TY  - JOUR
T1  - Rekreasyonel Aktivitelere Katılımın Mental Sağlığa Etkilerinin Değerlendirilmesi: Düzce Kenti Örneği
AU  - Gültekin, Pınar
AU  - Özdede, Sinem
PY  - 2018
DA  - July
JF  - Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi
JO  - PEYAD
PB  - Ömer Kamil ÖRÜCÜ
WT  - DergiPark
SN  - 2645-8942
SP  - 26
EP  - 41
VL  - 1
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Günümüzde artan ekonomik problemler,çevresel sorunlar, yaşamsal kaygılar, yoğun iş temposu kaynaklı stres insanlardaruhsal hastalıklara ve zihinsel sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Dünya RuhSağlığı Örgütü’nün verilerine göre, dünyada 300 milyondan fazla kişi depresifbozukluklar, 250 milyondan fazla kişi kaygı bozuklukları yaşamaktadır. Her ikihastalığın da neden olduğu üretkenlik kaybı, dünya ekonomisini olumsuz yöndeetkilemektedir. Hızlı yapılaşan, çarpık kentleşmelere maruz kalan ve doğalçevrelerden uzaklaşan kentlerimizin, yapay çevrelere dönüşmesi sonucunda,sadece kent ekolojisi zarar görmemekte, aynı zamanda insanların psikolojiksağlığı da olumsuz etkilenmektedir. Bu bağlamda bilim adamları, insan ruh vebeden sağlığına iyi gelebilecek koşulları ve mekânları araştırmaktadır. Yeşilalanların ise, bu mekânsal arayışta önemli bir yeri bulunmaktadır. Bireyinyaşadığı ortam koşulları aynı zamanda bireylerin kişiliklerinişekillendirmektedir. Bu nedenle tasarımcı ve planlamacı sadece bir çevretasarımı değil, aynı zamanda bireyin yaşamını tasarladığı olgusunun bilincindeolmalıdır.Buçalışmada açık havada rekreasyon faaliyetlerine katılımın, kişilerekazandırdığı sosyal, psikolojik, fiziksel, ve duygusal katkılarınbelirlenmesine çalışılmıştır. “Yeşil Düzce” olarak bilinen, rekreasyon olanakları ve turizm potansiyeliaçısından zengin bir alan olan “Düzce Kenti” çalışma alanı olarakbelirlenmiştir. Çalışmada katılımcıların demografik özellikleri, açık havadaortalama geçirdikleri süre, fiziksel aktivite sıklıkları değerlendirilerek;zihinsel açıdan sağlıklı olma durumları ile ilişkilendirilmiştir. Toplam 405kişiye anket yapılarak, IBM SPSS Statistics 22 programı ile sıklık analizi,çapraz tablolama, bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analiziuygulanarak, açık ve yeşil alanlarda rekreasyonel aktivitelere katılımın yalnızfiziksel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda zihinsel sağlık üzerinde de olumluetkileri bulunduğu belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler ışığında, insanlarıaçık havada bulunmaya ve gün ışığına erişime olanak sağlayan, sosyal etkileşiminsağlanmasını destekleyen, yürüme, koşma, bisiklete binme, yüzme vb. fizikselaktivitelere katılmaya teşvik edebilen mekanlar yaratılmasının önemivurgulanmaktadır.
KW  - Açık ve Yeşil Alanlar
KW  - Düzce
KW  - Rekreasyon
KW  - Mental Sağlık
CR  - Adıgüzel, O., Batur, H.Z., Ekşili, N. Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2014/1, Sayı:19, 2014.
CR  - Altman, I., and S. M. Low. (1992). Place Attachment. New York: Plenum Press.
CR  - Anonim a (2018). http://Bianet.Org/Bianet/Siyaset/13730-Turkiyenin-Ruh-Sagligi-Haritasi/ adresinden erişildi.
CR  - Berke, E. B., L. M. Gottlieb, A. V. Moudon, and E. B. Larson. Protective association between neighborhood walkability and depression in older men. Journal of the American Geriatrics, Society 55 (4), s. 526–33, 2007.
CR  - Budak, G., Sürgevil, O. Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. D.E.Ü.İİ.B.F. Dergisi, Cilt: 20, Sayı:2, Yıl: 2005, s. 95-108, 2005.
CR  - Coleman, R., Barries, G. (2000). Yöneticinin Kılavuzu, Remzi Kitabevi, s. 206. İstanbul.
CR  - Coşkun, R., Altunışık, R, Yıldırım, E., (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya Yayıncılık 9. Baskı, 144.
CR  - Day, R. (2008). Local Environments and Older People’s Health: Dimensions from a Comparative Qualitative Study in Scotland. Health & Place 14: s. 299–312.
CR  - Düzce İli Raporu (2001). http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/duzce_icdr2011.pdf/ adresinden erişildi.
CR  - Evans, G. W. (2001). Environmental Stress And Health. In Handbook Of Health Psychology, Edited By A. Baum, T. Revenson, And J. E. Singer, s. 571–610. Mahwah, NJ: Erlbaum.
CR  - Farmer, M. E., B. Z. Locke, E. K. Moscicki, A. L. Dannenberg, D. B. Larson, and L. S. Radloff. Physical activity and depressive symptoms: The NHANES I Epidemiologic Follow-up Study. American Journal of Epidemiology, 128: 1340–51. 1988.
CR  - Güllüce, A. Ç., İşcan, Ö. F. Mesleki tükenmişlik ve duygusal  zeka arasındaki ilişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2010, 5(2), s. 7‐29, 2010.
CR  - Gültekin, P., (2010). Düzce Uğursuyu ve Aksu Havzaları Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi ve Peyzaj Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce, Türkiye.
CR  - Hartig T., Mang M., Evans G. W. (1991). Restorative Effects Of Natural Environment Experiences. Environment and Behavior, 23(1), 326.
CR  - Kaplan R. (1973). Some Psychological Penefits Of Gardening. Environment and Behavior, Vol. 5(2), s. 145-61.
CR  - Kaplan, S. The restorative benefits of nature—toward an integrative framework. Journal of Environmental Psychology 15 (3): s. 169–82. 1995.
CR  - Kaplan, R. The nature of the view from home: psychological benefits. Environment and Behavior 33: s. 507–42, 2001.
CR  - Kearney, A. R. Residential development patterns and neighborhood satisfaction: impacts of density and nearby nature. Environment and Behavior 38 (1): s. 112–39, 2006.
CR  - Lee, S. W., C. D. Ellis, B.-S. Kweon, and S.-K. Hong. Relationship between landscape structure and neighborhood satisfaction in urbanized areas. Landscape and Urban Planning, 85: 60–70. 2008.
CR  - Maas, J., P. Spreeuwenberg, M. Van Winsum-Westra, R. A. Verheij, S. De Vries, and P. P. Groenewegen. Is green space in the living environment associated with people’s feelings of social safety? Environment and Planning A 41 (7): 1763–77, 2009.
CR  - Okutan, E., Yıldız, Ş., Konuk, F. İş hayatında tükenmişlik sendromu: finans ve muhasebe çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine ilişkin bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, s.1-17, 2013.
CR  - Özdede, S. (2017). Kentsel Peyzaj Planlama ve Tasarımında Rüzgâr Etkisi; Düzce Kenti Örneği, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Düzce, Türkiye.
CR  - Özgüner, H.,  Doğal peyzajın insanların psikolojik ve fiziksel sağlığı üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, s. 97-107, 2004.
CR  - Özdemir, B., Polat, A. The evaluation of user preferences: the case of urban parks in Konya. The Journal of MacroTrends in Energy and Sustainability, Macro Journals, Vol 2, 2014.
CR  - Özışık, Y. (1988). Kara Harp Okulu Öğretim Elemanlarının Rekreasyon Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
CR  - Pouya, S., Bayramoğlu, E., Demirel, Ö., Şifa bahçesi tasarım yöntemlerinin araştırılması. Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 15 (1): s. 15-25, 2015.
CR  - Rohde, C. L. E., Kendle, A. D. (1994). Human Well Being, Natural Landscapes And Wildlife İn Urban Areas. English Nature Science Publications, No: 22, English Nature, Peterborough.
CR  - Sabancı, G. (2016). Öğretim Elemanlarının Rekreasyonel Faaliyetlere Katılımlarını Engelleyen Faktörlerin Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye.
CR  - Saxena, S., Ommeren, M. V., Tang,  K. C., Armstrong. T. P. Mental health benefits of physical activity. Journal of Mental Health. 14 (5): 445–51, 2005.
CR  - Sullivan, W.C., Chang, C. (2011). Mental Health and the Built Environment. Mental Health And The Built Environment For Health, Well-Being, And Sustainability içinde (s. 106-116) Island Press.
CR  - Şama E, Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), s. 99-110, 2003.
CR  - Taş, S., (2012). Trabzon ve Ekoturizm: Yerli Ziyaretçilerin Yöreyi Değerlendirmesine Yönelik Bir Araştırma. Basılmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm işletmeciliği ve otelcilik Anabilim dalı, Balıkesir, Türkiye.
CR  - TDK (2018) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=268890/ adresinden erişildi.
CR  - Tetik, N., (2012). Turist Rehberlerinin Ekoturizm Alanındaki Yeterlilikleri: Doğu Karadeniz Örneği, Basılmamış doktora tezi, Balıkesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm Işletmeciliği ve Otelcilik Anabilim dalı, Balikesir, Türkiye.
CR  - Tolukan E, (2010). Niğde Özel Yetenekle İlgili Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Rekreasyonel Aktivitelere Katılımlarına Engel Olabilecek Unsurların Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde, Türkiye.
CR  - Torkildsen, G. (2005). Leisure And Recreation Management (5th Edition), London.
CR  - TUİK (2013), Seçilmiş Göstergelerle Düzce. ISBN 978-975-19-6071-9. http://www.tuik.gov.tr./ adresinden erişildi.
CR  - TUİK (2018) ADKNS. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr/ adresinden erişildi.
CR  - Uyanık, H.S. (2016). Yeni Kent Kurgusunda Rekreatif Yeşil Alanlar ve Parklar Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Türkiye.
CR  - World Health Organization (2008). http://www.Who.İnt/Gho/Publications/World_Health_Statistics/EN_WHS08_Full.Pdf/ adresinden erişildi.
CR  - Ulrich, R. S. Natural versus urban scenes: Some psychological effects. Environment and Behaviour, 13(5), s. 523-556, (1981).
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/peyad/issue//391819
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/505155
ER  -