TY - JOUR TT - Der türkische Jussiv und seine Wiedergabemöglichkeiten im Deutschen AU - Balcı, Tahir PY - 2013 DA - June JF - Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik JO - DİYALOG PB - Germanistler Derneği WT - DergiPark SN - 2148-1482 SP - 69 EP - 80 VL - 1 IS - 1 LA - de KW - modus KW - jussive form KW - time KW - translation KW - errors N2 - Bu çalışmada, Türkçedeki emir kipinin bir alt ulamı olan ve Almancada Jussiv terimiyle karşılanan 3. kişilereyönelik emir-istek1 biçimleri ve bunların Almancaya nasıl aktarılabileceğikonulaştırılmaktadır. Bu amaçla Yaşar Kemal’in Kuşlar da Gitti romanındaki söz konusu emir-istek biçimleri aynıkitabın Almanca çevirisi Auch die Vögelsind fort’taki çevirileriyle karşılaştırılmaktadır. Karşılaştırmanın amacı çeviri eleştirisideğildir; yalnızca durum saptaması yapılmaktadır. Saptanan çeviri olanaklarınınAlman dili eğitimi öğrencilerinde nasıl yansıma bulacağını görebilmek için birde dar kapsamlı bir çeviri anketi uygulanmıştır. Türk dilinin bu dolaylıemir-istek için somut dilbilgisel bir ulam (Aligelsin!) geliştirmişken, Almancada bire bir karşılaştırılabilir dilbilgiselbir eşdeğerlilik saptanmamıştır. Bu ulamın işlevi Almancada özellikle 3. kişidolaylı anlatımla (Jeder kehre vor seinereigenen Haustür!) ve yardımcı eylemlerle (Das Feuer soll von hier mitgenommen werden) karşılanmaktadır.Anlamsal bir ulam olan kipselliğin Türkçe ifadesindeki birçok örtüşmezlik, bukonunun Almanca öğretiminde daha çok dikkate alınması gerektiğini göstermiştir. CR - Akar, Didar (2000): Gereğinin Yapılmasını Rica Ederim: İş Yazışmalarında Kullanılan İstek Biçimleri. In: Dilbilim Araştırmaları. Simurg. İstanbul. S. 9-16. CR - Atabay, Neşe u.a. (1983): Sözcük Türleri. TDK Yayınları: 421. Ankara. CR - Bußmann, Hadumod (2008): Lexikon der Sprachwissenschaft. Alfred Kröner Verlag. Stuttgart. CR - Ediskun, Haydar (1985): Türk Dilbilgisi. Remzi Kitabevi. İstanbul. CR - Eker, Süer (2009): Çağdaş Türk Dili. Grafiker Yayınları. 5. Baskı. İstanbul. CR - Ergin, Muharrem (1988): Türk Dil Bilgisi. 17. Baskı. Bayrak Basım / Yayın / Dağıtım. İstanbul. CR - Erk Emeksiz, Zeynep (2008): Türkçede Kiplik Anlamının Belirsizliği ve Anlamsal Roller. Dil Dergisi, Sayı: 141. Temmuz-Ağustos-Eylül 2008. S. 55-66. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/27/1594/17222.pdf. (Zugriff am 17. 04. 2013) CR - Erkman-Akerson, Fatma (2007): Dile Genel Bir Bakış. Multilingual. İstanbul. CR - Helbig, Gerhard (1982): Valenz-Satzglieder-semantische Kasus-Satzmodelle. Verlag Enzyklopӓdie. Leipzig. CR - Helbig, Gerhard / Buscha, Joachim (2001): Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Auslӓnderunterricht. Langenscheidt. Berlin u.a. Huber, Emel (2008): Dilbilime Giriş. Multilingual. İstanbul. CR - İmer, Kamile u.a (2011): Dilbilim Sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. İstanbul. CR - Kemal, Yaşar (1978): Kuşlar da Gitti. Milliyet Yayınları. İstanbul. CR - Kemal, Yaşar (1994): Auch die Vögel sind fort (Übersetzt von: Cornelius Bischoff). Unionsverlag. Zürich. CR - Kocaman, Ahmet (2012): Türkçede Kip Olgusu Üzerine Görüşler. http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/kocaman.pdf. (Zugriff am 14. 03. 2012) CR - Koç, Nurettin (1996): Yeni Dilbilgisi. İnkılap Kitabevi. İstanbul. CR - Korkmaz, Zeynep (2007): Gramer Terimleri Sözlüğü. TDK Yayınları: 575. Ankara. CR - Paçacıoğlu, Burhan (1987): Türk Dili Dersleri. Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No: 18. Sivas. CR - Oymak, Rıfat (2004): Türkçe Öğretiminde Dilbilgisel Bir Biçimbirim/Ulam Olan Kip Kavramının Biçimdizimdeki İşlevi ile Kavranma Düzeyi ve Geleneksel Dilbilgisi Eleştirisi. In: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya. http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/461.pdf. (Zugriff am 17. 04 .2013) CR - Peters, Ludwig (1947): Grammatik der türkischen Sprache. Axel Juncker. Berlin. CR - Ruhi, Şükriye / Zeyrek, Deniz / Otsam, Necdet (1997): Türkçede Kiplik Belirteçleri ve Çekim Ekleri İlişkisi Üzerine Bazı Gözlemler. In: Dilbilim Araştırmaları. Kebikeç Yayınları. Ankara. S. 105111. CR - Sebzecioğlu, Turgay (2012): Türkçede Kip Kategorisi ve -yor Biçimbiriminin Kipsel Değeri. http://www.tomer.ankara.edu.tr/dildergileri/124/18-33.pdf. (Zugriff am 14. 03. 2012) CR - Türkçe Sözlük (1999): Türkçe Sözlük 2. Dil Derneği Yayınları: 9. Ankara. CR - Weinrich, Harald (1993): Textgrammatik der deutschen Sprache. Duden Verlag. Mannheim u.a. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/diyalog/issue//395653 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/426414 ER -