TY  - JOUR
T1  - Hitabet Sanatı ve Eski Yunan-Roma, Türk ve Cahiliye Dönemi Arap Hitabeti
TT  - The Art of Rhetoric and Rhetoric in Communities of Ancient Greek-Roman, Turkish, and Arabics' Ignorance Periods
AU  - Başcı, Abdurrahman
PY  - 2019
DA  - March
DO  - 10.32709/akusosbil.409189
JF  - Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - AKÜSBD
PB  - Afyon Kocatepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1302-1265
SP  - 31
EP  - 48
VL  - 21
IS  - 1
LA  - tr
AB  - İnsanlık tarihiincelendiğinde hitabetin önemi ve kitleler üzerinde güçlü bir etkiye sahipolduğu aşikârdır. Çünkü hitabetin insanlar arasındaki iletişimi sağlayan yegânebir unsur olduğu düşünüldüğünde, herhalde hitabetsiz bir toplum hayal bileedilemez. Bu çalışmanın ilk bölümünde hitabetin tanımı, konusu, amacı, önemi,belagatle ilişkisi ve bir sanat olduğuna vurgu yapılmaktadır. Ayrıca hitabetinçeşitleri şekil yönünden değil, konuları açısından ele alınmaktadır. Bubağlamda hukuki, ilmi, askerî, siyasi,diplomatik ve dini hitabetler hakkında bilgi verilmektedir. Çalışmanın ikincibölümünde ise hitabetin genel tarihi seyrinde eski Yunanlılar ve Roma dönemi,Türklerde hitabetin -bilhassa İslam’a girdikten sonra- ilerleme kaydettiği vemeşhur hatiplerin isimleri zikredilmektedir. Genellikle Cahiliye devrindeAraplarda hitabetin zirve yaptığını belirten makale, örnek hitabelerletamamlanmaktadır.
KW  - Hitabet
KW  - Belagat
KW  - İnşâd
KW  - Hatip
KW  - cahiliye
N2  - Itis obvious that rhetoric has important and strong effects on community whenreviewed history of humankind. The reason of this, rhetoric is the only elementwhich make connection between people. Itcannot be imagined that a society without rhetoric. In the first part of thisstudy is addressed the definition, subject, aim, importance, art of rhetoric,and its relationship with oratory. In addition, the types of rhetoric isaddressed about their subjects not of form. In this context, it is referredrelated to legal, scientific, military,political, diplomatic and religious rhetoric. In the second part of this study,it is mentioned rhetoric in Ancient-Greek, Roman, Turkish, and Pre-IslamicIgnorance periods.
CR  - Kaynakça
CR  - Ahmet Cevdet Paşa (1980). Kısas-ı Enbiyâ ve Tevârîh-i Hulefâ (sadeleştiren: Ali Arslan), İstanbul: Arslan Yayınları.
CR  - Albayrak, N. DİA. (2006). Nasreddin Hoca, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 32.
CR  - Algül, H. (2002). İlmihal, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Âlûsî, M. Ş. (1314/1896). Bulûğu’l-İreb fî Ahvali’l-Arab, Bağdat: y.y.
CR  - Atıyye, M. H. (1936). el-Edebu’l-Arabiyyu ve Tarihuhu Fi’l-Asri’l-Cahili, y.y.y.: y.y.
CR  - Âyid, A. v.d. (2003). Mu'cemu'l-Arabiyyü’l-Esâsiyyu, Tunus: y.y.
CR  - Buhari, (2010). Sahîh-i Buhârî, Kahire: Daru İbnu’l-Cevzî.
CR  - Câhiz, E. U. (1418/1998). el-Beyân ve’t-Tebyîn, Kahire: Mektebetü’l-Hancı.
CR  - Cârim, A. ve Emin, M. (2010). el-Belâğatu’l-Vâzıha, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
CR  - Cevâd, A. (1993). el-Mufassal fi Tarihi'l-Arab Kable'l-İslâm, y.y.y.: y.y.
CR  - Cirit, H. DİA. (2012). Vaaz, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 42.
CR  - Çakan, İ.L. 1995. Hitabet ve İrşad Açısından Kur’an-ı Kerim’de Söz Çeşitleri”, I. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri (1-15 Kasım 1993), c. I, Ankara: DİB Yayınları.Çakan, İ. (1998). Dinî Hitabet (Çeşitleri-İlkeleri-Örnekleri), İstanbul: İFAV Yayınları.
CR  - Çetin, A. (1998). Hitabet ve İrşad Güzel Konuşma ve İnsanları Etkileme Yolları, Bursa: Aksa Yayınları.
CR  - Demirayak, K. ve Savran, A. (1993). Arap Edebiyatı Tarihi Câhiliye Dönemi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını.
CR  - Doğru, M. (2000). Hitabet, İstanbul: Damla Yayınevi.
CR  - Dozy, R. (1981). Tekmiletu'l-Me'âcimi'l-Arabiyye (çev., Muhammed Selim en-Nu‘aymî), Irak: Dâru’r-Reşîd, c. IV, Irak, 1981.
CR  - Durmuş, İ. DİA. (2009). Seci, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 36.
CR  - Ekşi, A. (2012). Hitabet ve Mesleki Uygulama Ders Kitabı, y.y.: MEB Yayınları.
CR  - Fâhûrî, Hannâ. (1986). el-Cami fi Tarihi'l-Edebi'l-Arabî, Beyrut: Dâru’l-Cîl.
CR  - Fîrûzâbâdî, M. (2008). el-Kâmûsu’l-Muhît, Kahire: Dâru’l-Hadis.
CR  - Göçgün, Ö. (2004). Güzel Konuşma Sanatı (Diksiyon, Hitabet), Ankara: Günce Yayıncılık.
CR  - Hafâcî, M. (1412/1992). el-Hayatu’l-Edebiyye fi’l-Asri’l-Câhilî, Beyrut: Daru’l-Cîl.
CR  - İbn Manzûr, (t.y.). Lisânu’l-Arab, Kahire: Dâru’l-Maârif.
CR  - Kaçalin, M.S. DİA. (2007). Orhon Yazıtları, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 33.
CR  - Kapar, M.Ali. DİA. (1995). Eyyâmü’l-Arab, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 12.
CR  - Kaya, M. DİA. (1991). Aristo, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 3.
CR  - Kaya, M. DİA. (1998). Hitabet, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 18.
CR  - Kaya, M. DİA. (2002). Kindî, Ankara: T. D. V. Yayınları, c. 26.
CR  - Kazancı, A.L. (1980). Peygamber Efendimiz’in Hitabeti, İstanbul: Marifet Yayınları.
CR  - Keskioğlu, O. (2014). Siyer-i Nebi (Hazret-i Peygamberin Hayatı), Ankara: DİA Yayınları.
CR  - Kılıç, H. DİA. (1992). Belâgat, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 5.
CR  - Kılıç, H. DİA. (1992). Esrârü’l-Belâga, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 11.
CR  - Mâcit, İ. (1328/1912). İnşâd ve Hitabet, İstanbul: Resimli Kitap Matbaası.
CR  - Mahfûz, A. (t.y.). Fennü’l-Hatâbe, y.y.y.: Dâru’l-İ’tisâm.
CR  - Maksudoğlu, M. (2005). Arapça Dilbilgisi, İstanbul: Ensar Neşriyat.
CR  - Mecmau’l-Lugati’l-Arabiyye. (2004). Mucemu’l-Vasît, Kahire: Mektebetu’ş-Şurûku’d-Duveliyye, 4.bs.Muslihuddin M. (1310). Ahterî-i Kebîr, İstanbul: Matbaa-i Âmire.
CR  - Öngören, R. DİA. (2004). Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Ankara: T. D. V. Yayınları, c. 29.
CR  - Özaydın, A DİA. (2001). Kāim-Biemrillâh, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 24.
CR  - Özön, M.N. (1954). Edebiyat ve Tenkid Sözlüğü, İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınevi.
CR  - Pala, İ. DİA. (2000). İnşâd, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 22.
CR  - Safvet, A.Z. (1933). Cemheratu Hutabi’l-Arab, Kahire: y.y.y.
CR  - Sallâbî, A.M. (2013). Selçuklular, Bâtıni Fitnesine ve Haçlı Savaşına Karşı Bir İslâmî Mücadele Projesinin Doğuşu (çev., Şerafettin Şenaslan, Necmettin Salihoğlu), İstanbul: Ravza Yayınları.
CR  - Sami, Ş. (1998). Kâmus-ı Türkî, İstanbul: Alfa Basın-Yayım.
CR  - Serinsu, A.N. v.d., (2009). Dinî Terimler Sözlüğü, Ankara: MEB Yayınları.
CR  - Sümer, F. ve S. Ali. (1971). İslâm Kaynaklarına Göre Malazgirt Savaşı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
CR  - Şelbî, A. (1987). Hatâbetu ve İ'dêdu'l-Hatîb, Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
CR  - Şeşen, R. DİA. (2012). Türk, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 41.
CR  - Tatcı, M. DİA. (2013). “Yûnus Emre”, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 43.
CR  - Turan, O. (1969). Selçuklular Tarihi ve Türk İslâm Medeniyeti, İstanbul: Turan Neşriyat Yurdu.
CR  - Tülücü S. DİA. (2005). “Muallakāt”, İstanbul: T.D.V. Yayınları, c. 30.
CR  - Uğur, Mücteba, (1986). Va’z, Kıssacılık ve Hadiste Kussâs, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28/291-326.
CR  - Uralgiray, Y. (1986). İlk ve İleri Dilbilgisi, Riyâd: y.y.y.
CR  - Uzun, M. DİA. (1998). Hitabet, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 18.
CR  - Uzun, M. (2000). Türk Hitabet Tarihine Genel Bir Bakış, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19 / 145-169.
CR  - Yavuz, Y.Ş. DİA. (2006). Münâzara, İstanbul: T. D. V. Yayınları, c. 31.
CR  - Yeğin, A. (2008). Yeni lügat, İstanbul 2008: Hizmet Vakfı Yayınları.
CR  - Zeyyât, A.H. (t.y.). Târîhu'l-Edebi'l-Arabî, Kahire: Dâru Nehdat Masr.
CR  - İNTERNET SİTELERİ
CR  - Diyanet İşleri Başkanlığı, http://kuran.diyanet.gov.tr/ (Erişim tarihi: 28.05.2015).
CR  - Diyanet İşleri Başkanlığı, http://kuran.diyanet.gov.tr/ (Erişim tarihi: 21.07.2017).
CR  - Türk Dil Kurumu,  http://www.tdk.gov.tr / (Erişim tarihi: 29.05.2015).
CR  - Türk Dil Kurumu,  http://www.tdk.gov.tr / (Erişim tarihi: 21.07.2017).
CR  - Türk Dil Kurumu,  http://www.tdk.gov.tr / (Erişim tarihi: 23.07.2017).
UR  - https://doi.org/10.32709/akusosbil.409189
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/675150
ER  -