TY  - JOUR
T1  - FARABİ’NİN FÂZIL ŞEHİR’İNDE  AMAÇ VE ARAÇ DEĞERLER
TT  - TERMINAL AND INSTRUMENTAL VALUES IN AL-FARABI’S AL-MADINA AL-FADILA (PERFECT STATE)
AU  - Yazıcı, Mehmet
PY  - 2018
DA  - October
DO  - 10.29029/busbed.420482
JF  - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BUSBED
PB  - Bingöl Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1309-6672
SP  - 465
EP  - 476
VL  - 8
IS  - 16
LA  - tr
AB  - Farabi (ö.339/950), yaşadığı devirde mensubu olduğu İslam medeniyetinin vesavunduğu düşünce ekolünün en seçkin düşünürlerden biridir. Onun en çok bilinentemel eseri ise yaygın adıyla “el-Medinetü’l Fâzıla” (Fâzıl Şehir)’dir. Farabi’ninbu eseri, ütopya eser olarak kabul edilmektedir.Bu çalışmanın amacı, Farabi’nin el-Medinetü’l Fâzıla isimli eserini PolonyalıYahudi bir ailenin çocuğu olan Amerikalı sosyal psikoloji uzmanı Milton Rokeach(1918-1988)’ın gerçekleştirdiği “The Rokeach Value Survey (RVS)” envanterindeyer alan amaç ve araç değerler bağlamında okumaya tâbi tutmaktır. Belli birusule ve düşünceye göre gerçekleştirilen bu okumayla Farabi’nin, bir ütopya olanbu eserinde hangi değerleri, yani insan özlemlerinin hangi ifadelerini ön planaçıkardığı saptanmaktadır.Yapılan değerlendirmeden Farabi’nin, “gerçek sevgi” ve “bilgelik/hikmet”ile “yardımsever” ve “sorumlu” değerlerini sıklıkla vurguladığı ve daha çokFâzıl Şehir liderinin (reisinin) sahip olması gerektiği değerler üzerinde durduğusonuçlarına varılmıştır.
KW  - Fâzıl Şehir
KW  - amaç ve araç değerler
KW  - Farabi
KW  - Farabi’de değerler
KW  - ütopya
KW  - Türk-İslâm düşüncesinde ütopya eserler
N2  - Farabi is one of the most outstanding philosophers of school of thought that hesupported and Islamic Civilization in his age. His most well-known work is “alMadinaal-Fadila” with its common use, which is accepted as a utopia work.The aim of this paper is to evaluate the book of Farabi, al-Madina al-Fadila inthe context of terminal and instrumental values that take place in the inventory ofMilton Rokeach who is an American social psychologist and comes from a Jewishfamily. With a specific evaluation, it is tried to determine what kind of values thatis what kind of statements of human aspirations are addressed in this work.After the evaluations, it was found that, Farabi focuses on “mature love”,“wisdom”, “helpful”, and “responsible” values and mostly states the values thatthe leader of al-Madina al-Fadila (Perfect State) must have.
CR  - AKBABA-ALTUN, Sadegül. (2003), “Eğitim Yönetimi ve Değerler”, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 7-18.
CR  - BİLGİN, Nuri (2003), Sosyal Psikoloji Sözlüğü, kavramlar, Yaklaşımlar, İstanbul, Bağlam Yayınları.
CR  - COŞKUN, İsmail (2004), Ütopya ve Kent, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, Cilt: 3-Sayı: 9.
CR  - ÇALIŞKUR, Ayşem ve ASLAN, A. Esra (2013), “Rokeach Değerler Envanteri Güvenirlilik ve Geçerlilik Çalışması”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 16 - Sayı: 29.
CR  - DANIŞMAN, Nafiz (1989), “Önsöz”,  Farabi, el- Medinetü’l Fâzıla, çev. Nafiz Danışman, Ankara, MEB Yayınları
CR  - FARABİ (1989), el- Medinetü’l Fâzıla, çev. Nafiz Danışman, Ankara: MEB Yayınları İslâm Klasikleri
CR  - GÜNGÖR, Erol (2010), Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, İstanbul, Ötüken Yayınları.
CR  - http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5ac373418f88b4.05100854 (erişim tarihi: 03.04.2018).
CR  - KAPLAN, Mehmet (1985), Şiir Tahlilleri, İstanbul,  Dergah Yayınları.
CR  - KAYA, Mahmut (1995), “Fârâbi”, DİA, cilt 12 İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - KAYA, Mahmut, “el-Medinetü’l Fâzıla”, DİA, cilt 28, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - KESKİN, Yusuf (2016). “Değer Sınıflaması Üzerine Aksiyonel Bir Deneme / An Actional Study on Value Classification”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY.
CR  - KUŞDİL, M. E. ve KAĞITÇIBAŞI, Ç. (2000). “Türk Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri ve Scwartz Değer Kuramı”,  Türk Psikoloji Dergisi, Sayı:45, 59-76.
CR  - MEHMEDOĞLU, Ali Ulvi (2007), “Üniversite Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık”, Değerler ve Eğitimi, Editör. Recep Kaymakcan vd. İstanbul, DEM/Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
CR  - OMAY, Murad (2009), “Ütopya Üzerine Genel Bir İnceleme”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 18. Sayı, 2009/1, 1-14.
CR  - OUTHWAİTE, William (2008), Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü, İstanbul, İletişim Yayınları.
CR  - YAZICI, Mehmet (2014), “Değerler ve Toplumsal Yapıda Sosyal Değerlerin Yeri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: 24, Sayı: 1.
CR  - YİĞİTTİR, Süleyman ve ÖCAL, Adem (2010). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.
UR  - https://doi.org/10.29029/busbed.420482
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/557622
ER  -