TY - JOUR T1 - Yaşam-Dünyasının Sömürgeleştirilmesi Olarak Modernitenin Krizi AU - Torun, Tayfun PY - 2018 DA - April DO - 10.20981/kaygi.412196 JF - Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi JO - Kaygı PB - Bursa Uludağ Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2645-8950 SP - 173 EP - 190 IS - 30 LA - tr AB - Habermas’ın İletişimsel Eylem Teorisi modernkapitalist toplumda baskı ve tahakkümden özgürleşimin mümkün olduğu iddiasınadayanır. Bu teoride, toplum, “yaşam-dünyası” ve “sistem”in birleşimindenmeydana gelen iki katmanlı bir yapı olarak kavranır. Yaşam-dünyası, bireylerarasında anlaşma yönelimli etkileşimlerin meydana geldiği alanın sınırlarınıçizer. Dolayısıyla bu alan iletişimsel rasyonelliğe dayanan iletişim eylemininalanıdır. Buna karşın amaç-rasyonel eylem üzerinden koordine edilen sistem,ekonomi ve devlet (para ve güç ilişkileri) yapısal bileşenlerinden meydanagelir. Habermas’a göre, modern toplumların temel problemi, yaşam-dünyasınınsistem tarafından sömürgeleştirilmesinin kaynaklanmaktadır. Anlaşma yönelimlietkileşimler üzerinden işleyen bir alanın, giderek artan ölçüde sistemikunsurların zorunluluklarına tabi kılınması modernitenin krizidir. Moderniteninkrizi, bu bağlamda, üstesinden gelinebilecek tarihsel-olgusal bir durumdur.Sonuç olarak Habermas’ın teorisi özgürleşim problemini, yaşam-dünyasını sistemyapıları karşısında güvence altına alacak kurumsal yapıların geliştirilmesinebağlar. Dolayısıyla modernite projesi, modernitenin sonuna gelindiğini iddiaeden postmodern teorilerin aksine, henüz tamamlanmamış ve kendi kaynaklarınadayanılarak yeniden yapılandırılabilecek bir projedir. Bu makale, modernitenin krizi olarak sömürgeleştirme tezinin“İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim” adlı metninde yer alan ilk versiyonunuaçıklamayı ve Habermas’ın kariyerinin başından itibaren aynı tezi farklı birperspektiften savunduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. KW - Jürgen Habermas KW - Yaşam-Dünyası KW - Sistem KW - Sömürgeleştirme KW - Teknik KW - Bilim KW - İdeoloji KW - İletişimsel Eylem KW - İletişimsel Rasyonellik CR - HARVEY, David (1996). Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, 2 Basım İstanbul: Metis Yay. CR - DUBIEL, Helmut (1989). “Herrschaft oder Emanzipation? Der Streit um die Erbschaft der kritischen Theorie”, Zwischenbetrachtungen: Im Prozess der Aufklärung, Hgg. von A. Honneth, T. McCarthy, C. Offe und A. Wellmer, Zweite Auflage, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, ss. 504-518. CR - FINLAYSON, James Gordon (2005). Habermas, Ankara: Dost Kitabevi. CR - LYOTARD, Jean-François (1984). The Postmodern Condition: A Report on Knowledge, Trans. from the French by Geoff Bennigton and Brian Massumi, England: Manchester Uni. Press. CR - HABERMAS, Jürgen (1968). Technik und Wissenschaft als Ideologie, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. CR - HABERMAS, Jürgen (1987). “Kritische Theorie und Frankfurter Universität”, Eine Art Schadenabwicklung, Erste Aufgabe, F. am Main: Suhrkamp Verlag, ss. 57-63. CR - HABERMAS, Jürgen (2003). “Mitle Aydınlanmanın Kördüğümü: Max Horkheimer ve Theodor Adorno”, çev. Bülent O. Doğan, Cogito-Adorno: Kitle, Melankoli ve Felsefe, Sayı 38, İstanbul: Yky. CR - HABERMAS, Jürgen (2009). Doğalcılık ve Din Arasında: Felsefi Denemeler, çev. Ali Nalbant, 1. Baskı, İstanbul: Yky. CR - HOLLINGER, Robert (2005). Postmodernizm ve Sosyal Bilimler, çev. Ahmet Cevizci, İstanbul: Paradigma Yay. CR - DIETZ, Simone (1993), Lebenswelt und System, Würzburg: Königshaus&Neumann GmbH. CR - KETENCİ, Taşkıner (2004). Çağdaş Felsefede Akıl Eleştirisi Ve Kant Etiği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. CR - KETENCİ, Taşkıner (2006). “Eleştiri ve Aydınlanma”, I. Kant: Muğla Üniversitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri, Ankara:Vadi Yay., ss. 466-472. UR - https://doi.org/10.20981/kaygi.412196 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/452235 ER -