TY  - JOUR
T1  - Dini, Felsefi, Psikolojik Boyutlarıyla Vicdan ve Değerler Eğitimindeki Yeri
TT  - Conscience with Its Religious, Philosophical, Psychological Aspects and Its Role in Values Education
AU  - Zengin, Mahmut
AU  - Arslan İçöz, Elif
PY  - 2018
DA  - June
DO  - 10.18498/amauifd.379279
JF  - Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
JO  - ncgncg
PB  - Amasya Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-7256
SP  - 323
EP  - 345
IS  - 10
LA  - tr
AB  - Din,felsefe ve psikoloji gibi birçok disiplin vicdan kavramını inceleme konusuyaparak onu anlamaya ve tanımlamaya çalışmıştır. Din, felsefe ve psikolojialanındaki literatürde vicdan, kişide iyiyi kötüden ayırt etmeye yarayan içselbir parametre, kişiden kişiye değişen ve geliştirilebilir soyut bir kavramolarak değerlendirilmektedir. Günümüz dünyasında ise değerlerden yoksunpozitivist bilim anlayışının eksiklikleri ve aksaklıkları konuşulmaktadır. Bubağlamda dünyanın çeşitli yerlerinde ahlak eğitimi, karakter eğitimi vedeğerler eğitimi gibi eğitim programları düzenlenmektedir. Bu çalışma değerlereğitiminde eğitim ve çevre gibi faktörlerin yanı sıra insanda doğduğu andan itibarenvar olduğuna inanılan vicdan olgusunu dini, felsefi ve psikolojik boyutları ileincelemeyi ve değerlerin öğretimindeki yeri ve önemini değerlendirmeyiamaçlamaktadır. Bu kapsamda dini, felsefi ve psikolojik farklı bakış açılarınınvicdan kavramına yönelik değerlendirmelerine yer verilmiş, yapılan tanımlarınortak noktalarından hareketle vicdanın “ne” liği üzerinde, vicdan eğitiminingerekliliği üzerinde durulmuş ve değerler eğitiminde nasıl işe koşulacağıtartışılmıştır. Sonuç olarak, kişinin vicdanına hitap etmeyen hiçbir değerinkişiye kazandırılamayacağı fikri savunulmaktadır.
KW  - Vicdan
KW  - Vicdan Eğitimi
KW  - Değerler Eğitimi
KW  - Ahlak Eğitimi
KW  - Karakter Eğitimi
N2  - Manydisciplines such as religion, philosophy and psychology have addressed theissue of conscience and tried to understand and define it. In the literature ofreligion, philosophy and psychology, conscience is considered as an intrinsicparameter that helps the individuals to distinguish between good and evil andas an abstract, subjective and improvable concept. Meanwhile the contemporaryworld discusses the deficiencies and flaws of the value-free positivisticscience approach. In this context, many educational programs such as moraleducation, character education and values education programs are beingorganized in various parts of the world. This study aims to examine the factorsof education and environment in the context of values education, as well as theconcept of conscience-that is considered to be congenitally existent within thehuman beings-together with its religious, philosophical and psychologicalaspects and to assess its role and importance for the values education. In thiscontext, the study includes the assessments of the religious, philosophical andpsychological approaches on the concept of conscience and, with reference tothe common points in the definitions made, addresses the question of “what” theconscience is, elaborates on the need to a conscience education and discusseshow to make use of it in the values education. In conclusion, it is argued thatno value that does not appeal to one’s conscience can be instilled in theindividuals.
CR  - Akarsu, B. (1965). Ahlak Öğretileri 2. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
CR  - Akarsu, B. (1974). Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi Yayın.
CR  - Akbaba, S. (2012). Ahlak ve Gelişimi. Y. Özbay ve S. Erkan (Ed.). Eğitim Psikolojisi. (3. Baskı) (ss. 165-203). Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Akseki, A. H. (1979). Ahlak İlmi ve İslam Ahlakı Ahlak Dersleri. A. A. Aydın. (Düz). Ankara: Nur Yayınları.
CR  - Arpacı, M. (2015). Çocuklarda Vicdan Eğitimi. İstanbul: Sade Ozalit.
CR  - Atar, F. (1995). Fetva. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (c. 12, ss. 486-496). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
CR  - Bilgin, B. ve Selçuk, M. (1999). Din Öğretimi. Ankara: Gün Yayıncılık.
CR  - Bilgiz, M. (2007). Kur'an Açısından Vicdan ve Değeri. İstanbul: Beyan Yayınları.
CR  - Binbaşıoğlu, C. (1987). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınları.
CR  - Çağrıcı, M. (2015). Ana Hatlarıyla İslam Ahlakı. İstanbul: Ensar Yayınları.
CR  - Çiftçi Arıdağ, N. (2010). Ahlak Gelişimi. A. Kaya (Ed.). Eğitim Psikolojisi. (5. Baskı). (ss. 141-184). Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Darimi, Ebu Muhammed Abdullah ibnu Abdirrahman. (1992). Sunenu’d-Darimi. (ö. 255 H.). İstanbul: Çağrı Yayınları.
CR  - Demir, O. (2013) Vicdan. İslam Ansiklopedisi. (c. 43, ss. 102-100). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
CR  - Ekşi, H. (2003). Temel İnsanî Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), (ss. 79-96).
CR  - Foulguie, P. (1994). Pedagoji Sözlüğü (Çev. Cenap Karakaya). İstanbul: Sosyal Yayınları.
CR  - Freud, S. (2012). Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası. (Çev. Banu Büyükkal ve Saffet Murat Tura). İstanbul: Metis Yayıncılık.
CR  - Gül, F. (2008). Vicdanın “Ne” liği Üzerine: Roussea-Kant Örneği. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Bölümü Dergisi, 11, 69-76.
CR  - Güngör, E. (1995). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
CR  - Haynes, C. C (2009). Schools of Conscience. Educational Leadership. 6-13.
CR  - Holtam, B. (2012). A Matter of Conscience A New Vocabulary for Moral Education. Rotterdam: Sense Publishers.
CR  - Hökelekli, H. (2007). Çocukta Ahlak Gelişimi ve Eğitimi. R. Kaymakcan ve M. Uyanık (Ed.). Teorik ve Pratik Yönleriyle Ahlak (ss. 625-642). İstanbul: Dem Yayınları Ensar Neşriyat.
CR  - Hökelekli, H. (2011). Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
CR  - İmamoğlu, A. (2010). Vicdan Kavramının Psiko-Sosyal Tahlili. Akademik İnceleme Dergisi, 5, 127-143.
CR  - Kant, I. (2007). Eğitim Üzerine. (Çev. Ahmet Aydoğan). İstanbul: Say Yayınları.
CR  - Kasapoğlu, A. (2003). "Kur'an'a Göre Vicdanın Kaynağı ve İşlevleri." Akademik Araştırma Dergisi, 8, 131-162.
CR  - Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2016). Ahlak Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
CR  - Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Öğretim Programlarının Etkinliğinin Araştırılması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Kızılabdullah, Y. (2015). Ahlak Öğretiminde Aile: "Vicdan" Örneğinde Bir Model Denemesi. A. Ünal (Ed.). Geçmişten Geleceğe Ahlak. (ss. 261-274). Bartın: Karınca Creative Ajans Matbaacılık.
CR  - Koç, Z. H. (2015). Vicdan Ahlakı ve Teolojik Temelleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali. (2000). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil). (2013). Korean Bible Society: Yeni Yaşam Yayınları.
CR  - Leirvik, O. (2013). Hoşgörü, Vicdan ve Dayanışma: Ahlak ve Din Eğitiminde Küresellleşen Kavramlar. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan ve M. Zengin (Editörler) Değerler ve Eğitimi. (ss. 533-553). İstanbul: Dem Yayınları.
CR  - Locke, J. (2000). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme (Çev. Meral Delikara Topçu). Ankara: Öteki Yayınevi.
CR  - Lyons , W.(2009) Conscience-An Essay in Moral Psychology. Philosophy. (84), 477-494.
CR  - Mutçalı, S. (2014). Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık.
CR  - Poyraz, H. (2016). İnsanın Kendini Gerçekleştirmesi Olarak Ahlak. Ö. Türker (Ed.). Ahlakın Temeli. (ss. 55-66). Ankara: Nobel Yayıncılık.
CR  - Rıfat, A. (1305). Tasvir-i Ahlak. İstanbul: (yy).
CR  - Rousseau, J. J. (2009). Emıle Ya da Eğitim Üzerine (Çev. Yaşar Avunç). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
CR  - Saltuklu, Z. (2014). Vicdan . Erzurum: Fenomen Yayıncılık.
CR  - Türk Dil Kurumu. (2015). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.
CR  - Topçu, N. (2005). Ahlak. İstanbul: Dergâh Yayınları.
CR  - Yaran, C. S. (2016). Ahlakın Temelleri ve "Hakla Kal "Önerisi. Ö. Türker (Ed.). Ahlakın Temeli. (ss. 67-78). Ankara: Nobel Yayın.
CR  - Wright, D. ve Croxen, M. (1989). Ahlak Yargısının Gelişimi. (Çev. Demet Öngen) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22 (1), 289-310.
CR  - Yıldız, A.  (2010). Ahlak Gelişimi. H. Ergin ve S. Armağan Yıldız (Ed.). Gelişim Psikolojisi. S. 207-232. Ankara: Nobel Yayın.
CR  - Zülliger, H. (2000). Çocuk Vicdan ve Biz (Çev. Kamuran Şipal) İstanbul: Cem Yayıncılık.
CR  - Zengin, M. (2015). “Herkes İçin Geçerli Uygun Değerleri Belirlemek ve Öğretmek Mümkün mü? Değer Eğitimi Yaklaşımları Bağlamında Bir Analiz”, Uluslararası İnsani Değerlerin Yeniden İnşası Sempozyumu (19-21 Haziran 2014), Erzurum: Atatürk Üniversitesi. (ss. 321-335).
UR  - https://doi.org/10.18498/amauifd.379279
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/440456
ER  -