TY - JOUR TT - The Event of Mihna, al-Jarh wat-Ta‘deel and Bukhari AU - Taş, Mustafa PY - 2017 DA - December Y2 - 2017 JF - Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi JO - BUIFD PB - Bingöl Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2687-5128 SP - 95 EP - 106 VL - 5 IS - 10 KW - Buhârî KW - Cerh-Ta‘dîl KW - Ricâl KW - Mihne KW - Halku’l-Kur’an N2 - AbstractInthe period of some Abbasid caliphs, the name given to events related to thequestioning of some scholars about the Halk al-Qur’an The most apparent effectof the happenings during Mihna period was on the al jarh wa ta'dil method. Inthis period, accepting / refusing Quranic createdness became one of the al jarhwa ta'dil criteria. When narrating hadiths, a number of muhaddiths and rawis werenot regarded as a reference as they had different views on Quranic createdness.This issue has become one of the reasons for the weakness of the traditions andhadiths, as well as the various conflicts and enmities between many scholars.During this crisis period, Bukhari was also criticized unjustly. However, theevent of mihna was not among the criteria that Bukhari used to evaluate therawis. He instead had such criteria as being fair, careful, meticulous,merciful and objective. CR - Abdülhamid, İrfan. İslâm’da İ‘tikâdî Mezhebler ve Akaid Esasları. çev. Mustafa Saim Yeprem. Ankara: TDV. Yayınları, 2011. CR - Akoğlu, Muharrem. “Mu‘tezile’nin Tarihsel Seyrinde Mihne”, Mihne Süreci ve İslâmi İlimlere Etkisi. Ankara: Ankara okulu Yayınları, 2012, 27-71. CR - Akyüz, Ali. “İmâm Buhârî’nin Yabancı Tesirlere Karşı Tavrı ve Bunun Eserlerine Yansıması”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, sy.11, (2003), 161-176. CR - A‘zamî, M. Mustafa. “Buhârî.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 6:368-372, İstanbul 1992. CR - Bâcî, Ebü’l-Velîd Süleymân b. Halef b. Sa‘d et-Tücîbî. et-Ta‘dîl ve’t-tecrîh limen harrece anhu’l Buhârî fi’l-Câmi‘i’s-sahîh. thk. Ahmed Libzar. (y.y., ts.) CR - Bozkurt, Nahide. “Mihne’nin Tarihsel Arka Planı.” Mihne Süreci ve İslâmi İlimlere Etkisi. Ankara: Ankara okulu Yayınları, 2012, 11-25. CR - Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhim el-Cu‘fî. et-Târîhu’s-sagîr. thk. Mahmut İbrahim Zâyed. Hadislerinin Fihristi, Yusuf Mar’âşî. Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1986/1406. CR - Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhim el-Cu‘fî. Halku Ef‘âli’l-İbâd ve’r-Reddu ale’l-Cehmiyyeti ve Ashâbi’t-ta‘tîl. thk. Fehd b. Süleyman el-Fuheyd. Riyad: Dâru atlasi’l-hadra, 2005. CR - Cevâbî, Muhammed Tâhir. el-Cerh ve’t-ta‘dîl beyne’l-müteşeddîne ve’l-mütesâhilîn. ed-Dâru’l-Arabiyyeti’l-kitâb, 1997. CR - Dârimî, Ebû Saîd Osman b. Saîd b. Hâlid. er-Red ale’l-Cehmiyye. nşr. Ebû Yusuf Bedr b. Abdillah b. Bedr. Kuveyt: ed-Dâr li-selefiyye, 1985/1405. CR - Dineverî, Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvûd. el-Ahbâr et-tıvâ., thk. Abdülmün‘im Amir. Vizâretu’s-sekâfeti ve’l-irşâd, ts. CR - Ebû Gudde, Abdulfettâh. “Halku Kur’an Meselesi”. çev. Mücteba Uğur. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20:307. CR - Gölcük, Şerafeddin. “Cehm b. Safvân.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 7:233-234, İstanbul 1993. CR - Güzel, Abdurrahim. “Buhârî ve Halku’l-Kur’an Meselesi.” Büyük Türk İslâm Bilgini Buhârî Uluslararası Sempozyum, (18-20 Haziran 1987, Kayseri 1996), 259-260. CR - Hansu, Hüseyin. Mutezile ve Hadis. Ankara: OTTO, 2012. CR - Hansu, Hüseyin. “Mihne Sürecinin Hadis İlimleri Üzerindeki Etkileri.” Mihne Süreci ve İslâmî İlimlere Etkisi. ed. M. Mahfuz Söylemez. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012, 175-189. CR - Hatîb, Ebû Bekr Ahmed b. Alî b. Sâbit el-Bağdâdî. Târîhu Bağdâd ev Medinetu’s-Selâm. thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. Beyrut: Dâru’l-garbi’l-İslâmî, 2001/1422. CR - İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullâh b. Adî b. Abdillâh el-Cürcânî. Esâmî men revâ anhum Muhammed b. İsmâîl el-Buhârî. thk. Amir Hasan Sabrî. Beyrut: Dâru’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 1994/1414. CR - İbn Asâkir, Ebü’l-Kâsım Alî b. el-Hasen b. Hibetillâh b. Abdillâh b. Hüseyn ed-Dımaşkî eş-Şâfiî. Târîhu Medineti Dımeşk. thk. Muhibbiddin Ebî Said Ömer el-Umerî. Beyrut: Dâru’l-fikr, ts. CR - İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdris. Kitâbu’l-Cerh ve’t-ta‘dîl. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1953/1372. CR - İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Hedyu’s-Sâri Mukaddimetu Fethi’l-Bâri şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Dımeşk: Dâru’l-feyhâ, 2000/1421. CR - İbn Kesîr, İmaduddin Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer el-Kureşî ed-Dımeşkî. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Dâru-hicr, 1998/1419. CR - İbn Kuteybe, Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî. el-İhtilâf fi’l-lafz. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1985/1405. CR - İbn Manzûr, Ebü’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem el-Ifrikî. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâru-sadr, ts. CR - İbnü’l-Esîr, İzzeddin Ali b. Muhammed el-Cezerî. el-Kâmil fi’t-Târîh. thk. Muhammed Yusuf Rekâke. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2010. CR - Kelâbâzî, Ebû Nasr Ahmed b. Muhammed b. el-Hüseyn el-Buhârî. el-Hidâye ve’l-irşâd fî ma‘rifeti ehli’s-sika ve’s-sedâd ellezîne ahrece lehüm el-Buhârî fî Câmi‘i’h. Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1987/1407. CR - Kılıçer, M. Es’ad. “İmâm Ahmed b. Hanbel.” Diyanet Dergisi 8, sy. 84-85, (Mayıs-Haziran 1969), 146-147. CR - Kırbaşoğlu, M. Hayri. “Allah’ın Kelâmı Olması Açısından Kur’an’ın Mahiyetiyle İlgili İhtilaflar ve İbn Kudâme el-Makdîsî’nin ‘Kitâbu’l-Burhân fi Beyâni Hakikati’l-Kur’an’ı.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28, (1986), 427-444. CR - Kızılkaya, Sabri. Cerh ve Ta‘dîl’de Mezhep Taassubu. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 1998. CR - Koçyiğit, Talat. Hadisçilerle Kelâmcılar Arasındaki Münakaşalar. Ankara: TDV. Yayınları, 1989. CR - Mes‘ûdî, Ebî’l-Hasan b. Ali. Murûcu’z-zeheb ve me‘âdinu’l-cevher. nşr. Kemâl Hasan Mer‘î. Beyrut: el-Mektebetu’l-asriyye, 2007/1428. CR - Mezûdî, Kerîme. “Hayatu’l-İmâmil-Buhârî.” Mecelletu’s-sünnetu’n-nebeviyye, sy. 4, 20-39. CR - Mübârekpûrî, Abdusselâm. Sîretü’l-İmâmi’l-Buhârî. çev. Abdul‘alîm b. Abdul‘azîm el-Bestevî. Mekke: Dâru’l-‘alemi’l-fevâid, 1422. CR - Öz, Mustafa. “Ca‘d b. Dirhem.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 6:542-543, İstanbul 1998. CR - Özafşar, M. Emin. İdeolojik Hadisçiliğin Tarihi Arka Planı. Ankara: OTTO Yayınları, 2015. CR - Özpınar, Ömer. Hadis Edebiyatının Oluşumu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013. CR - Öztürk, Mustafa. “Mihne ve Tefsir” Mihne Süreci ve İslâmi İlimlere Etkisi. Ankara: Ankara okulu Yayınları, 2012, 121-152. CR - Râzî, Muhammed b. Ebî Bekr b. Abdulkâdir. Muhtâru’s-sıhâh. Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 2014/1435. CR - Sakallı, Talat. “Halife Me’mûn ve Hadisçilerle Olan Münasebetleri I.” Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 6, (Kayseri 1989), 245-270. CR - Sübkî, Tacuddin Ebû Nasr Abdülvehhâb Ali b. Abdilkâfî. Tabakâtu’ş-Şafi‘iyyeti’l-Kübrâ. thk. Abdulfettah Muhammed ve Mahmud Muhammed et-Tanâhî. Dâru ihyâi’l-kütübi’l-Arabî, 1413/1992. CR - Sübkî, Tacuddin Ebû Nasr Abdülvehhâb Ali b. Abdilkâfî. “Kâ‘ide fi’l-cerh ve’t-ta‘dîl”, Erbe‘u resâil. thk. Abdulfettah Ebû Gudde. Haleb: Mektebü’l-matbu‘âti’l-İslâmiyye, 1995/1413. CR - Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî eş-Şâfiî. Târîhu’l-hulafâ. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2003/1424. CR - Şahyar, Ataullah. “Bid‘at Ehlinden Hadis Rivayeti Kapsamında Mihne Sürecinin Cerh ve Ta‘dîle Etkisi.” Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013/2, sy. 24, 29-57. CR - Şeyh, Abdüssettâr. el-İmâmu’l-Buhârî. Dımeşk: Dâru’l-kalem, 2007/1428. CR - Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî. Târîhu’t-Taberî Târîhu’l-ümem ve’l-mulûk. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1433/2012. CR - Tuğlu, Nuri. “Mihne Dönemi Tartışmalarının Hadis Rivâyetine Yansıması (Buhârî Özelinde Bir Değerlendirme).” Dinî Araştırmalar 8, sy. 23: 153-170. CR - Uğur, Mücteba. İmâm Buhârî. Ankara: TDV. Yayınları, 2005. CR - Ümit, Mehmet. “Mihne Uygulamaları ve Hanefiler” Mihne Süreci ve İslâmî İlimlere Etkisi. ed. M. Mahfuz Söylemez. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012, 73-98. CR - Yakubî, Ahmed b. Ebî Yakub b. Ca‘fer b. Vehb. Târîhu’l-Yakubî. thk. Abdulemir Mehnâ. Beyrut: Şirketu’l-alam, 2010/1431. CR - Yavuz, Yusuf Şevki. “Halku’l Kur’an.” Türkiye Diyanet Vakfı islam Anbsiklopedisi, 15: 371-375, İstanbul 1997, CR - Yücesoy, Hayrettin. “Mihne.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 30:26-27, İstanbul 2005. CR - Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman et-Türkmânî el-Fârikî ed-Dımaşkî. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. thk. Şu‘ayb el-Arnaût vd.. Beyrut: Müessesetu’r-risâle, 1983/1403. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/buifd/issue//370092 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/389504 ER -