TY - JOUR TT - ÖZBEKLERİN ULUSAL OLUŞUMU AU - Kamalova, Zebiniso PY - 2017 DA - December JF - Milli Kültür Araştırmaları Dergisi JO - MİKAD PB - Bülent KARA WT - DergiPark SN - 2587-1331 SP - 160 EP - 173 VL - 1 IS - 2 KW - Özbek KW - Özbekler KW - Özbek etnonimi KW - Türk KW - Maveraünnehr N2 - Özbekler, Özbek etnoniminin ortaya çıkması, ulusolarak şekillenmesi söz konumuz olacaktır. Özbekler, Türkistan’ın en eski ve enkalabalık halklarından sayılır, zengin tarih ve üst kültüre sahip Türkboylarından oluşan etnik birliktir. Antikİran, Hindistan, Yunan, Rum, Çin, Ermenikaynaklarında sözü geçen Özbeklerin atalarının ortaya çıkması, Orta Asya veonun civarında hayatını sürdüren en eski halklarına dayanmaktadır. Onlar eneski dönemlerde yaşadığı vaha adıyla ‘Soğdlar’, ‘Harezmliler’, ‘Baktriler’, ‘Parkanalılar’gibi anılmışlardır. Özbeklerin iki nehir arasında halk olarak teşekkülbulmalarında milattan önce kuzeyden gelen Türkçe konuşan göcebe kabileler veCeyhun’un güney tarafından intikal eden Farsça konuşan halkların, IV-Vyüzyıllarda Kuzeyden gelen Hioniler, Kidariler ve Akhunlar, VI-VII. yüzyıllardaOrta Asya’da, şimdiki kuzey Afganistan’da hükümranlığını sürdüren BatıGöktürk’ların rolü büyüktür. IX – XII. yüzyıllarda ilk Türk İslamDevleti olarak Karlukların kurduğu Karahanlılar Devleti Özbek ulusununkimliğini daha belirli noktalara ulaşmasında imkan sağlamıştır. Özbeklerin etnikkimliği meselesi, XIV-XVI yüzyıllara Deşti Kıpçak’tan gelen Türk ve TürkleşmişMoğolların Maveraünnehr’e siyasi intikaline dayanmaktadır. XX. yüzyılın sonu veXXI. yüzyılda Özbekler, artık bir millet olarak şekillenmeye başlamıştır. CR - 1.Abu’l-FARAC, Abu’l-Farac Tarihi, I.cilt, Çev: Ömer Riza Doğrul, Türk Tarihi Kurumu, Ankara 1999; 2. AHMEDOV Boriboy, Tarihtan sabaklar, Ökituvçi, Taşkent 1994; 3. AHMEDOV Boriboy, Özbek Ulusu, Nur Yayınevi, Taşkent 1992; 4. AHMEDOV Boriboy, Özbekistan Trihi Kaynakları, (Eski ve Orta çağ dönemi) Ökituvçi yayınevi, Taşkent 2001; 5. AHMETBEYOĞLU Ali, Altaylardan Kafkaslara Türk Devletler, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2017; 6. AKAR Ali, Türk Dili Tarihi, Ötöken, İstanbul, 2010; 7. ALAN Hayrunnisa, Bozkırdan Cennet Bahçesine Timurlular 1360 – 1506, Ötöken, İstanbul 2007; 8. ASKAROV Ahmadali, Özbek halkınıng etnogeniz va etnik tarihi, Turon Tarihi Degisi, 2.toplam, 2008; 9. BARTOLD V.V. Obşiye Rabotı po istorii Sredney Azii/Rabotı po istorii Kavkaza i vostoçnoy Yevropa, Moskova1963; 10. BARTOLD V.V. Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, Ankara 1975; 11. BARTOLD V.V., Turkestan v epohu Mongolskogo Naşestviya, I.ç. Moskva 1963; 12. BEDİRHAN Yaşar, İslam Öncesi Türk Tarihi ve Kültürü, Nobel yayınları, Ankara 2011; 13. BERNŞTAM A.N. Drevnyaya Fergana, İzdatelstvo Akademii Nauk Uz SSR. Taşkent 1951; UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/mikad/issue//351113 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386361 ER -