TY  - JOUR
TT  - 1915’ten Önce Bitlis Vilayetinde Ermeniler ve Vilayetin İdari Hayatındaki Konumları
AU  - Ertaş, Kasım
PY  - 2017
DA  - April
JF  - Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
JO  - Şırnak İlahiyat Dergisi
PB  - Şırnak Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-4901
SP  - 77
EP  - 99
VL  - 8
IS  - 16
KW  - Osmanlı
KW  - vilâyât-ı sitte
KW  - Bitlis vilayeti
KW  - Ermeniler
KW  - Ermeni devlet adamları
N2  - Bitlis vilayeti, 1915’ten önce Anadolu’daki Ermeninüfusunun en yoğun olduğu altı vilayetten (vilâyât-ı sitte) birisidir. 19.yüzyılın sonunda Bitlis, Muş, Siirt ve Genç sancaklarından müteşekkil olanvilayette Ermeniler, zikredilen sancaklar ve bunlara bağlı hemen hemen bütünyerleşim birimlerine dağılmış bir şekilde yaşamaktaydılar. Ermeniler, toplumsalhayatın birçok alanında etkin bir şekilde yer almanın yanı sıra, hem vilayetinyönetim merkezinde hem de bağlı sancak, kaza ve nahiyelerde üst düzey görevlerdebulunarak vilayetin idari hayatında da oldukça etkili bir konuma sahip olmuşlardır.Bu çerçevede Ermeniler, Bitlis vilayetinde; vali yardımcılığı, kaymakamyardımcılığı ve nahiye müdürlüğü başta olmak üzere birçok idari kurum vekurullarda ön planda yer almışlardır. Bu çalışmamızda; konunun daha iyianlaşılabilmesi adına öncelikle Ermenilerin vilayetteki nüfusu ve Müslümanlarlamünasebetleri gibi konular hakkında genel hatlarıyla bilgi vereceğiz. Dahasonra ise; Ermenilerin Bitlis vilayetinin idari hayatındaki konumları, idarihayatta yer alan Ermenilerin isimleri ve görev aldıkları kurumlardaki idaripozisyonlarını inceleyeceğiz. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler ile Müslümanların1915’ten önceki döneme ait ilişkilerine ışık tutmaya çalışacağız.
CR  - Bayraktar, Hilmi. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Urfa Sancağı: İdari, Sosyal ve Ekonomik Yapı. Elazığ 2007.
CR  - Bitlis Şer’iyye Sicili. nr. 298; nr. 333; nr. 411; nr. 412.
CR  - Bitlis Vilayet Salnâmesi. h. 1310; h. 1316; h. 1317; h. 1318.
CR  - BOA, DH. TMIK. M., 142/50.
CR  - Bozkurt, Gülnihal. Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığı Altıında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914). Ankara 1996.
CR  - Cuinet, Vital. La Turquie d'Asie: Geographie Administrative Statistique Descriptive et Raisonnee de Chaque Province de L’Asie Mineure. Paris 1891.
CR  - Çadırcı, Musa. Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları. Ankara 1991.
CR  - Erpolat, Mehmet Salih. “H.1104–1105 (M.1691-1692) Tarihli Diyarbekir Vilayeti Cizye Defterine Göre Gayrimüslimler Arasında Yer Alan Türkçe Şahıs İsimleri”. Hoşgörü Toplumunda Ermeniler: Osmanlı Toplumunda Birlikte Yaşama Sanatı: Türk Ermeni İlişkileri Örneği [Hoşgörü Toplumunda Ermeniler Erciyes Üniversitesi Uluslararası Sosyal Araştırmalar Sempozyumu (I: 2006: Kayseri)] içinde, haz. M. Metin Hülagü v.dğr., 3: 49-65. Kayseri 2007.
CR  - Ertaş, Kasım. Osmanlı İmparatorluğu’nda Diyarbakır Ermenileri. İstanbul 2015.
CR  - Ertaş, Kasım. “19. Yüzyılda Bitlis’te Ermeniler ve Toplumsal Hayattaki Konumları”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 16, sy. 60 (2017): 217-233.
CR  - Evliya Çelebi. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. haz. Yücel Dağlı ve Seyit Ali Kahraman. İstanbul 2001.
CR  - Hüseyin Nâzım Paşa. Ermeni Olayları Tarihi. Ankara 1993.
CR  - Karaçavuş, Ahmet. “19. Yüzyıl Trabzon’unda Gayrimüslimler”. Osmanlı Siyasal ve Sosyal Hayatında Ermeniler içinde, haz. İbrahim Erdal ve Ahmet Karaçavuş. İstanbul 2009.
CR  - Karpat, Kemal H. Osmanlı Nüfusu (1830-1914). çev. Bahar Tırnakçı. İstanbul 2010.
CR  - Kevorkian, Raymond H. ve Paul B. Paboudjian. 1915 Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler. çev. Mayda Saris. İstanbul 2013.
CR  - Mayewski. Rus General Mayewski’nin Doğu Anadolu Raporu: Van ve Bitlis Vilayetleri Askerî İstatistiki. çev. Mehmed Sadık, haz. Hamit Pehlivanlı. Van 1997.
CR  - Neyzi, Leyla ve Hranush Kharatyan Araqelyan. Birbirimizle Konuşmak: Türkiye ve Ermenistan’da Kişisel Bellek Anlatıları. İstanbul 2010.
CR  - Ölmez, Adem. “Ölüm ve Zulmün Üç Hali: Birinci Dünya Savaşı’nda Bitlis Cephesi”. Akademik İncelemeler Dergisi 9, sy. 2 (2014): 1-22.
CR  - Southgate, Horatio. Narrative of a Tour Through Armenia, Kurdistan, Persia and Mesopotamia. New York 1840.
CR  - Tomakin, Ahmet Yasin. “Abbâsîler Döneminde İlmî Hayatta Süryânîler (132-656/750-1258)”. (Doktora Tezi, Marmara Üniversites, 2017).
CR  - Üner, Mehmet Emin. “Osmanlı Klasik Dönem Sonlarında Bir Güneydoğu Anadolu Şehri: Urfa (1700-1800)”. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi 2003).
CR  - Walker, Christopher J. “The End of Armenian Taron and Baghesh”. Armenian Baghesh/Bitlis and Taron/Mush içinde, edited by Richard G. Hovannisian, 191-206. Costa Mesa 2001.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sirnakifd/issue//379127
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/404801
ER  -