 
YENİTERZİ, Emine (1993), Divan Şiirinde Na’t, TDV Yay., Ankara.
UR  - https://doi.org/10.18026/cbayarsos.340971
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/345937
ER  -