TY - JOUR T1 - ALGILANAN ÖRGÜTSEL GÜVEN VE İŞ TATMİNİ: KASTAMONU İLİ ÖZEL VE KAMU BANKALARINDA BİR UYGULAMA AU - İnan, İlyas Ertuğrul AU - Çelik, Erdoğan PY - 2018 DA - August JF - Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi JO - injosos PB - İktisadi Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Derneği WT - DergiPark SN - 2564-7946 SP - 23 EP - 52 VL - 2 IS - 3 LA - tr AB - Küreselleşme ile birlikteher alanda ortaya çıkan rekabetin yoğunluğu işletmeleri doğrudanetkilemektedir. İşletmeler bu yoğun rekabet ortamında devamlılıklarını sürdürebilmek için örgütsel yapılarını anlamak ve çalışanlarının memnuniyetleriniarttırmak zorunda kalmışlardır. Personele yönelik olarak yapılan bu çalışmalarberaberinde birçok kuramında ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu kuramlar örgütünve örgüt içerisinde yer alan personelin içsel ve dışsal dinamikleriniinceleyerek onların iş hazzını arttırma yönünde gelişmişlerdir. İşletmelerçalışanlarının işten aldıkları hazzı üst seviyede tuttukları sürece kendilerinekarlılığı sağlayan müşterilerin tatminini de arttırabilmektedirler. Artanmüşteri tatmini ise işletmeye doğrudan karlılık sağlayarak rekabet avantajınınoluşmasını sağlamaktadır. Çalışanların işletmelerine karşı beslemiş olduklarısempati genel olarak örgütsel güven olarak karşımıza çıkmaktadır. Bütün sosyalilişkilerin temeli için güven ön koşuldur. Verilen sözlerin ya da vaatlerinyerine getirilmesi, yönetimdeki şeffaflık, adalet ve eşitlik dengesi,özdeşleşme, örgüt kültürü, örgüte olan bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışıörgüte duyulan güveni arttırmaktadır. Çalışanların örgütsel güvenlerininartması işletmenin vizyon ve misyonuna ulaşmasında temel öğe olan personelimkan ve kabiliyetini arttırmanın yanı sıra onların işten algıladıkları hazanlamında kullanılan iş tatminlerini de arttırmaktadır. İş tatmini bireylerinmevcut işte kalma ya da farklı bir işletmede iş imkânı aramasını etkilemektir.İşletmeler için personellerinin devamlı olarak değişmesi örgütsel güveninoluşmasının önündeki en büyük engellerden biri olarak görülmektedir. Personelsirkülâsyonu yeni personelin adaptasyonu, iş veriminin değerlendirilmesi,kabiliyetlerinin analiz edilmesi, iş verimliliğinin arttırılması gibi hususlardüşünüldüğünde örgütün var oluşunu doğrudan olumsuz olarak etkilemektedir.Karlılığı arttıran müşterilerle doğrudan temasta olan çalışanlar tutum vefaaliyetleri ile işletmeleri doğrudan temsil ettiklerinden personelde ki olasıörgüte kaşı güvensizlik ve iş tatminsizliği işletmeyi olumsuz yöndeetkileyecektir. İşletmeler istikrarlı bir büyüme ve rekabet avantajı oluşturmakiçin çalışanlarının örgütsel güven ve iş tatminlerini tespit ederek bunlarıarttırmalıdır. Bu doğrultuda yürütülen çalışmada örgütsel güven ve iş tatminiincelenmiş olup örgütsel güvenin iş tatminine olan etkilerinin araştırılmasıamaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde örgütsel güven kavramı açıklanarakörgütsel güvene etki eden faktörler belirtilmiştir. İkinci kısımda iş tatminikavramı üzerinde durulmuş olunup çalışmada son bölümdeyse katılımcılardan edinilenveriler doğrultusunda ortaya konan hipotezler test edilmiştir. Bu doğrultudaçalışmanın temel amacı Kastamonu ili ve çevre ilçelerinde yer alan kamu ve özelbankalarındaki çalışanların algıladıkları örgütsel güven ve iş tatmininiöğrenmektir. Araştırmanın evrenini Kastamonu ili ve ilçelerinde yer alan kamuve özel bankalar oluşturmaktadır. Algılanan örgütsel güvenve iş tatmininin belirlenmesi amacıyla 16.11.2017-10.01.2018 tarihleri arasındayüz yüze anket yapılmıştır. Elde edilen verilerin işletmelerin örgütsel güvenve çalışanlarının iş tatminlerini arttırma kapsamında oluşturulacakstratejilerin hazırlanmasında fayda sağlayacağı gibi hizmet alanlarındamemnuniyetini arttırarak daha kaliteli hizmetler sunulmasında gerekli olananalitik bilgilerin tespit edilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. KW - Örgütsel güven KW - İş tatmini KW - Örgütsel bağlılık CR - Aktaş, R.; Aktaş, A. (1991), “Uzmanlaşma, Yazılı Kurallar ve Yerinden Yönetimin İş Doyumu Üzerinde Etkisi”, Verimlilik Dergisi, No:2, Ankara. Asunakutlu, T. (2001), Klasik ve Neo-Klasik Dönemde Örgütsel Güvenin Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme, Muğla Üniversitesi, SBF Dergisi, Sayı 5, sf: 1-17. CR - Aşan, Öznur, ERENLER, Esra (2008), “İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, s.203-216. CR - Ateş, Z. , (2004), “Organizasyonlarda Algılanan Adaletin Örgütsel Vatandaşlık Üzerinde E tkileri ve Kayseri’de Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri. CR - Balcı, A., 2000, Örgütsel Sosyalleşme Kuram, Strateji ve Taktikler, Pegem A Yayıncılık, Ankara, CR - Baltaş, Acar, (2000), Ekip Çalışması ve Liderlik, Remzi Kitabevi, İstanbul, s. 20-57. CR - Bayram, L., (2005), “Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık”, Sayıştay Dergisi, (59), CR - Blomqvist, K. & Ståhle, P. (2000). Building Organizational Trust. In A paper submitted for the 16th Annual IMP Conference. http://www.impgroup.org/uploads/papers/37. pdf. (EriĢim: 17.04.2014). CR - Bökeoğlu, Ö. Ç., Yılmaz, K. (2008, Bahar). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, 212-214. CR - Butler, J. K. (1999). Trust Expectations, Information Sharing, Climate of Trust, And Negotiation Effectiveness and Efficiency. Group & Organization Management, 217. CR - Ceylan, Adnan, Nigar Demircan (2003), “Örgütsel Güven Kavram: Nedenleri ve Sonuçlar Araştırma”, Manisa. CR - Cook, J. ve Wall, T., (1980), “New Work Attitude Measures Of Trust, Organizational Commitment And Personal Need Non-Fulfilment” , Journal of Occupational Psychology. CR - Currall, S. C. & Epstein, M. J. (2003). The Fragility of Organizational Trust: Lessons From The Rise and Fall of Enron. Organizational Dynamics, 32 (2): 193-206. CR - Çekmecelioğlu, H.. 2006, “İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma” , “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), CR - Çetin, M.. (2004), Örgüt Kültürü Ve Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayınları. CR - Çetinel, E. (2008). Örgütsel Güven ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Örnek Olay. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. CR - Çimen, M. (2007). İşletmelerin Çalışanlara Karşı Sosyal Sorumluluklarının Örgütsel Güvene Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. CR - Çubukçu, K., Tarakçıoğlu, S. (2010). Örgütsel Güven ve Bağlılık İlişkisinin Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğretmenleri Üzerinde İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(4), 57-78. CR - Dani, S. S., D., B. N., J., B. C., & K., K. A. (2006). The implications of Organizational Culture and Trust in The Working of Virtual Teams. J. Engineering Manufacture, 220. CR - Demirel, Y. (2008). Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi. CR - Deniz Taşcı, Umut Koç, “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Örgütsel Öğrenme Değerleri İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Görgül bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 2007, 374. CR - Dietz, G. (2004). Partnership and The Development of Trust in British Workplaces. Human Resource Management, 14 (1): 5-24. CR - Dinç, S. (2007). Örgütsel Güven Yaratmada Örgüt Kültürünün Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. CR - Dönertaş, F.C. (2008), Etik İklimin Kuruma Güven Üzerindeki Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal bilimler enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul. CR - Durna U. ve Eren V., (2005), “Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), CR - Erdem, Ferda, (2003), “ Örgütsel Yaşamda Güven. Sosyal Bilimlerde Güven”, Vadi Yayınları, İstanbul. CR - Fukuyama Francis, Güven, (2005), “Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması”, Çev: Ahmet Buğdaycı, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları, 3. Baskı, s.41. CR - Gözener, E.; Sayın, S. (2007), “Devlet ve Özel Hastanelerdeki Hekimlerin İş Tatmin Düzeyinin Karşılaştırılması”, Eğitişim Dergisi, Sayı 16, Ağustos. CR - Gül, H. , Oktay, E. , ve Gökçe, H. , (2008), “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”, Akademik Bakış, Sayı:15. CR - Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin. CR - Hasanoğlu, M. (2004), Türk Kamu Yönetiminde Örgüt Kültürü ve Önemi, Sayıştay Dergisi, s.44, Ocak-Mart. http://www.sayistay.gov.tr/yayin/dergi/icerik/der52m2.pdf web Erişim Tarihi: 18.09.2015. CR - İncir, G. (1990), Çalışanların İş Doyumu Üzerine Bir İnceleme, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara. Kalemci Tüzün, Ġ. (2006). Örgütsel Güven, Örgütsel Kimlik ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi: Uygulamalı Bir Çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. CR - Keser, A. (2009), Çalışma Psikolojisi, Ekin Yayınevi, Bursa. CR - Kırel, Ç. (1999), “Esnek Çalışma Saatleri Uygulamasında Cinsiyet, İş Tatmini ve İş Bağlılığı İlişkisi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, İstanbul. CR - Lazaric, N. (2003), Trust Building Inside The Epistemic Community: An Investigation with an Empirical Case Study. Eds.: B. Nooteboom, F.Six, Trust Process in Organizations: Empirical Studies of Determinants and the Process. CR - Martin E. Smith, “Changing an Organization’s Culture: Correlates of Success and Failure”, Leadership & Organization Development Journal, 24(5), 2003, 249. CR - Mayer, R. C., Davis J. H. & Schoorman, F. D. (1995). An Integrative Model of Organizational Trust. Academy of Management Review, 20 (3): 709-734. CR - Memduhoğlu, H. B., Zengin, M. (2011, Aralık). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güvene İlişkin Öğretmen Görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 212-215. CR - Mercer, David, (1997), “JobSatisfactionandtheSecondaryHeadteacher: theCreation of a Model of JobSatisfaction”, School Leadershipand Management, vol. 17, N.1. CR - Mishra, Karen Elizabeth, InternalCommunication (1996), “BuildingTrust, Commitment, and A PositıveReputation Through Relationshıp Management WithEmployees”, Ph. D.hesis, University of North Carolina. CR - Mishra, A. (1996). Organizational responses to crisis: The Centrality Of Trust. R. M. Kramer, Roderick M., & T. Thomas içinde, Trust in Organizations (s. 261-287). CR - Nigar Demircan, Adnan Ceylan, Agm., 143. CR - Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust inventory. Evaluation Review, 21(5), 614-635. CR - Özdemir, Servet. (1995), Eğitimde Verimlilik Ve Toplam Kalite Yönetimi, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Pegem Yayıncılık, Ankara, Sayı 3. CR - Özkalp, Enver, Kırel, A.Ç. (1996), Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. CR - Polat, S. (2009). Örgütsel Güven. Ankara: Pegem Akademi. CR - Puusa, A. & Tolvanen, U. (2006). Organizational Identity and Trust. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 11 (2): 29-33. CR - Rousseau, D. M., Sitkin, S. B., Ronald, B. S., & Camerer, C. (1998). Not so different after all : A cross discipline view of trust. Acadomy of Management Review, 23(3), 393-404. CR - Sağlam Arı, Güler, (2003), “Yöneticiye Duyulan Güven Örgütsel Bağlılığı Artırır mı?”, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 17-36. CR - Sait Gürbüz, “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 2006, 53. CR - Shockley-Zalabak, P., Ellis, K., & Winograd, G. (2000). Organizational trust: What it means, why it matters. Organization Development Journal, 18(4), 35-48. CR - Şebnem Aslan, “Karizmatik Liderlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: “Kurumda Çalışma Yılı” ve “Ücret” Değişkenlerinin Rolü”, Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 2009, 257 CR - Şimşek, M. (2002), “Yönetim ve Organizasyon”, Yenilenmiş 7. Baskı, Konya. CR - Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson. CR - Telman, N. (1988), Endüstride Görülen İş Tatminsizliği ve Bunun Yabancılaşmayla Olan İlişkisi, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, İstanbul. CR - Telman, N.; Ünsal, P. (2004), Çalışan Memnuniyeti, Epsilon Yayıncılık, İstanbul. CR - Toprak, O. (2006). Örgütsel Güvenin Performans Üzerindeki Etkisi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep. CR - Tüzün, İpek Kalemci ve İrfan Çağlar, (2006), “Güven, Örgütsel Kimlik Özellikleri Ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi, Uygulamalı Bir Çalışma”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara. CR - Uyargil, C. (1988), İş Tatmini ve Bireysel Özellikler, Türkiye’de Özel Sektörde Yapılmış Bir İş Tatmini Araştırması, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, İstanbul. Uysal, E. (2014), Lise Öğretmenleri Örgütsel Güven Algıları ile Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara. CR - Üngüren, Engin, Cengiz, Funda.(2009), “İş Tatmini ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Konaklama İşletmeleri Üzerindeki Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 27. CR - Vincent M. Ribiere, “Model for Understanding the Relationships Between Organizational Trust, KM İnitiatives and Successes”, Proceedings of the 42nd Hawaii International Conference on System Sciences, 2009, 2 CR - Whitener, E. M., Brodt, S. E., Korsgaard, M. A. & Werner, J. M. (1998). Managers as Initiators of Trust: An Exchange Relationship Framework for Understanding Managerial Trustworthy Behavior. Academy of Management Review, 23 (3): 513530. CR - Yılmaz, E. (2006), Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya. CR - Zarvandi, N. & Zarvandi, J. (2012). Conceptualizations of Trust in the Organization (Case Study in the Education Organization of Neishabur City). Ideal Type of Management, 1 (1): 37-46. CR - Zorlu Yücel, P. (2006). Örgütsel Güven ve İş Tatmini İlişkisi ve Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/farabi/issue//416622 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/528482 ER -